Bebeklerde sarılık nedir? Bebeklerde sarılığının belirtileri nelerdir?

Bebeklerde sarılık yenidoğan bebeklerde sık karşılaşılan bir durumdur özellikle erken doğan bebekler bu durumdan daha çok etkilenir. Kanda doğal olarak bulunan bilirubin, yenidoğan döneminde bebeğin kanında birikerek vücudunda sarımsı bir renge yol açar. Yenidoğan bebeklerde sarılığın tespiti ve takibi büyük önem taşır.

Bebeklerde sarılık nedir?

Bebeklerde sarılık, yeni doğmuş bir bebeğin cildinin ve göz aklarının sarı renk almasıdır. Bebeklerde sarılık, bebeğin kanında kırmızı kan hücrelerinin sarı pigmenti olan bilirubin artması sebebiyle ortaya çıkar. Bebeklerde görülen sarılık, genellikle herhangi bir hastalığın varlığına işaret etmez. Sarılık özellikle yenidoğan döneminde yaygın görülür ve genellikle zararsızdır.

Bebeklerde sarılığının nedenleri nelerdir?

Bebeklerde sarılığın temel nedeni kanda biriken bilirubin durumudur. Bu bağlamda bebeğin vücudunda belirgin bir sarı renk gözlemlenir. Ayrıca gözlerin beyaz kısımları da sarılıktan etkilenir. Yenidoğan bir bebeğin karaciğeri henüz tam olarak gelişmediğinden bilirubini işleyip kandan yeteri kadar uzaklaştıramayabilirler. Bu durum bebeklerde bilirubin düzeyinin oldukça yüksek olduğu anlamına gelir. Bilirubinin kandan temizlenmesi için bebeğin karaciğerinin daha fazla gelişmiş olması gerekir. Bebekler ortalama 2 haftalık döneme girdiklerinde karaciğerleri bilirubini vücuttan uzaklaştırmada daha etkili hale gelir.

Bebeklerde sarılığının belirtileri nelerdir?

Sarılık belirtileri daha çok bebek 2-3 günlükken fark edilir ve yaklaşık 10-15 gün devam eder. Bebeklerde en sık gözlemlenen sarılık belirtileri derilerinde ve gözlerinin beyaz kısımlarında meydana gelen sararmadır. Bebek sarılığı muayenesi, bilirubin seviyelerinin genellikle zirveye ulaştığı doğumdan sonraki 3-7. günler arasında yapılmalıdır.

Şiddetli sarılık ve aşırı bilirubinden kaynaklanan komplikasyonların belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Bebeğin cildinde ve göz aklarında sarı renkte artış gözlemliyorsanız
• Bebek sık sık uykuya dalıyor ve halsiz ve hasta görünüyorsa
• Yüksek ateşi varsa

Beslenmede isteksizlikler oluyorsa bebeğinizi hiç vakit kaybetmeden doktora götürmeniz önemlidir.

Bebeklerde sarılığının teşhisi nasıl konulur?

Bebeklerde sarılık değerlerinin takibi için genellikle bilirubinometre kullanılır. Kan testleri genellikle bebeğinizde doğumdan sonraki 24 saat içinde sarılık değerinin aşırı olması durumunda gerekebilir. Bebeğin kanında tespit edilen bilirubin seviyesine göre tedaviye başlanır. Ancak, bebeğin sarılığı 2 haftadan uzun sürüyor ise daha fazla kan testlerinin yapılması gerekebilir. Bu kan testleri sayesinde bilirubin seviyelerinin yükselmesinin gerçek sebebi tespiti edilebilir.

Bebeklerde sarılığın tedavisi nasıl uygulanır?

Bebeklerde sarılık çoğu zaman 10-15 gün sonra kendiliğinden geçer. Ancak şiddetli sarılığın varlığında bebeğin bir müddet hastanede gözlem altında kalması gerekebilir. Tedavide temel amaç bebeğin kanındaki bilirubin seviyelerini düşürmektir.

Bebeklerde sarılık tedavisi şunları içerebilir;

Fototerapi

Fototerapi, bebeğinin cildinin mümkün olduğunca fazla ışığa maruz kalmasını sağlamayı amaçlar. Fototerapi tedavisi başladıktan sonra, tedavinin işe yarayıp yaramadığını kontrol etmek için her 4-6 saatte bir bilirubin düzeyleri kontrol edilir. Bilirubin düzeyleri normale düştüğünde hatta genel olarak bir veya iki gün içinde fototerapi sonlandırılır.

Kan Değişimi

Bebeğin kanında bilirubin seviyesi çok fazla ise veya fototerapi etkili olmadıysa, değişim transfüzyonu olarak bilinen tam kan transfüzyonu yapılması uygun görülebilir. Bu tedavi biçimi genellikle kanda bilirubin düzeyinin aşırı artması üzerine tercih sebebidir.

İntravenöz immünoglobulin

Sarılık, anne ve bebek arasındaki kan grubu farklılığından kaynaklanabilir. IVIG genellikle fototerapinin yeterli olmadığı ve kandaki bilirubin düzeyinin yükselmeye devam ettiği durumlarda uygulanan bir tedavidir.

Bebeklerde sarılık nasıl geçer?

Bebeklerde sarılık şiddetli olmadığında, doktorunuz bilirubin seviyelerini düşürmek için bebeğinizi düzenli olarak emzirmenizi önerebilir. Bu süreçte sık sık emzirmek, bebeğinizin daha fazla süt tüketmesini ve böylelikle bağırsak hareketliliğini arttırmaya yardımcı olacak ve dışkı yolu ile bilirubin miktarı daha fazla atılacaktır. Daha ciddi sarılık vakalarında ise,  doktor kontrolü ile uygun bir tedaviye mümkün olan en kısa sürede başlanması önerilir.

Yenidoğan sarılığı ne zaman tehlikeli olur?

Yenidoğan sarılığı doğumdan hemen sonra başlamışsa, sarılık şiddetleniyor ve sarı renk bebeğin cildinde daha da koyulaşıyorsa yenidoğan sarılığı tehlikeli olabilir. Ayrıca bebeğinizde uyku hali, ateş, beslenme sorunları,  idrar ve dışkı renginde farklılık gözlemliyorsanız vakit kaybetmeden bebeğinizi doktora götürmeniz faydalı olacaktır. Bu belirtiler bebeğinizin kanda bilirubin düzeyinin çok yoğun olduğu anlamına gelebilir.

Bebeğin sarılık olmaması için anne ne yemeli?

Bebeklerin sarılık olması halinde bebek için bir şifa kaynağı olan anne sütü bu süreçte de oldukça faydalı. Annelerin protein içeren gıdaları bol bol tüketmesi ve sıvı alımını arttırmasında fayda bulunur. Meyve ve sebze tüketimine de ağırlık vermeleri oldukça yararlı olacaktır.

Bebeklerde sarılık kaç olursa hastaneye yatırılır?

Bebeğin sarılığı zamanla normale dönmezse ya da yapılan testlerde kanında yüksek bilirubin seviyeleri gözlemlenirse, hastaneye yatırılıp fototerapi veya kan değişimi gibi tedavi seçeneklerine başvurulabilir. Bebekte bilirubin düzeyinin 1,5-2 mg/dl’yi aşması halinde tedaviye başlanılması uygun görülebilir.