Kabakulak nedir? Kabakulak neden olur?

Kabakulak veya epidemik parotit, bir RNA paramiksovirüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Genellikle yüzün her iki tarafındaki bezleri etkiler. Genellikle ateş, yorgunluk ve tükürük bezlerinin şişmesine neden olur. Kabakulak, işitme kaybı ve kısırlık gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve sağlık üzerinde kalıcı etkilere neden olabilir.

Kabakulak nedir?

Kabakulak, tükürük bezlerini etkileyen bir virüsten kaynaklanan, yanaklarda ve boyunda ağrılı şişliklere neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Kabakulak, kabakulak virüsü içeren havanın solunmasıyla yayılır. Bu, yakınınızda bulunan enfekte bir kişinin öksürmesi veya hapşırmasıyla gerçekleşebilir. Ayrıca, enfekte bir kişinin tükürüğüyle doğrudan temas yoluyla da kabakulak kapabilirsiniz. Kabakulak genellikle okul çağındaki çocuklarda, ergenlerde veya genç yetişkinlerde görülür, ancak yaşlılar da hastalığa yakalanabilir.

Kabakulak neden olur?

Kabakulak, 'kabakulak virüsü' adı verilen bir virüsün vücuda girmesiyle oluşur. Çocukluk çağında edinilen ve ömür boyu bağışıklık kazandırılan döküntülü-ateşli hastalıklardan biridir.

Kabakulak belirtileri nelerdir?

Kabakulak hastalığı genellikle birkaç gün süren ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, yorgunluk ve iştahsızlıkla başlar, bunu kulakların altındaki tükürük bezlerinin bir veya iki tarafında şişmesi izler, bu da yanakların şişmesine ve çenenin hassas ve şiş olmasına neden olur. Belirtiler genellikle enfeksiyondan 16-18 gün sonra ortaya çıkar, ancak bu süre enfeksiyondan sonra 12-25 gün arasında değişebilir. Kabakulak hastalığına yakalanan bazı kişilerde çok hafif belirtiler (soğuk algınlığı gibi) olabilir veya hiç belirti olmayabilir ve hastalığa yakalandıklarını bilmeyebilirler. İki yaşın altındaki çocuklarda enfeksiyonların çoğu subkliniktir (belirgin bir belirti yoktur). Ortaya çıkan belirtilerden bazıları şunlardır:

• Yutma güçlüğü
• Yanaklarda ve çenede ağrılı şişlik (tek taraflı veya çift taraflı)
• Yüksek ateş
• Çiğneme ve ağız hareket ettirildiğinde ağrı
• Baş ağrısı
• Tükenmişlik
• İştahsızlık
• Eklem, kas ve genel vücut ağrıları.

Aşağıdaki belirtiler görüldüğünde derhal doktora haber verilmesi gerekir:

• 39 derece ve üzeri ateş
• Bulanık bilinç
• Zihinsel işlevlerde bozulma
• Karın ağrısı
• Yeme ve içmede büyük zorluk

Kabakulak hastalığı olan çoğu kişi iki hafta içinde tamamen iyileşir. Ancak nadir durumlarda kabakulak, aşağıdakiler de dahil olmak üzere ciddi komplikasyonlara neden olabilir:

• Testislerin şişmesi (Bu durum orşit olarak adlandırılır)
• Şişmiş yumurtalıklar veya meme dokusu
• Pankreasta iltihaplanma (pankreatit)
• Beyin iltihabı (ensefalit)
• Beyin ve omuriliği kaplayan dokunun iltihabı (menenjit)
• 1 kulakta geçici işitme kaybı

Ergenlik çağında veya yetişkinlikte kabakulak geçirenlerin bu durumla tekrar karşılaşma olasılığı daha yüksektir, ancak genellikle ciddi uzun vadeli sorunlara yol açmazlar.

Kabakulak kaç gün sürer?

Kabakulak hastalığı genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Toplam hastalık süresi 7 ila 10 gün arasındadır. Bulaştırıcılık süresi belirtilerden 2 gün önce başlar, 5 gün sonra sona erer ve istirahat için önerilen süre ise belirtiler başladıktan sonra en az 5 gündür. Eğer kişinin bağışıklığı zayıfsa veya komplikasyon (örneğin menenjit, orşit gibi) gelişirse, hastalık daha uzun sürebilir ve mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Kabakulak hastalığı tehlikeli midir?

Kabakulak, kişiden kişiye bulaşan akut bir viral enfeksiyondur. Çocuklar ve genç yetişkinler için potansiyel olarak ciddi bir hastalıktır ve aşılanmamış küçük çocuklarda çok yaygındır.

Kabakulak temasla bulaşır mı?

Hastalık, kabakulak virüsünün başka bir kişiden bulaşmasıyla oluşur. Vücut salgıları, solunum yolu, yüzey teması ve damlacık yoluyla bir kişiden diğerine bulaşabilir. Genellikle çocukluk çağında görülse de yetişkinlerde de görülebilir. Enfekte kişi kabakulak virüsünü şu yollarla yayabilir:

• Hapşırma, öksürme veya konuşma.
• Oyuncak, bardak ve mutfak eşyaları gibi enfekte tükürük içeren nesnelerin paylaşılması.
• Spor yapmak, dans etmek, öpüşmek veya başkalarıyla yakın temas gerektiren diğer aktivitelere katılmak.

Kabakulak tedavisi nasıl olur?

Kabakulağın kesin bir tedavisi yoktur ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kızamık-kabakulak-kızamıkçık (MMR) aşısı, kabakulaktan korunmanın en iyi yoludur.

Evde kişisel bakım

Kabakulak belirtilerini evde hafifletmek için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz:

• Bol bol dinlen
• Ağrıyı hafifletmek için parasetamol veya ibuprofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar alın
• Bol sıvı tüketin
• Yüzdeki ağrı ve şişliği hafifletmek için ılık veya soğuk kompres kullanın
• Çorba veya çırpılmış yumurta gibi çok fazla çiğneme gerektirmeyen yiyecekler yiyin

Kabakulak olan çoğu kişi tıbbi tedavi olmaksızın kendiliğinden iyileşir. Belirtilerin 7 gün sonra iyileşmememesi ceya aniden kötüleşmesi durumunda mutlaka doktorunuza danışın. Kabakulak hastalığı olanların kreşten, okuldan veya işten uzak durmanız önemlidir.

Kabakulak ilaçları

Kabakulak hastalığına antibiyotikler kullanılmaz çünkü kabakulak bir virüsün neden olduğu bir hastalıktır.