SAĞLIKLI BİLGİLER


+A A-

Amilaz yüksekliği ne anlama gelir? Amilaz kaç olursa tehlikeli?



Amilaz yüksekliği ne anlama gelir? Amilaz kaç olursa tehlikeli?

Amilaz, kompleks karbonhidratları sindirmeye yardımcı olan bir enzimdir. Karbonhidratların sindirimi son derece önemlidir çünkü karbonhidratlar nihayetinde vücudumuzu besleyen ana enerji kaynağı olan glikoza parçalanır. Tükürük amilazı tükürük bezleri tarafından üretilir ve çiğnediğinizde yiyecekleri sindirmeye başlar.

Pankreas amilazı pankreas tarafından üretilir ve bağırsağınızdaki kompleks şekerlerin sindirilmesine yardımcı olur. Amilaz yüksekliği hiperamilazemi olarak adlandırılır ve kanda pankreas enzimi olan amilazın fazlalığı olarak tanımlanabilir. Pankreasta herhangi bir sorunun varlığı, amilaz seviyelerini genellikle normalden yüksek olmasına neden olabilir. Yüksek seviyeler ayrıca bir enfeksiyon, kanser veya hatta alkol veya belirli ilaçlardan da kaynaklanabilir. Düşük amilaz seviyeleri ise insülin direnci, metabolik sendrom, obezite ve diyabetle ilişkilendilir.

Amilaz nedir?

Amilaz, insanların tükürüğünde doğal olarak bulunan ve sindirim sürecine yardımcı olan bir enzimdir. Nişastanın basit şekerlere parçalanmasını veya hidrolizini hızlandırır. Pankreas ve tükürük bezleri, esas olarak diyet nişastasını glikoza dönüştürülen ve enerji olarak kullanılan disakkaritlere ve trisakkaritlere hidrolize etmek için amilazı sentezler. Kan serumu amilaz seviyesi çeşitli tanı amaçları için test edilir. Vücuttaki amilazın yaklaşık %40'ı pankreas tarafından üretilir. Geri kalanı tükürük bezlerinizden gelir. Bu test, pankreasınızı veya tükürük bezlerinizi etkileyen bir rahatsızlığınız olup olmadığını bulmak için kullanılır. Pankreasınızda bir sorun varsa, amilaz seviyeleri genellikle normalden yüksektir. Yüksek seviyeler ayrıca bir enfeksiyon, kanser veya hatta alkol veya belirli ilaçlardan da kaynaklanabilir. Yetişkin bir bireyde kan örneğindeki amilazın normal aralığı litre başına 30 ila 110 ünitedir (U/L).

Amilaz kaç olursa tehlikeli?

Kandaki amilaz düzeyinin 86 U/L  üst sınırın üzerinde olması durumunda pankreas hastalıkları ve özellikle de pankreatitler başta olmak üzere çeşitli hastalık riskleri ortaya çıkabilir.

Amilaz yüksekliği ne anlama gelir?

Kanda yüksek amilaz seviyeleri (hiperamilazemi), enzimin kan dolaşımına çok fazla girmesi veya böbrekler tarafından yeterince temizlenememesi nedeniyle oluşur. Amilaz genellikle tükürük bezleri veya pankreasla ilgili sorunlar sonucunda kanda birikir.

Yüksek amilaz seviyeleri herhangi bir spesifik semptoma neden olmaz. Bunun yerine, olası semptomlar altta yatan durumlarla ilişkilidir. Örneğin, pankreatitli kişiler ağrı, mide bulantısı veya kusma yaşayabilir. Amilaz yüksekliği birçok durumdan kaynaklanabilir. Bunlar:

Pankreasın ani şişmesi (Akut pankreatit).

Aniden kötüleşen kronik pankreatit.

Pankreas, meme, kolon, yumurtalık veya akciğer kanserleri.

Pankreasta bir yara.

Pankreastaki bir kist türü (Pankreas psödokistleri).

Karnınızda şişlik (Asit).

Makroamilazemi. (Bu, kanda makroamilaz adı verilen bir maddenin bulunmasıyla belirginleşen kanser dışı (iyi huylu) bir durumdur.)

Peptik ülser.

Bağırsaktaki dokunun ölümü (Bağırsak enfarktüsü).

Bağırsaklarda tıkanıklık.

Apandisit.

Safra kesesinin ani şişmesi (Akut kolesistit).

Dış gebelik.

Tükürük bezi şişmesi.

Karın zarının şişmesi (Peritonit).

Yanıklar.

Diyabetik ketoasidoz.

Böbrek sorunları.

Morfin gibi bazı ilaçların kullanımı.

Alkol kullanımı.

Kabakulak.

Prostat tümörleri.

Bulimia veya anoreksiya nervoza gibi yeme bozuklukları.

İnflamatuar bağırsak hastalığı.

Yüksek trigliserid düzeyleri (Hipertrigliseridemi).

Amilazı düşürmek için ne yapmalı?

