Sigara bağımlılığı nedir? Sigara içme isteği nasıl yok edilir?

Sigara bağımlılığı, nikotin maddesinin kişide bağımlılık oluşturması durumudur. İçerdiği kimyasallar olumlu hisler uyandırır, ancak etkileri kısa sürede ortadan kalkar. Kullanıcılar bu nedenle sürekli sigara içme isteği duyar. Kişiler nikotine bağımlılık nedeniyle sigara içmeden gündelik işlerini yerine getiremez hale gelir. Yani kişiler sigara içmeden normale dönemezler ve bağımlılık döngüsü içine girerler. Sigara aynı zamanda psikolojik olarak da kişide bağımlılık yaratabilir. Bırakmaya yeltenildiğinde sinirlilik ve huzursuzluk gibi yoksunluk belirtileri gösterir. Sigara bağımlılığından kurtulmak için farklı tedavi seçenekleri mevcuttur.

Sigara bağımlılığı nedir?

Sigara bağımlılığı, vücudunuz nikotine ihtiyaç duyduğunda meydana gelen bir durumdur. Nikotin kullanımı beyninizdeki ödül merkezi olan dopamin adı verilen bir nörotransmitter salgılar. Dopamin, haz duygusuna sebep olur ve kişinin kendini kısa süreliğine iyi hissetmesini sağlar. Sigara içme isteği uyandıran nikotin, her defasında daha fazla nikotine ihtiyaç duymanıza neden olur. Bu yüzden kendinizi ardı arkası kesilmeyen bir kısır döngüsü içinde bulursunuz. Bırakmak istediğinizde bazı zihinsel ve fiziksel değişimleri kontrol altına almakta zorlanabilirsiniz. Bunlar nikotin yoksunluğunun belirtileridir. Bu belirtilerle baş etmek her zaman kolay olmayabilir ancak imkansız değildir. Nikotini ne kadar kullandığınız fark etmeksizin bu kötü alışkanlığa bir son vermek sağlığınızı iyileştirebilir. Sigara bağımlılığı sadece bir alışkanlıktan ziyade, tıbbi açıdan tedavi edilmesi gereken bir bağımlılık çeşididir.

Sigara bağımlısı olduğun nasıl anlaşılır?

Sigara bağımlılığı durumunda, nikotin yoksunluğu belirtilerine sahip olunur ve sigara içmeye karşı bariz bir istek doğar.

Sigara bağımlılığın en yaygın işaretleri şöyle sıralanabilir;

• Sigara içmeden uzun zaman geçiremiyorsanız
• Sağlık sorunlarınıza rağmen sigara içmeye devam ediyorsanız
• Stres, sinir veya öfkeli anlarda hemen aklınıza sigara içmek geliyorsa
• Günde 10 veya daha fazla sigara kullanıyorsanız
• Özellikle sabahları sigara içmek için sabırsızlanıyorsanız
• Sigaranın ne kadar zararlı olduğunu bilmenize rağmen içmekten kendinizi alıkoyamıyorsanız
• Sigara kullanmadığınız anlarda yoksunluk belirtileri(huzursuzluk, sinirlilik, baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu) yaşıyorsanız
• Sigara içilmeyen yerlerde bulunmamaya veya sigara içemeyeceğiniz arkadaşlarınızla sosyalleşmeyi bırakıyorsanız
• Sigarayı bırakmaya çalışıyor ve her denemede sonuç hüsran oluyorsa, kötü haber şu ki tüm bunlar sigara bağımlısı olduğunuzu gösteren işaretlerdir.

Bir sigara bağımlısı günde kaç sigara içer?

Az sigara içenlerin günlük sigara kullanım miktarı genellikle günde 3-4 adettir. Günde yaklaşık 11-20 sigara içenler ise orta düzeyde sigara içenler grubuna girer. Aşırı bağımlı kişiler günde 30 adete kadar sigara kullanabilirler. Öte yandan ağır bağımlı kişilerin gün içinde 31 adet ve üzeri sigara kullandığını ifade etmek mümkündür. Ayrıca sayılar haricinde bağımlılığı ortaya koyan diğer bir durum ise, sigara içme arasında geçen süredir. Sabah uyandığınızda ilk 30 dakika içinde sigara içme isteği duyuyorsanız bu şiddetli nikotin bağımlısı olduğunuzu gösterebilir.

Sigaranın zararları nelerdir?

Günde kaç adet sigara içildiği fark etmeksizin her şekilde zararlıdır, içerisinde 100'den fazla kimyasal barındırır. İçilen her bir sigara vücudunuza ciddi zararlar verir.

Sigaranın zararları şöyledir;

Solunum sistemi problemleri

• Nefes darlığına yol açar.
• Kronik bronşit ve KOAH’a neden olur.
• Akciğer kanseri riskini artırır.
• Astımı tetikler.

