İshale ne iyi gelir? Tehlikeli ishal nasıl anlaşılır? İshali en çabuk ne keser?

Şiddetli veya ani ishal atağı (günde üç veya daha fazla sulu, gevşek dışkılama ) genellikle nedene bağlı olarak birkaç gün içinde düzelir.
İshalin bazı nedenleri gıdayla ilgilidir. Örneğin, bulaşıcı bakteri veya parazitlerle kirlenmiş gıdalar ishale neden olabilir.

İshal nedir?

İshal ya da diyare, bir günde en az üç kez gevşek, sıvı veya sulu bağırsak hareketlerinin artması anlamına gelir. İshal bazen, bir rahatsızlığın tek belirtisidir. Diğer zamanlarda, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı veya kilo kaybı gibi diğer belirtilerle ilişkili olabilir.  Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde yaygındır ve genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. 

Tehlikeli (Zehirli) ishal nedir?

Zehirli ishal, zararlı mikroorganizmaların ve toksinlerin neden olduğu bir ishal türüdür. Bu genellikle kirli su ve yiyecek tüketiminin bir sonucu olarak ortaya çıkar. 
Akut ishal vakalarının çoğu tedaviye gerek kalmaksızın geçer. Bununla birlikte, şiddetli ishal (günde 10'dan fazla bağırsak hareketi veya sıvı kaybının ağız yoluyla alınan miktardan önemli ölçüde fazla olduğu ishal), tedavi edilmezse yaşamı tehdit edebilecek dehidrasyona (susuzluk) neden olabilir.

Tehlikeli (Zehirli) ishalin belirtileri nelerdir?

Tehlikeli ishale genellikle karın ağrısı, kusma, ateş ve dehidrasyon gibi semptomlar eşlik eder.

İshal rengi ne anlama gelir?

Yeşil renkli ishal   

Yiyecekler, ishal gibi nedenlerle büyük bağırsakta çok hızlı hareket ediyor olabilir. Sonuç olarak safra yiyecekleri tamamen parçalayamaz.

Açık renkli, beyaz veya kil renkli ishal   

Bu safra kanalı tıkanıklığına işaret ediyor olabilir.

Sarı, kötü kokulu ishal    

Dışkıda aşırı yağ bulunması, örneğin çölyak hastalığı gibi bir emilim bozukluğu nedeniyle olabilir.

Siyah ishal

Mide gibi üst gastrointestinal sistemde kanama

Parlak kırmızı    

Kalın bağırsak veya rektum gibi alt bağırsak sisteminde kanama, çoğunlukla hemoroidlerden kaynaklanır.

İshal neden olur?

İshalin yaygın nedenleri arasında enfeksiyonlar, gıda alerjileri ve gıda zehirlenmesi bulunur. Çoğunlukla bir virüsün bağırsaklara bulaşmasından kaynaklanır, ancak aynı zamanda kullanılan ilaçlardan veya beslenme sorunlarından da kaynaklanabilir.  Bağırsak enfeksiyonu hem yetişkinlerde hem de çocuklarda yaygın bir nedendir. 

İshal şu sebeplerden kaynaklanabilir: 
Virüs
Bakteriler 
Parazit

Su gibi (şiddetli) ishal neden olur?

Şiddetli ishal, bakteri, parazit ve hatta gıda zehirlenmesi nedeniyle güvenli olmayan yiyecek veya su tükettiğinizde meydana gelir. Şiddetli ishal, ciddi bir hastalığınız olduğu anlamına da gelebilir.

İshal nasıl tedavi edilir?

Hafif akut ishal vakaları tedavi olmaksızın çözülebilir. Geçmeyen veya kronik hale gelen ishal için, doktorunuz ishal semptomlarının yanı sıra altta yatan nedenlere yönelik tedavi uygulayacaktır.

Çocuklarda ve bebeklerde ishal nasıl tedavi edilir?

Yetişkinlerde akut ishal tedavisinde kullanılan reçetesiz ilaçlar bebekler ve küçük çocuklar için tehlikeli olabilir. Çocuğunuza reçetesiz ilaç vermeden önce bir doktorla görüşmenizde fayda vardır. Çocuğunuzun ishali 24 saatten uzun sürerse hemen bir doktora başvurun.
Bebeğinizi emziriyorsanız ishal sırasında emzirmenin daha sık aralıklarla yapılması önemlidir. Ayrıca ek besine geçilmediyse, ishali kesmek için bebeğinize sıvı dengesini sağlamak amacıyla kaynatılmış soğutulmuş su verebilirsiniz.

İshali kötü etkileyen besinler nelerdir?

