Melanom, melanositlerin (Melanositler, melanin adı verilen bir pigment üretir ve cilde rengini verir) kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla gelişen bir cilt kanseri türüdür. Cilt kanserlerinin %90'ından fazlası güneşe maruz kalmaktan kaynaklanır. Cilt kanserleri iki ana gruba ayrılır: melanom dışı ve melanom. Melanom dışı cilt kanserleri (genellikle bazal ve skuamöz hücreli) en yaygın cilt kanserleridir. Özellikle; kol, sırt, bacak ve yüzde ortaya çıkabilir.
Malign melanom nedir?
Melanom (malign melanom), cildin melanositlerinde başlayan bir cilt kanseri türüdür. Ciltteki anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümeye ve bölünmeye başlamasıyla ortaya çıkar. Melanoma cildin herhangi bir yerinde başlayabilir. Melanom, sahip olduğunuz bir benin görünümünde bir değişiklik (boyutta artış, renk, şekil, his değişikliği) olarak ortaya çıkabilir veya ciltte farklı görünen ve hissedilen yeni bir alan olabilir. Melanom ilerlediğinde kanayabilir, kaşınabilir, ağrılı olabilir. Melanom, diğer bazı cilt kanseri türlerine göre çok daha az yaygındır. Ancak melanom daha tehlikelidir çünkü erken bulunup tedavi edilmezse vücudun diğer bölgelerine yayılma olasılığı çok daha yüksektir.
Malign melanom belirtileri nelerdir?
Yeni bir ben veya var olan bir bende meydana gelen değişiklik melanom belirtisi olabilir. Melanomlar vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, ancak güneşe sıklıkla maruz kalan bölgelerde daha yaygındırlar. Melanomun daha nadir görülen bazı türleri ise gözleri, ayak tabanlarını, avuç içlerini veya genital bölgeleri etkileyebilir. Ciltte olağandışı değişiklikler melanom ihtimalini güçlendirebilir. Belirtiler arasında şunlar yer alır:
Düzensiz şekilli veya kenarlı benler
Normal ben genellikle yuvarlak ve düzgün kenarlıdır. Melanomlar ise çoğunlukla düzensiz bir şekle sahiptir. 2 farklı şekilli yarıya ve düzensiz kenarlara sahip olabilirler.
Karışık renkli ben
Normal benler genellikle tek renktir. Melanomlar genellikle 2 veya daha fazla rengin karışımıdır.
Büyük ben
Normal benler genellikle küçüktür. Melanomlar ise daha büyüktür, boyutları genellikle 6 mm'den daha büyüktür.
Zamanla değişen ben
Normal benler zamanla değişmezler. Boyutu, şekli veya rengi değişen bir ben melanom olabilir. Örnekler şunları içerebilir:
- Şişmiş ve ağrılı
- Kanayan
- Kaşıntılı
- Değişken hassasiyetli
Malign melanom neden olur?
Çoğu melanom, ultraviyole ışığa maruz kalmaktan kaynaklanır. Ultraviyole (UV) ışık, güneşten gelir ve solaryumlarda kullanılır. Melanom, hem erkekleri hem de kadınları etkiler ancak görülme sıklığı farklıdır: Kadınlar 50 yaşından önce daha yüksek risk altındayken, erkeklerin 50 yaşından sonra hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.
Malign melanom tedavisi
Melanom tedavileri arasında ameliyat, kanser ilaçları ve bazı durumlardaradyoterapi bulunur. Bunlardan hangilerinin tercih edileceği melanom evresine, vücudun hangi bölgesinde olduğuna ve genel sağlığa bağlıdır. Erken teşhis melanom için ana tedavi cerrahidir. Cilt kanseri ne kadar erken bulunur ve çıkarılırsa, tam iyileşme şansı o kadar artar.
Malign melanom en sık nerede görülür?
Melanom, melanosit adı verilen cilt hücrelerinde başlar. Bu hücreler, epidermisin derin tabakasında, bazal hücre tabakasının arasında bulunur. Cilt kanserinin en agresif türü olan melanom, kanser tümörün ilk başladığı bölgeden uzak organ ve dokulara yayıldığında genellikle tedavi edilemez hale gelir. Melanom ve diğer birçok kanser türü, kana karışıp vücudun uzak bölgelerine ulaşmadan önce öncelikle yakındaki lenf düğümlerine yayılma eğilimindedir.
Melanom ilk nereye metastaz yapar?
Melanom, bazal ve skuamöz hücreli karsinomdan sonra üçüncü en yaygın kutanöz malignitedir. Pek çok melanom erken evrede tespit edilse de, hastaların bir kısmında tanı anında metastatik hastalık vardır veya daha sonra metastaz gelişir. Metastaz, lenf sistemi ve/veya kan damarları yoluyla gerçekleşir. Melanom, cildin altında bulunan deri altı dokuya, lenf düğümlerine ve akciğerler, karaciğer, kemik veya beyin gibi diğer organlara yayılabilir. Metastaz belirtileri arasında ciltte veya akciğerler, karaciğer, beyin veya kemikler gibi diğer bölgelerde yeni yumrular, açıklanamayan ağrı, kilo kaybı ve baş ağrısı veya nöbetler gibi nörolojik semptomlar bulunur. Melanomun evreleri şunlardır:
Evre 0
Kanser hücreleri yalnızca cildin dış tabakasında bulunur ve daha derin katmanlara nüfuz etmemiştir. Kanser yayılmamıştır.
Evre I
Tümör 2 milimetreden daha kalın değildir ve cilt ülserli olabilir veya olmayabilir. Kanser yayılmamıştır.
Evre II
Tümör, evre I'dekinden biraz daha büyük ve kalındır ve ülserleşmiş olabilir veya olmayabilir, ancak yayılmamıştır.
Evre III
Bu kanserlere bölgesel melanom denir, yani yakındaki lenf düğümlerine, cilde veya diğer dokulara yayılmıştır, ancak vücutta uzak bölgelere yayılmamıştır.
Evre IV
Kanser, orijinal tümörden uzaktaki lenf düğümlerine veya diğer dokulara yayılmıştır.
