Uzun süreli yolculuklarda ayak bileklerinde sıvı birikimi (ödem) şişmeye neden olur, çoğu zaman zararsızdır ve kendiliğinden geçer. Uzun süre hareketsiz kalmak, Derin Ven Trombozu (DVT) riskini artarır. DVT, bacak damarlarında pıhtı oluşumuna ve buna bağlı ödemle birlikte ayak bileği şişmesine neden olabilir.
Ayak bileği şişmesi çoğunlukla zararsızdır, ödem nedeniyle olur ve zamanla geçer. Ancak DVT riski varsa, kalıcı şişlik ve diğer belirtiler görülürse, bu durum ciddi olabilir ve hemen doktor müdahalesi gerektirir. Korunmak için kompresyon çorapları giyilmeli, bacak hareketleri yapılmalı ve uygun kişiler doktor önerileri doğrultusunda ilaç kullanabilir.
Uzun yolda bacak şişmesi neden olur?
Yolculuk sırasında bacak ve ayak şişmesi yaygındır. Genellikle zararsızdır. Nedeni yolculuk sırasında uzun süre hareket etmeden oturmaktır. Uzun süre oturulması, kanın bacak damarlarında birikmesine neden olur. Bacakların otururken pozisyonu da bacak damarlarındaki basıncı artırır. Bu, sıvının kandan ayrılıp çevredeki yumuşak dokulara geçmesine neden olarak şişme ortaya çıkar.
Derin ven trombozu (DVT) adı verilen tehlikeli bir kan pıhtısı bazen bacak şişmesine neden olur. Ancak sağlıklı insanlar için DVT olma riski çok düşüktür, özellikle de dört saatten kısa süren yolculuklarda. Genel olarak, DVT olma şansı 12 saatten uzun süren yolculuklarda artmaya başlar.
Yolculukta bacak ve ayak şişmesini önlemek için neler yapmalı?
Uzun bir yolculuk öncesinde birkaç basit önlem alarak ayak, ayak bileği ve bacaklarda oluşabilecek şişlik riskini önemli ölçüde azaltabilirsiniz. İşte bu konuda size yardımcı olacak etkili hazırlık önerileri:
Kompresyon çorapları kullanın
Uzun süreli uçuşlarda şişliği azaltmak ve konforunuzu artırmak için kompresyon çorapları ideal bir çözümdür. Bu çoraplar, bacaklarınıza uyguladıkları hafif basınç sayesinde kan dolaşımını destekler ve uçuş sırasında oluşabilecek ödem riskini düşürür.
Bol su tüketin
Yolculuk öncesi yeterli miktarda su içmek, vücudunuzun sağlıklı kan dolaşımını korumasına ve sıvı tutulumunun önlenmesine yardımcı olur. Yolculuktan birkaç saat önce su tüketimini artırmaya başlayın. Ayrıca güne su içerek başlamak da gün boyu hidrasyonunuzu korumanıza yardımcı olur.
Küçük egzersizlerle kan akışını destekleyin
Yolculuk esnasında yapacağınız basit hareketler bile şişliği azaltmada büyük fark yaratabilir. Oturduğunuz yerden bacaklarınızı uzatın, ayak parmaklarınızı gerip esnetin, ayak bileklerinizi dairesel şekilde döndürün. Mümkünse mola verin ve molada biraz yürüyüş yapın
Ayaklarınızı yüksekte tutun
Eğer koltukta yeterli alan varsa, ayaklarınızı küçük bir el çantasının üzerine veya yanınızdaki boş bir koltuğa uzatarak yükseltmeyi deneyin. Bu sayede yerçekiminin etkisine karşı koyarak, alt bacaklardaki kanın kalbe daha rahat dönmesini sağlayabilir ve ödem riskini azaltabilirsiniz
Yolculuk sonrası şişen ayaklara ve bacaklara ne iyi gelir?
Yolculuktan sonra şişen ayaklarınız ve bacaklarınız için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır. Bu yöntemler şişliğin kısa süre sonra geçmesine katkı sunacaktır. İşte şişen ayaklara ve bacaklara iyi gelen şeyler:
Hafif egzersizlerle dolaşımı harekete geçirin
Ayaklarınızı yüksekte tutmaya ek olarak, kan dolaşımınızı yeniden düzene sokmak için hafif egzersizler oldukça etkilidir. Uçaktan ya da otobüsten indikten kısa bir süre sonra yürüyüşe çıkmak, kasların kanı daha verimli şekilde pompalamasına yardımcı olur ve şişliğin sürmesini engelleyebilir.
Eğer uzun yürüyüş için imkan yoksa, birkaç dakikalık tempolu adımlar ya da hafif esneme hareketleri bile fark yaratabilir. Özellikle baldır kaslarını çalıştırmaya yönelik egzersizlere odaklanmak önemlidir. Bunun için baldır kaldırma ya da ayak bileği döndürme gibi basit ama etkili hareketleri tercih edebilirsiniz.
Ayaklarınızı kalp seviyesinin üzerine kaldırın
En etkili ilk adımlardan biri, ayaklarınızı mümkün olan en kısa sürede kalp hizasının üzerine kaldırmaktır. Bu sayede yerçekimi etkisini lehinize çevirir, ayaklarınızda ve bileklerinizde biriken sıvının üst vücuda doğru geri akmasına yardımcı olursunuz. Bu yöntem, hem şişliği azaltır hem de anlık rahatlama sağlar. Ayaklarınızı bir yastığın üzerine uzatarak veya 15–30 dakika boyunca bacaklarınızı yüksekte tutarak dinlenmeniz tavsiye edilir.
Soğuk kompres uygulayın
Şişlik olan bölgelere soğuk kompres uygulamak, oldukça etkili ve rahatlatıcı bir yöntemdir. Soğuk, damarları daraltarak iltihabı ve rahatsızlığı hafifletir. Buz paketiniz yoksa, serin ve nemli bir havlu da işe yarar. Şişliğin olduğu alana 10 ila 15 dakika boyunca uygulama yapabilirsiniz.
Kompresyon giysileri kullanın
Eğer yolculuk sırasında giymediyseniz, indikten sonra kompresyon çoraplarını giymek şişliği kontrol altına almanıza yardımcı olabilir. Yolculuktan sonraki birkaç saat boyunca bu çorapları giymeye devam etmek, bacaklardaki kanın kalbe doğru akmasını kolaylaştırır ve alt ekstremitelerde birikmesini önler.
Ayak ve bacak masajı yapın
Uçuş sonrası hafif bir ayak ve bacak masajı, dolaşımı canlandırmanın ve şişkinliği azaltmanın etkili yollarından biridir. Masaj, lenf ve kan dolaşımını hızlandırarak sıvının yeniden vücut tarafından emilip atılmasına yardımcı olur.
Masaj sırasında kalbe doğru yukarı yönlü hareketler kullanmanız, sıvının doğru yönde ilerlemesini destekler ve rahatlamayı artırır. Bu uygulama, uçuş sonrası oluşan ödemin etkilerini hafifletmek için oldukça faydalıdır.