Alkolden uzak durmak ve reçeteli tüm ilaçları almak, ayakta tedavi bölümünde takip ediliyorsanız ve herhangi bir pankreatit teşhisi konmamışsa, yüksek kan amilaz seviyeleri için birincil tedavilerdir. Doktorunuzun tüm talimatlarını uygulayın.

Eğer pankreatit teşhisi konulursa, doktorunuz hastanede tedavi görmeniz için yatırabilir.

Alkol kullanmayın. Alkol kullanımı pankreasınızı ve karaciğerinizi tahriş eder ve ilaçlarla etkileşime neden olabilir.

Yağ oranı düşük, kırmızı et oranı düşük, lif oranı yüksek bir beslenme düzeni uygulayın.

Doktorunuza ve tüm sağlık ekibine aldığınız diğer ilaçları (reçetesiz satılanlar, vitaminler veya bitkisel ilaçlar dahil) mutlaka söyleyin veya söylediğinizden emin olun. Çünkü bunlar diğer ilaçlarla etkileşime girebilir.

Diyabet, karaciğer, böbrek veya kalp hastalığı geçmişiniz varsa doktorunuza hatırlatın.

Bol sıvı alın. Aksi belirtilmediği sürece her 24 saatte iki ila üç litre sıvı tüketin.

Özellikle şiddetliyse, semptomlar veya yan etkiler yaşarsanız, bunları doktorunuzla konuştuğunuzdan emin olun. İlaç yazabilir ve/veya bu tür sorunları yönetmede etkili olan diğer önerilerde bulunabilir.

Hangi ilaçlar amilazı yükseltir?

Pankreasınızda bir sorun varsa, amilaz seviyeleriniz genellikle normalden yüksektir. Yüksek seviyeler ayrıca bir enfeksiyon, kanser veya hatta alkol veya belirli ilaçlardan da kaynaklanabilir.

Amilaz seviyelerini artırabilen ilaçlar şunlardır:

Asparaginaz.

Aspirin.

Doğum kontrol hapları.

Kolinerjik ilaçlar.

Etakrinik asit.

Metildopa.

Opiyatlar (kodein, meperidin ve morfin)

Tiazid diüretikler.

Oluşturma: 11.01.2025 20:42
Son Güncelleme: 26.02.2025 10:56
Oluşturan: Medicana Web ve Yayın Kurulu
Son Yazılar
Menisküs yırtığı nasıl anlaşılır? Menisküs yırtığı nasıl tedavi edilir? Kekik çayının faydaları nelerdir? Kekik çayı mantara iyi gelir mi? Kırmızı ben neden olur? Kırmızı et beni tehlikeli midir? Vaskülit nedir? Vaskülitin (damar iltihabı) belirtileri nelerdir? Ahududunun faydaları nelerdir? Ahududunun kalorisi ve besin değeri Diş sıkma (bruksizm) nedir? İstemsiz diş sıkma nasıl geçer? Papatya çayı ne iyi gelir? Papatya çayı hangi hastalıklarda etkilidir? Askorbik asit (C vitamini) nedir? Askorbik asitin faydaları nelerdir? Kafein nedir? Kafeinin faydaları nelerdir? Mercanköşk nedir? Mercan köşkün faydaları neler? Pazının faydaları nelerdir? Pazının besin değerleri Kuyruk sokumu kayması nasıl geçer? Kuyruk sokumu kayması neden olur? Ağız kuruluğu nedir? Ağız kuruluğu neden olur? Palyatif tedavi nedir? Palyatif bakıma nasıl karar verilir? Patatesin faydaları nelerdir? Patatesin besin değeri ve kalorisi VDRL testi nedir? VDRL testi neden yapılır? Nargilenin zararları nelerdir? Nargile bağımlılık yapar mı? Karalahananın faydaları nelerdir? Karalahananın yan etkileri neler? Beyaz sirkenin saça ve cilde faydaları neler? Beyaz sirke neden yapılır? Salya akması nasıl geçer? Yetişkinlerde ve çocuklarda salya akmasının sebebi nedir? Anne sütü alerjisi nedir? Anne sütü alerjisi nasıl geçer? Kilo aldıran yiyecekler nelerdir? İştah açıcı yiyecekler nelerdir? 11 haftalık gebelik kaç aylık olur? 11 haftalık gebelikte bebek gelişimi nasıl olur? Palamutun faydaları neler? Palamutta hangi vitaminler var? Hamilelik belirtileri: Gebelikte ilk belirtiler ne zaman başlar? Halsizlik neden olur? Halsizlik nasıl geçer? Havucun faydaları nelerdir? Havucun besin değeri ve kalorisi Çocuklarda baş ağrısı neden olur? Çocuğun baş ağrısına ne iyi gelir? Yeme bozukluğu nedir? Yeme bozukluklarının çeşitleri neler? Limon şekeri düşürür mü? Limon neye iyi gelir? Tümünü Görüntüle