Odyometri testi nedir? Odyometri testi neden yapılır?

İşitme kaybı yaygın bir rahatsızlıktır ve milyonlarca insanı etkiler. Yaş, gürültüye maruz kalma ve genetik gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. İşitme kaybı olan birçok kişi, çok geç olana kadar bu durumdan haberdar bile olmaz. Bu nedenle düzenli olarak işitme testi yaptırmanız çok önemlidir. Odyometri testi, kişinin farklı sesleri, perdeleri veya frekansları duyma yeteneğini ölçen ağrısız ve invaziv olmayan bir işitme testidir.

Odyometri testi nedir?

Odyometri testi, bireylerin işitme durumlarını ölçmek ve kategorize etmek için yapılan testlere verilen isimdir.

İşitme, ses dalgalarının iç kulaktaki sinirleri uyarmasıyla gerçekleşir. Ses daha sonra sinir yolları boyunca beyne ulaşır. Ses dalgaları, kulak kanalı, kulak zarı ve orta kulak kemikleri aracılığıyla iç kulağa ulaşabilir (hava iletimi). Ayrıca, kulağın etrafındaki ve arkasındaki kemiklerden de geçebilir (kemik iletimi).

Ses yoğunluğu desibel (dB) cinsinden ölçülür:

• Bir fısıltı yaklaşık 20 dB'dir.
• Yüksek sesli müzik (bazı konserler) 80 ila 120 dB civarındadır.
• Bir jet motorunun sesi yaklaşık 140 ila 180 dB'dir.

85 dB'den yüksek sesler birkaç saat içinde işitme kaybına neden olabilir. Daha yüksek sesler ise anında ağrıya neden olabilir ve işitme kaybı çok kısa sürede gelişebilir.

Sesin tonu saniye başına döngü (cps) veya Hertz (Hz) cinsinden ölçülür:

• Düşük bas tonları 50 ila 60 Hz civarındadır.
• Tiz, yüksek perdeli sesler yaklaşık 10.000 Hz veya daha yüksek frekanslardadır.
• İnsanın normal işitme aralığı yaklaşık 20 ila 20.000 Hz'dir. Bazı hayvanlar 50.000 Hz'e kadar duyabilir. İnsan konuşması genellikle 500 ila 3.000 Hz'dir.

Odyometri testi neden yapılır?

Odyometri aşağıdaki durumlarda yapılır:

• Kişinin işitme duyusunda ani veya kademeli olarak bir azalma fark etmesi
• İşitme kaybının boyutunu belirlemek
• İşitme cihazına ihtiyaç olup olmadığını değerlendirmek
• Kulakta tümör şüphesi olduğunda
• Bazı kulak ameliyatlarından önce ve sonra
• Çocuklarda kronik orta kulak iltihabı (efüzyonlu) vakalarında ve konuşma gelişiminde gecikme varsa

Odyometri testi nasıl yapılır?

Kulaklarımız üç ayrı bölümden oluşur: dış, orta ve iç kulak. Odyometri testleri, sensörinöral işitme kaybı (sinir veya koklea hasarı) mı yoksa iletim tipi işitme kaybı (kulak zarı veya küçük kemikçiklerde hasar) mı olduğunu tespit edebilir. Odyometri değerlendirmesi sırasında çeşitli testler yapılabilir.

• Saf ton odyometri testi, kişinin duyabileceği en yumuşak veya en az duyulabilen sesi ölçer. Test sırasında kulaklık takılarak ve her seferinde bir kulağa yönlendirilen çeşitli sesler verilir. Sesin şiddeti desibel (dB) cinsinden ölçülür. Bir fısıltı yaklaşık 20 dB, yüksek sesli müzik 80-120 dB ve bir jet motoru yaklaşık 180 dB'dir. Sesin tonu frekans (Hz) cinsinden ölçülür. Düşük bas tonları 50-60 Hz, yüksek perdeli tonlar 10.000 Hz veya daha yüksektir. Normal işitme aralığı 25 dB veya daha düşük frekanslarda 250-8.000 Hz'dir.
• Kelime tanıma testi (konuşma odyometrisi olarak da bilinir), kişinin arka plan gürültüsünden konuşmayı anlama yeteneğini değerlendirir. Konuşma ayrımı zayıfsa, konuşma bozuk duyulabilir. Kelime tanıma puanları, bir işitme cihazının kişiye faydası olup olmayacağını anlamaya yardımcı olabilir.
• Timpanometri testi, sıvı/kulak kiri birikmesi, kulak zarı delinmesi, kulak kemikçiklerinde hasar veya orta kulakta tümör gibi sorunları tespit eder. Akustik refleks testi ise kranial sinirleri ve beyin sapını değerlendirir.
• Odyometri testleri, sessiz ve ses geçirmez bir odada yapılır. Hasta, çeşitli sesler çıkaran bir cihaza bağlı kulaklıklar takar. Bir ses duyduğunuzda elinizi kaldırmanız veya bir düğmeye basmanız istenir.

Kaç tür odyometri testi vardır?

Odyometri testleri, işitme kaybının türünü, derecesini ve nedenini belirlemek için farklı yöntemler kullanılarak gerçekleştirilir. En yaygın test türleri arasında saf ses odyometrisi, konuşma odyometrisi, timpanometri ve akustik refleks testi bulunur:

Saf ses odyometrisi

Bu yaygın işitme testi, farklı perdelerde duyabileceğiniz en düşük sesleri tespit eder. Bu test hem çocuklara hem de yetişkinlere uygulanabilir.

Konuşma odyometrisi

Konuşma testi, konuşmayı ne kadar iyi anladığınızı gösterir. Belirli kelimeleri dinlemeyi ve tekrarlamayı içerir.

Akustik refleks testi

Bu test, iç kulağınızın gerektiği gibi çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Bebekler ve küçük çocuklar bu testten geçebilir.

Timpanometri

Timpanometri testi, kulak zarınızın ne kadar iyi hareket ettiğini tespit ederek orta kulağınızı kontrol eder. Kulak zarınızda yırtık olup olmadığını, kulağınızda sıvı olup olmadığını veya kulak kanalınızda kir olup olmadığını gösterebilir.

Odyometri testi kaç dakika sürer?

Süre değişiklik gösterir. İlk tarama yaklaşık 5 ila 10 dakika, detaylı odyometri ise yaklaşık 1 saat sürebilir.

Odyometri testi zararlı mı?

İşitme testi, farklı sesleri, perdeleri ve frekansları duyma yeteneğinizi ölçen invaziv olmayan bir işlemdir. Testler, herhangi bir işitme kaybını tespit etmek ve tedavi için en uygun yolu belirlemek üzere tasarlanmıştır. Odyometri testleri, işitme sağlığınızı değerlendirmek için olmazsa olmazdır ve genellikle güvenlidir, önemli yan etkileri yoktur. Bazı kişiler kulaklık veya kulak içi kulaklık takmaktan dolayı geçici rahatsızlık hissedebilir. Ancak bu rahatsızlık minimum düzeydedir ve testten sonra hızla düzelir.

Odyometri testi için hangi doktora gidilmelidir?

Bir odyolog, işitmenizi test etmek ve işitme kaybının türünü ve derecesini belirlemek için özel eğitim almış sağlık uzmanıdır.