Miyopluk, göz küresinin normalden uzun olması ya da korneanın (gözün şeffaf ön yüzeyi) fazla kavisli olması sonucunda oluşur. Bu yapı bozuklukları, göze giren ışığın retina üzerinde doğru şekilde odaklanamamasına yol açar ve uzaktaki cisimler bulanık görünür. Miyopinin kesin nedeni bilinmemektedir; ancak genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. Ebeveynlerden biri ya da her ikisi miyopsa, çocukların da miyop olma ihtimali artar. Bununla birlikte, miyopluk sadece kalıtsal değil, çevresel faktörlerle de ilişkilidir.
Miyopi ne demek?
Miyopluk, yakındaki nesnelerin net, uzaktakilerin ise bulanık görülmesine neden olan yaygın bir görme bozukluğudur. Tıbbi adı "miyopi" olan bu durum, tek bir gözde ya da her iki gözde birden görülebilir. Her iki gözde de miyopluk mevcutsa, bu durum göz doktorları tarafından "bilateral miyopi" olarak adlandırılır. Miyopinin iki ana türü vardır: patolojik olmayan (basit) ve patolojik (dejeneratif veya malign).
Basit (okul) miyopisi – Patolojik olmayan
Genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde başlar. Görme, ergenlikten sonra sabitlenir ve çoğu zaman daha fazla kötüleşmez. Bu tür miyopi, gözlük ya da kontakt lens kullanılarak kolaylıkla düzeltilebilir.
Dejeneratif (malign) miyopi – Patolojik
Genetik geçişli, nadir görülen ve daha ciddi bir miyopi türüdür. Göz küresi anormal şekilde hızla uzar ve bu durum genellikle ergenlik ya da erken yetişkinlikte başlar. Bu tür miyopluk ilerleyici olabilir. Aynı zamanda retina dekolmanı, göz içinde anormal damar oluşumu (koroid neovaskülarizasyonu) ve glokom gibi ciddi komplikasyonlara yol açma riski taşır.
Miyopi belirtileri nelerdir?
Miyopluk genellikle okul çağındaki çocuklarda fark edilir. Gözler büyümeye devam ettiği için miyopi genellikle 20 yaşına kadar ilerler. Ancak, yetişkinlikte de gelişebilir. Belirtiler şunlardır: Göz yorgunluğu, baş ağrısı, net görebilmek için gözleri kısarak bakma, uzaktaki nesneleri görmede zorluk (örneğin yol tabelaları, sınıf tahtası).
Miyopi her iki gözde olur mu?
Evet, miyopluk hem çocuklarda hem de yetişkinlerde yaygın olarak görülür ve bir veya her iki gözü etkileyebilir. Her iki gözün etkilenmesi durumuna "iki taraflı (bilateral) miyopi" denir.
Miyopi neden olur?
Miyopinin kesin nedeni bilinmemektedir; ancak genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. Ebeveynlerden biri ya da her ikisi miyopsa, çocukların da miyop olma ihtimali artar. Bununla birlikte, miyopluk sadece kalıtsal değil, çevresel faktörlerle de ilişkilidir. Özellikle uzun süre kitap okumak, bilgisayar kullanmak veya diğer yakın görüş gerektiren aktiviteler yapmak, miyop gelişme riskini artırabilir.
Ayrıca bazı kişilerde sadece gece meydana gelen bulanık görme durumu gözlenebilir. “Gece miyopluğu”, düşük ışık koşullarında gözlerin odaklanmasını zorlaştırır. Göz bebeği genişlediğinde, odaklanmamış ışık ışınlarının daha fazla göze girmesi bu duruma neden olabilir.
Aşırı yakın görüş aktiviteleri "yalancı miyop" adı verilen geçici bir bulanık görmeye de neden olabilir. Bu, gözlerin odaklama mekanizmasının aşırı kullanımına bağlıdır. Dinlenmeyle birlikte uzak görüş tekrar netleşebilir; ancak uzun vadeli görsel stres, kalıcı miyopluk gelişimine zemin hazırlayabilir.
Bazı durumlarda miyopluk, diyabet gibi sistemik hastalıklarla ilişkili olarak da ortaya çıkabilir ve kan şekeri düzeylerindeki değişimlere işaret edebilir. Ayrıca gelişmekte olan bir kataraktın erken belirtisi de olabilir.
Miyopi tedavisi nasıl yapılır?
Miyopluk için en yaygın tedavi yöntemleri gözlük ve kontakt lenslerdir. Göz doktoru, kişiye en uygun lens numarasını belirler. Bazı yetişkinler ise miyop tedavisinde lazerle göz ameliyatı (örneğin LASIK) gibi cerrahi yöntemleri tercih edebilir. Bu ameliyatlar, korneanın şeklini düzelterek ışığın doğru odaklanmasını sağlar.
Kaç derece miyop tehlikelidir?
-6.00 diyoptriden düşük miyoplar genellikle göz sağlığı açısından ciddi risk taşımaz ve gözlük ya da kontakt lensle kolaylıkla düzeltilebilir. Ancak -6.00D’nin üzerindeki miyoplarda:
- Arka vitreus dekolmanı (PVD)
- Retina dekolmanı
- Glokom
Katarakt gibi göz hastalıklarına yakalanma riski artabilir. Bu durum her yüksek miyopta görülmese de risk mevcuttur.
Miyopi olan kişi nasıl görür?
Miyop olan bir kişi, yakındaki nesneleri net bir şekilde görebilir. Ancak uzak nesneler bulanık görünür. Bu kişilerin “uzak noktası” normalden daha yakındır.
Miyopi ne zaman ortaya çıkar?
Miyopluk genellikle 6 ila 14 yaşları arasında başlar ve 20’li yaşların başına kadar ilerleyebilir. Ailede miyop olan bireylerin bulunması, riskin artmasına neden olur. Birçok kişide bu yaşlardan sonra miyop derecesi sabitlenir.