Kanser hastalıkları riski

Akciğer, ağız, gırtlak, yemek borusu, pankreas, mesane ve rahim ağzı kanseri riskini artırır.

Kalp ve damar hastalıkları

• Hipertansiyona yol açar.
• Kalp krizi riskini artırır.
• Damar tıkanıklıklarına neden olur.

Cilt sorunlarına ve erken yaşlanmaya neden olur

• Ciltte erken yaşlanma, kırışıklık ve mat görünüm oluşturur. 
• Aynı zamanda Cilt kanseri riskini tetikler.

Ağız ve diş sağlığını etkiler

• Diş sararması, diş eti hastalıkları, ağız kokusu yapar 
• Ağız içi yaralara ve kansere zemin hazırlar

Bağışıklık sistemine zarar verir

• Bağışıklığı zayıflatır 
• Enfeksiyonlara yakalanma riskini artırır

Üreme sağlığını olumsuz etkiler

• Kısırlık riskini artırır 
• Gebelikte düşük, erken doğum, bebekte gelişim bozukluklarına neden olabilir.

Sigara içme isteği nasıl yok edilir?

Nikotin bir nevi uyuşturucudur ve sigarayı bıraktığınızda ani öfke patlamaları, sinirlilik, konsantre olamama gibi çeşitli yoksunluk belirtileri yaşarsınız. Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterse de genellikle tehlikeli değildir ve etkisi zaman içinde ortadan kaybolur.

Sigara içme isteği ile başa çıkabilmek için etkili yöntemlerden bazıları şunlardır;

• Sigara içmenizi tetikleyen stres, alkol, kahve gibi durumlara karşı farkındalığınızı arttırmak ve bu ortamlardan rahatlayana kadar uzak durmak fayda sağlayabilir.
• Nikotin yerine konabilecek bant, nikotin sakızı, sprey gibi ürünler doktor önerisi ile kullanılabilir.
• İçme isteği geldiğinde su içebilir, derin nefes egzersizleri yapabilir, kısa bir yürüyüşe çıkabilirsiniz.
• Çevrenizden destek almayı ihmal etmeyin. Bu konuda bazı sigara bırakma merkezleri ya da psikologlardan yardım alabilirsiniz.
• Bazı ilaç tedavileri sigara bırakma konusunda yardımcı olabilir.
• Sigara içme isteği genellikle 5-10 dakika etkisini gösterir. Bu süreçte sabırlı olmak çok önemlidir.
• Egzersiz, nikotin isteğini bastırır ve sizi motive edebilir.
• Neden bırakmak istediğinizi sık sık kendinize hatırlatın ve başarılarınız karşısında kendinizi şımartacak ödüller koyun.

Kaç sigara bağımlılık yapar?

Sigara bağımlılığına neden olan sigara adedi herkeste farklı olmakla birlikte gün içinde tüketilen tek bir sigara bile bağımlılığa yol açabilir. Özellikle 3-4 gün aralıksız her gün içilen sigara vücutta sigaraya karşı bağımlılığı arttırır. Ayrıca gün içinde 1-2 adet sigara içenler de dahil birçok kişide yoksunluk belirtileri gözlemlenebilir. Günde 10'dan fazla sigara içiyorsanız veya uyandıktan sonraki ilk yarım saat içinde bir sigara içiyorsanız,  ciddi bir nikotin bağımlılığınızın varlığından söz etmek mümkündür.

Sigara bırakma yöntemleri neler?

Sigarayı bırakma yöntemleri genellikle şu şekildedir;

Aniden sigara bırakma yöntemi

Sigarayı dışarıdan hiçbir yardım veya destek almadan aniden bırakmak kişinin iradesine güvendiği anlamına gelir. Ancak bazı kişilerde aniden bırakmak etkili olmayabilir. Bununla birlikte karar vererek aniden bırakanların sayısı da bir hayli fazladır.

Azaltarak bırakma

Bu yöntem, tamamen bırakana kadar sigara sayısını yavaş yavaş azaltmayı içerir. Her gün sigara paketinizdeki sayıyı azaltabilir. Dışarı çıkarken paketi yanınızda bulundurmayabilirsiniz.

İlaçla bırakma yöntemi

Bupropion (Zyban) ve Vareniklin (Champix) gibi reçeteli ilaçlar, beyin kimyasallarını etkileyerek nikotin isteğini azaltabilir.

Davranışsal terapi

Psikolog veya danışman eşliğinde, sigara içmeye iten tetikleyicileri tanıma ve baş etme yöntemlerini öğrenmek bağımlılıktan kurtulmak için oldukça faydalıdır.

Meditasyon ve nefes egzersizleri

Stresi yönetmeye yardımcı olur, özellikle bırakma sürecindeki gerginlik için etkilidir.