Üzümler, tarih boyunca birçok hastalığın tedavisinde kullanılmıştır. Eski Mısır'da üzümlerden elde edilen suyu, cilt ve göz rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılırdı. Ayrıca meyveler ezilerek mide bulantısı, kabızlık, kolera, çiçek hastalığı, karaciğer hastalığı ve kanserler de dahil olmak üzere birçok rahatsızlığın tedavisinde kullanılmak üzere olgunlaştırılırdı. Üzüm, antioksidanlarla dolu besleyici bir meyvedir. Kanser önleme, yüksek tansiyon ve diyabet gibi bazı sağlık sorunlarına yakalanma riskini azaltma en geniş sağlık faydaları arasında yer alır.
Üzümler, asmalarda salkımlar halinde yetişen küçük, oval meyvelerdir. Üzüm çeşidine bağlı olarak taze olarak tüketilebilir, kurutularak kuru üzüm yapılabilir veya reçel, meyve suyu veya sirke yapımında kullanılabilir. Üzüm çeşitlerinin rengi soluk yeşilden koyu mora kadar değişir. Dışında ince, yarı saydam bir kabuk, içinde ise yumuşak ve sulu bir et bulunur. Bazı üzümler çekirdekliyken, bazıları çekirdeksizdir. Üzüm, flavonoidler, fenolik asitler, antosiyaninler ve karotenoidler gibi besinsel antioksidanların yanı sıra C vitamini gibi yüksek antioksidan aktiviteye sahip biyolojik olarak aktif besin bileşenlerinin de önemli bir kaynağıdır.
Üzüm, günümüzde serbest radikallerin zararlı etkilerini engelleyebilen çok yüksek antioksidan aktiviteye sahip bir meyve olarak bilinmektedir. Üzüm yemenin beyin ve kalp sağlığını desteklediği, üzümün sağladığı vitamin ve minerallerin bağışıklığı artırdığı, kemikleri güçlendirdiği, kan basıncını düşürdüğü, gözleri koruduğu ve diyabeti yönetmeye yardımcı olduğu gösterilmiştir.
Üzümler vitamin, mineral ve antioksidanlarla doludur. Ayrıca bol miktarda su içerir ve bu da susuzluğu gidermeye yardımcı olabilir.
Üzümün potansiyel faydaları arasında şunlar yer alır:
Üzüm, polifenoller, kateşinler ve antosiyaninler de dâhil olmak üzere doğal bileşiklerin bir kaynağıdır. Bu bileşikler, üzümün rengini belirleyen pigmenti sağlamanın yanı sıra koruyucu antioksidan özelliklere de sahiptir. Nitekim üzüm suyu, meyveler arasında en zengin fenolik bileşik kaynaklarından biridir.
Üzüm, kan basıncı da dahil olmak üzere kalp fonksiyonlarını desteklemede yardımcı olan lif ve potasyum sağlar. Üzümdeki resveratrol ve kuersetin gibi polifenollerin de kardiyovasküler sisteme fayda sağladığı ve onu iltihaplı ve oksidatif hasardan koruduğu düşünülmektedir.
Üzümdeki resveratrol gibi antioksidan bileşikler ve lutein ve zeaksantin adı verilen iki yağda çözünen karotenoid, gözün hassas hücrelerine zarar verebilen UV ışığına karşı koruyucudur. Lutein ve zeaksantin, özellikle gözün makulasını cep telefonu ve tablet gibi cihazlardan gelen mavi ışığın etkilerinden korur.
Kuersetin, antialerjik özelliklere sahip bir antioksidan flavonoid olan bitki bileşiğidir. Bu antialerjen özellikler, histamin salınımını engelleyerek doğal bir antihistaminik görevi görür. Üzümlerdeki kuersetin, alerji semptomlarını azaltabilir.