Süt ve süt ürünleri (Laktoz intoleransı olanlarda)
Yağlı yiyecekler
Gaz yapan yiyecekler (Mercimek, kuru Fasulye, kuşkonmaz, brokoli, lahana, karnabahar, şeftali, soğan, kayısı, kurutulmuş meyveler)
Asitli veya baharatlı yiyecekler

Asidik ve baharatlı yiyecekler midenizin ve bağırsaklarınızın astarını tahriş eder. Bağırsakta kasılmalara sebep olabilirler.

Asitli yiyeceklere aşağıdaki besinler örnek verilebilir;

Domates sosu
Turunçgiller
Ananas
Sarımsak
Soğan

Kafein: Kafein bir uyarıcıdır ve ishalin kötüleşmesine neden olabilecek bir müshil etkisi yaratır.

Alkol: Alkol mide zarını ve bağırsakları tahriş ederek bağırsak hareketliliğini artırabilir 

Gazlı İçecekler: İshaliniz varsa genellikle gazlı içeceklerden kaçınmanız önerilir.  Gazlı içecekler, şişkinliğe neden olabilen karbondioksit gazı içerir. 

İshale iyi gelen yiyecekler nelerdir?

•    Haşlanmış patates
•    Muz
•    Pirinç lapası
•    Kızarmış ekmek

İshalde susuzluk (Dehidratasyon) belirtileri

İdrarın rengi hidrasyon seviyelerini gösterebilir. Örneğin, açık sarıdan neredeyse berrak renkli olan idrar, yeterli sıvı alındığına işaret ederken, koyu sarı idrar ise dehidrasyon anlamına gelir. 

Dehidratasyon belirtileri şunlardır:
•    Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
•    Baş dönmesi
•    Ağız kuruluğu veya yapışkanlığı
•    Baş ağrısı
•    Sinirlilik
•    Kas krampları
•    Hızlı kalp atışı
•    Susuzluk

İshal sırasında dehidratasyon belirtileri gelişirse mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurun.

İshalde sıvı kaybı nasıl önlenir?

İshal esnasında sodyum ve potasyum içeren yiyecek ve içeceklerin bolca tüketilmesi tavsiye edilir. İshal sırasında vücuttaki mineraller kaybolur, bu yüzden sıvı dengesini korumak için elektrolit içeren içecekler ve su tüketmek önemlidir. Ayrıca sebze veya tavuk suyu gibi besinler faydalı olabilir.

İshalin bazı besinlerle ilişkisi

Türk kahvesi ishali keser mi?

Kahve, çay ve soda gibi kafeinli içecekler sindirim sistemini aşırı uyarabilir ve ishal semptomlarını kötüleştirebilir.

Leblebi ishale iyi gelir mi?

Lif açısından zengin olan leblebi mide ve bağırsak problemlerinde yatıştırıcı olarak faydalı olabilir. Leblebinin ishale iyi geldiği yönünde kanıtlanmış bir bilimsel çalışma yoktur

Yoğurt ishale iyi gelir mi?

Yağsız yoğurt, laktoz intoleransınız veya süt proteinlerine alerjiniz yoksa, ishal tedavisinde önerilen tek süt ürünüdür.

İshal bulaşıcı mıdır?

Virüsler, bakteriler ve sık olmamakla birlikte parazitlerin neden olduğu akut ishal(hızlı bir şekilde ortaya çıkan ve birkaç güne kadar süren tür) genellikle bulaşıcıdır. Bu nedenlerle ishal olan bir kişinin temas ettiği kişilere ishal bulaşma riski yüksektir.

İshal kaç gün sürer?

Akut veya kısa süreli ishal genellikle birkaç gün sürerken, kronik ishal ise birkaç hafta sürer.  

Kanlı ishal hangi hastalığın belirtisidir?

Ciddiye alınması gereken bu ishal vakasında dışkıda kan vardır. Kanlı ishalin altında yatan neden inflamatuar bağırsak hastalıkları veya bağırsak enfeksiyonları olabilir ve bu durumda acil tıbbi müdahale gerekir. 

İshalden korunmak için neler yapılabilir?

İshalden korunmanın en önemli yolu, ishale neden olabilecek bulaşıcı ajanlarla temastan kaçınmaktır. Yani kişisel hijyen kurallarına dikkat etmek, yaz döneminde havuza kontrollü girmek, bol sıvı tüketmek, erimiş tekrar dondurulmuş gıdalardan uzak durmak, sadece pişmiş veya kabuğu soyulabilen meyve ve sebzeleri tüketmek ishalden korunmak için yapılması gerekenlerden bazılarıdır.

İshalde doktora ne zaman başvurmak gerekir?

İshal, bebek veya çocukta 2 gün, yetişkinlerde ise 5 gün içinde kötüleşir veya düzelmez. 
•    Alışılmadık bir kokuya veya renge sahip dışkı
•    Mide bulantısı veya kusma
•    Dışkınızda kan veya mukus
•    Geçmeyen ateş
•    Mide ağrısı