Tırnaklarınızda kırılma, renginde solma veya normalden daha fazla kalınlaşma varsa tırnak mantarı enfeksiyonunuz olabilir. Bu tür enfeksiyonlar ciddi değildir ancak tedavi edilmeleri uzun zaman alabilir. Tırnak mantarına neden olan en yaygın olanı dermatofit adı verilen bir türdür. Maya, bakteri ve küfler de tırnak enfeksiyonlarına neden olabilir.
Tırnak mantarının en etkili hızlı tedavisi antifungal ilaçların kullanılmasıyla gerçekleştirilir. Tırnaklarda şekil bozukluğu, kırılma, ufalanma, koku ve renk değişimi tırnak mantarında görülen belirtiler arasındadır.
Tırnak mantarı nedir?
Tırnak mantarı, tırnakta yaygın görülen bir enfeksiyondur. El veya ayak tırnaklarının ucunda beyaz veya sarı-kahverengi bir nokta olarak başlar. Mantar enfeksiyonu derinleştikçe tırnak rengi değişebilir, kalınlaşabilir ve kenarlarından ufalanabilir. Tırnak mantarı birkaç tırnağı etkileyebilir. Ayrıca ciddi bir tırnak mantarı vakasında ağrı ve tırnaklarda kalıcı hasar oluşabilir.
Tırnak mantarı neden olur?
Birçok kişi, ellerinde mantar enfeksiyonu (ayak mantarı veya saçkıran) olan biriyle cilt teması kurduğunda mantar kapar. Tırnak mantarı enfeksiyonu kapmanın bir diğer yaygın yolu, havuz kenarı veya soyunma odası gibi sıcak ve nemli bir alanda çıplak ayakla yürümektir. Bu mantarlar sıcak ve nemli alanlarda gelişir. Ayrıca enfekte bir tırnak makası veya havluyu paylaşmak da tırnak mantarı enfeksiyonuna yakalanmanıza neden olabilir.
Ancak tırnaklarınız sürekli nemliyse veya sık sık terli çoraplar ve ayakkabılar giyiyorsanız enfeksiyon kapabilirsiniz.
Mantarlar tırnağı şu şekilde enfekte eder:
- Tırnağın çevresindeki deride küçük bir kesik,
- Tırnakta çatlak,
- Tırnak ile parmak (veya ayak parmağı) arasındaki ayrılma,
- Tırnağın altındaki alan mantarlara büyümek için sıcak ve nemli bir yer sağlar. Enfeksiyon daha sonra diğer tırnaklara ve hatta cilde yayılabilir.
Tırnak mantarının belirtileri nelerdir?
Tırnak mantarı el tırnaklarını da etkileyebilir, ancak ayak tırnaklarında daha yaygındır.
Tırnak mantarının belirtileri arasında şunlar bulunur:
- Kalınlaşma
- Tırnak renginin solması
- Tırnakların kolayca kırılması, ufalanması veya yırtılması
- Tırnakta şekil bozukluğu
- Tırnak yatağından ayrılma
- Tırnakta ağrı ve koku
Tırnak mantarı nasıl önlenir?
Bazı alışkanlıklar tırnak mantarını veya tekrar enfeksiyonlarını ve tırnak mantarına yol açabilen ayak mantarını önlemeye yardımcı olabilir:
- Ellerinizi ve ayaklarınızı düzenli olarak yıkayın. Enfekte bir tırnağa dokunduktan sonra ellerinizi mutlaka yıkayın. İyice kurulayın, antifungal bir ayak pudrası kullanın ve tırnaklarınızı nemlendirin. Tırnaklarınızı ve tırnak etlerinizi güçlendirmeye yardımcı olabilecek bir tırnak sertleştirici uygulamayı düşünün.
- Tırnaklarınızı düz bir şekilde kesin, kenarlarını bir törpüyle düzeltin ve kalınlaşmış bölgeleri törpüleyin. Tırnak makasınızı her kullanımdan sonra dezenfekte edin. Tırnaklarınızın uzun olması mantarın büyümesi için daha fazla alan yaratır.
- Ter emici özelliği olan çorap giyin veya gün içerisinde çoraplarınızı sık sık değiştirin.
- Nefes alabilen malzemelerden üretilen ayakkabıları tercih edin. Eski ayakkabılarınızı kullanmayın veya çok iyi dezenfekte edin.
- Havuz alanlarında ve soyunma odalarında ayağınızı koruyabilen terlik giyin.
- Evde pedikür için kullandığınız aletleri dezenfekte edin.
- Oje ve takma tırnak kullanımını bırakın.
- Ayak mantarınız varsa, antifungal bir ilaçla tedavi edin.
Tırnak mantarının risk faktörleri nelerdir?
Tırnak mantarı geliştirme riskini artırabilecek faktörler şunlardır:
- Yaşlılık
- Ayakları aşırı terleten ayakkabılar giymek
- Geçmişte ayak mantarı enfeksiyonu geçirmiş olmak
- Yüzme havuzları, spor salonları ve duş alanları gibi nemli halka açık alanlarda çıplak ayakla yürümek
- Küçük bir cilt veya tırnak yaralanması
- Sedef hastalığı gibi tırnakları etkileyen bir cilt rahatsızlığına sahip olmak
- Diyabet, kan dolaşımı sorunları veya zayıf bağışıklık sistemi
Tırnak mantarı nasıl teşhis edilir?
Doktor kişinin semptomlarını değerlendirmek amacıyla etkilenen tırnağı yakından inceleyecektir. Yakından incelemeyle tırnak mantarını tespit edilebilir. Ancak, mantar enfeksiyonunu doğrulamak için testler de isteyebilir.
Tırnak mantarı nasıl tedavi edilir?
Tırnaklarınızda mantar enfeksiyonu varsa ve uyguladığınız çeşitli tedaviler işe yaramadıysa, doktorunuz oral antifungal ilaçlar reçete edebilir. Ancak, ilaç reçete edilmeden önce tırnağınızdan örnek alınıp test ettirilmesi ve ne tür bir enfeksiyonun türünün tespit edilmesi gerekir. Ayrıca, tedaviye başlamadan önce ve tedavi sırasında karaciğerinizin düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için kan testi yaptırmanız da gerekebilir.
6 aya kadar antifungal ilaç kullanmanız gerekebilir. Çiddi şekilde enfekte olmuş tırnakların bazen çıkarılması gerekir. Bu, lokal anestezi uygulanarak yapılan basit bir işlemdir.
Tırnak mantarı en çabuk nasıl geçer?
Tırnak mantarı oral antifungal ilaçlar ve kremlerle tedavi edilebilir. Özellikle ileri derecede olan tırnak mantarlarında, antifungal ilaç tedavisi en etkili yöntemlerden biridir.