Üzüm, kilo yönetimine yardımcı olabilecek besinler açısından zengin, düşük kalorili bir meyvedir. Bir su bardağı üzüm yaklaşık 124 kalori içerir. Yaktığınızdan daha az kalori tükettiğiniz kalori açığı, kilo vermenize yardımcı olur. Üzüm aynı zamanda kilo yönetimine yardımcı olabilen bir lif kaynağıdır. Lif, uzun süre tok hissetmenize yardımcı olan bir karbonhidrattır. Ayrıca glikozun (şekerin) sindirimini yavaşlatarak kan şekerinin ani yükselmesini önler.
Üzüm kan şekerini düşürebilir ve diyabetin yönetilmesine yardımcı olabilir. Üzümün glisemik indeksi (GI) orta düzeydedir. Orta GI'li besinler kan şekerini çok hızlı yükseltmez, bu da diyabet hastaları için idealdir. Üzümdeki lif ve antioksidan içeriği diyabet yönetiminde de rol oynar. Lif, vücudunuzun şekeri yavaşça emmesine yardımcı olur. Üzümlerde bulunan bir antioksidan olan resveratrolün insülin duyarlılığını artırır. İnsülin, şekerin hücrelere girmesine yardımcı olan bir hormondur.
Üzümlerde bulunan resveratrol ve flavonoidlerin kanser karşıtı özelliklere sahip olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Bu bileşikler, kanser riskini artırdığı gösterilen oksidatif stresle mücadele edebilir. Oksidatif stres, antioksidanlar ile serbest radikaller veya kararsız atomlar arasındaki dengesizliğin neden olduğu hücre hasarıdır.
Üzümlerde bulunan antioksidanların hafıza da dahil olmak üzere bilişsel işlevleri iyileştirdiği gösterilmiştir. Araştırmalar, üzüm de dahil olmak üzere meyvelerdeki polifenol antioksidanların beyin sağlığını destekleyebileceğini öne sürmektedir.
Üzümde eser miktarda melatonin bulunur. Melatonin, beyninizde üretilen ve uzun ve dinlendirici bir uykuyu destekleyebilen bir hormondur. Beyniniz, sirkadiyen ritminizi korumak ve hava karardığında uyumanıza yardımcı olmak için melatonin üretir. Ek melatonin, uyku bozuklukları ve anksiyeteye yardımcı olabilir.
Üzüm, K vitamini, kalsiyum, magnezyum ve potasyum sağlar. Bu temel besinler kemik sağlığını destekler. Bu mineral ve vitaminleri yeterli miktarda almamak kemik kırığı riskini artırabilir.
Bir su bardağı üzüm, bağışıklık sağlığı için gerekli olan 4,8 miligram C vitamini sağlar. Üzümlerde ve diğer birçok meyve ve sebzede bulunan pigmentin antimikrobiyal özellikleri vardır ve bakteri ve virüslere karşı koruma sağlayabilir.
1 su bardağı üzümde bulunan besin değerleri şunlardır:
Üzüm, kırmızı, yeşil ve mor dahil olmak üzere birçok çeşitte bulunur. A, C, E, K, B-1, B-2 ve B-6 vitaminleri ile bakır ve manganez gibi çeşitli mineraller açısından zengindir. Besin açısından zengin bu meyve, kanser, yüksek tansiyon ve kabızlığı önlemeye yardımcı olabilir. Üzümdeki besin maddeleri ayrıca, göz problemlerine, kalp-damar hastalıklarına ve diğer sağlık sorunlarına karşı koruma sağlayabilir
Üzümün aşırı tüketilmesi, yüksek lif içeriği nedeniyle şişkinlik ve kramp gibi bazı rahatsız edici yan etkilere de neden olabilir. Günde yaklaşık iki porsiyon meyve tüketilmesi önerilir. Üzüm için bu, yaklaşık iki su bardağı anlamına gelir.
Üzüm, A ve C vitamini bakımından zengindir. Üzümler aynı zamanda iyi bir K vitamini, bakır ve birçok B vitamini kaynağıdır.