Morarma, ciltteki hasarlı kan damarlarından kan sızdığında ortaya çıkar. Morluklar genellikle düşme, spor yaralanmaları, araba kazaları veya çeşitli nesnelerden alınan darbeler sonucu oluşur. Başlıca belirtiler ağrı, şişlik ve cilt renginin değişmesidir. Morarma, dokunmaya karşı çok hassas olabilen pembemsi kırmızı bir renk olarak başlar. Morarmanın ne kadar süreceği, morarmanızın nedenine ve morarma türüne göre değişir. Çoğu morarma, tedavi olmaksızın iki hafta içinde kaybolur. Daha şiddetli morarma ve hematomlar bir ay veya daha uzun sürebilir.
Vücutta morarma neden olur?
Morluklar, kanın cildin altında birikmesiyle: bir kan damarının yırtılmasıyla oluşurlar. Morlukların tıbbi terimi "Ekimoz"dur. Vücutta morluklar, ciltte siyah ve mavi veya kırmızı ila mor renkte bir leke gibi görünür. Morluklar iyileştikçe renk değiştirir ve çoğu tedavi gerektirmez.
Açıklanamayan morluklar, altta yatan bir tıbbi rahatsızlığın işareti olabilir. Morarma, kan damarlarından ve kılcal damarlardan sızdığında ve vücutta kanın çıkabileceği bir açıklık olmadığı için cildin altında biriktiğinde meydana gelir. Trombositler adı verilen kan hücreleri kanamayı durdurur, ancak cildin altındaki kan birikintisi rengini değiştirebilir, şişmeye, ağrıya ve hassasiyete neden olabilir. Ayrıca, morluklar cildin incelmesiyle yaşlanmadan veya genetikten kaynaklanabilir. Bunların dışında birçok morluk nesnelere çarpmalardan da kaynaklanabilir.
Morarma çeşitleri nelerdir?
Cilt renginin değişmesine neden olan çeşitli kanama türleri vardır, bunlar arasında şunlar yer alır:
Hematom
Araba kazası veya büyük düşme gibi travmalar hematoma neden olabilir. Hematom, kan damarlarının dışında genellikle kabarık olan ve dokunulduğunda ağrıya neden olan daha büyük bir kan birikimidir.
Peteşiler
Bunlar cildinizde hafifçe bastırıldığında beyazlaşmayan, 2 milimetreden küçük, kırmızımsı noktalardan oluşan noktasal alanlardır.
Purpura
Bu cildin altında oluşan küçük bir kanamadır. Purpuralar ekimozdan daha küçük ama peteşilerden daha büyüktür.
Vücutta sebepsiz yere morarma neden olur?
Sebepsiz ya da açıklanamayan morarmalar, kontüzyon olarak da bilinir, belirgin bir neden veya yaralanma olmadan da meydana gelebilir. Bazı insanlar, özellikle kolayca morarmasına neden olan bir rahatsızlıkları varsa, sebepsiz morarmaya diğerlerinden daha yatkın olabilir. Sebepsiz ve kolay morarmalarla ilişkili genetik, yaş, cinsiyet gibi çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır. Bu tarz morarmalara neden olan belirli bir genetik bileşene dair kanıt olmasa da, yapılan araştırmalar kolay morarma sorunu yaşayan kişilerin yakın aile bireylerinde de morarma sorunu olduğunu gösteriyor. Bir kişi kolayca morardığında, normalde başka birini etkilemeyecek günlük aktiviteler ve olaylardan dolayı rastgele ve açıklanamayan morluklar: örneğin, bacaklarını bir sandalyeye ya da masaya hafifçe vurduktan sonra morarma yaşayabilirler.
Genetiğin yanı sıra, yaşlanma da açıklanamayan morarmanın bir faktörü olabilir. Yaşlı yetişkinler genellikle doğal yaşlanma sürecinin bir parçası olarak rastgele morarma yaşarlar. Bunun nedeni, bölgeye hafif bir yaralanma olsa bile kırılmaya daha yatkın olan kan damarlarının zayıflamasıdır. Cinsiyet de morarmayı etkileyebilir, çünkü kadınlar erkeklere göre daha kolay morarır.
Açıklanamayan morarmaya yol açabilecek çeşitli nedenler vardır; bunlar arasında; bazı ilaçlar (steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar, hemofili A ve B, Von Willebrand hastalığı gibi kanama bozuklukları, C vitamini, demir ve K vitamini gibi besin eksiklikleri, diyabet, düşük kan trombositleri, Cushing Sendromu, Ehlers-Danlos Sendromu, Hodgkin olmayan lenfoma yer alır.
Dudaklarda morarma neden olur?
Dudaklarda morarma, dudak siyanozu olarak da adlandırılır. Dudaklarda morarmanın nedeni genellikle kan dolaşımında veya oksijen seviyelerindeki bir sorundan kaynaklanır. Dudaklarda morarmaya sebep olabilecek diğer etkenler arasında; kalp hastalıkları, solunum yollarında tıkanıklık, aşırı öksürük, duman soluma, astım ve zatürre, zehirlenmeler ve kimyasal madde maruziyeti, dudağa gelen bir darbe, dudağı ısırma, demir eksikliği, alerji, kan pıhtılaşma bozuklukları yer alır.
Bacakta morarma neden olur?
Bacakta morarmanın nedenleri arasında; fiziksel darbe, burkulma, vitamin eksikliği, yaşlılık ve yoğun egzersiz, kan sulandırıcı ilaç kullanımı, trombositopeni, damar iltihabı, varis, karaciğer hastalıkları, otoimmün durumlar, hemofili, aşırı alkol tüketimi ve kanser sayılabilir.
Hangi morluklar tehlikeli?
Acil olarak tıbbi yardım almak için, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanızı gerektirecek tehlikeli morluklar şunlardır:
- Görme sorunlarına yol açan morarmış göz.
- İki haftadan uzun süren morarmalar.
- Sık görülen, büyük morluklar.
- Morarmış bölgede kitle (hematom).
- Ağrılı şişlik.
- Yaralanmadan günler sonra bile geçmeyen ağrı.
- Aynı bölgede tekrarlayan morarma.
- Açıklanamayan morarma.
- Burun kanaması, idrarda kan veya dışkıda kan gibi olağan dışı kanamalar.
Hangi hastalık morarma yapar?
Nadir durumlarda aşağıdaki durumlardan biri morarmaya neden olabilir:
İmmün trombositopeni
Bu kanama bozukluğu, trombosit sayısının düşük olmasından kaynaklanır.
Hemofili A
Hemofili A, kanın pıhtılaşma yeteneğini etkileyen genetik bir rahatsızlıktır.
Hemofili B
Hemofili B kanın pıhtılaşması için gerekli bir faktör olan faktör 9'un doğuştan eksik olmasıyla ortaya çıkan rahatsızlıktır.
Ehlers-Danlos sendromu
13 kalıtsal bağ dokusu bozukluğundan oluşan nadir görülen kalıtsal rahatsızlıklardır.
Cushing sendromu
Vücutta kortizol adı verilen bir hormonun çok fazla olması nedeniyle oluşan nadir bir rahatsızlıktır.
Morarmaya ne iyi gelir?
Morluklarınızın daha hızlı iyileşmesine yardımcı olmak için yapılabilecekler şunlar olabilir: Şişmeyi önlemek ve ağrıyı hafifletmek için yaralı bölgeyi dinlendirin ve yükseltin. Yaralanmadan sonraki ilk 24 ila 48 saat boyunca buz torbası uygulayın. Buz torbasını bir havluya sarın ve buzu her seferinde en fazla 15 dakika uygulayın. İki gün sonra yaralı bölgeye sıcak su torbası veya sıcak kompres uygulayın. Morarmış bölge şişmişse, etrafına çok sıkı olmayan elastik bir bandaj koyun. Gerekirse doktorunuza danışarak reçeteli veya reçetesiz bir ağrı kesici alın.
