Beyzbol parmağı hastalığı nedir? Beyzbol parmağı neden olur?
Parmak uçlarını etkileyen en yaygın ve genellikle yanlış anlaşılan yaralanmalardan biri, bazen "beyzbol parmağı" olarak da adlandırılan çekiç parmaktır. Parmağın ucuna sert bir darbe neticesinde parmağın normalden daha fazla bükülmesine neden olur. Sonuç olarak yaralı tendon nedeniyle parmağınızın veya başparmağınızın ucunu düzeltemezsiniz. Çekiç parmak, parmağın son eklemini (distal interfalangeal eklem veya DIP) düzelten ekstansör tendonun yaralanmasıdır. Bu tendon hasar gördüğünde veya yırtıldığında, parmak ucu artık kendi kendine düzelemez ve aşağı doğru sarkar. Bu durum genellikle, bir top gibi bir cismin uzatılmış bir parmağın ucuna çarpması ve parmağın zorla bükülmesiyle ortaya çıkar.
Yaralanma şunları içerebilir:
- Tendonun kopması
- Tendonun kemiğe bağlandığı yerde küçük bir kemik kırığı
Çoğunlukla sporla, özellikle beyzbol ve basketbolla ilişkilendirilen çekiç parmak hastalığı, günlük aktiviteler sırasında da ortaya çıkabilir:
- Yatak yaparken parmağınızı sıkıştırmak
- Elinizi bir kapıya sıkıştırmak
- Bir çekmeceye veya dolaba uzanırken çarpmak
Herkes bu hastalığa yakalanma riski altında olsa da sporcular ve aktif bireyler daha yüksek risk altındadır.
Beyzbol parmağı (çekiç parmak) hastalığı nedir?
Beyzbol parmağı veya çekiç parmak, parmak veya başparmağın uç eklemini düzelten ince tendonun yaralanmasıdır. Bu eklem, parmaklarda distal interfalangeal (DIP) eklem, başparmakta ise interfalangeal (IP) eklem olarak adlandırılır. Yaralanma, esnek olmayan bir cismin (beyzbol topu gibi) parmağın veya baş parmağın ucuna çarpması ve onu olması gerekenden daha fazla bükmeye zorlamasıyla meydana gelebilir. Yaralanma sonucunda, parmağın veya baş parmağın ucu kendi başına düzelmez ve bu da parmağın ucunda eğik bir duruşa neden olur.
Çekiç parmak neden olur?
Tendonlar kasları kemiklere bağlar. Parmak kemiğinin arka tarafına bağlanan tendon (ekstansör tendon) ise parmak ucunu düzeltmeye yardımcı olur.
Çekiç parmak, bu tendonun şu durumlarda ortaya çıkmasıyla oluşur:
- Gerilme veya yırtılma
- Kemik parçasının geri kalan kemikten ayrılması (kopma kırığı)
Çekiç parmak, genellikle parmağın ucuna bir şeyin çarpması ve parmağın kuvvetlice aşağı doğru bükülmesiyle ortaya çıkar. Herhangi bir parmakta görülebilir, ancak en sık orta, yüzük ve serçe parmaklarda görülür.
Çekiç parmak belirtileri neler?
Çekiç parmak hastalığının en belirgin belirtisi, parmak ucunun tam olarak uzatılamamasıdır. Diğer belirtiler şunlardır:
- İsteyerek düzeltilemeyen sarkık bir parmak ucu
- Parmağın üst kısmında şişlik ve hassasiyet
- Çarpma bölgesinde kızarıklık veya morarma
- Özellikle eklemi hareket ettirmeye çalışırken ağrı
Ayrıca, tırnağın altında kan varsa veya tırnak kopmuşsa, derhal tıbbi yardım almak çok önemlidir. Bu, tırnak yatağında bir kesiğin veya parmak kemiğinin kırılıp yaranın kemiğe kadar uzandığının (açık kırık) bir işareti olabilir. Bu tür yaralanmalar enfeksiyon riski taşır.
Beyzbol parmağı nasıl düzelir?
Çoğu çekiç parmak yaralanması ameliyatsız tedavi edilebilir. Çoğu, tendon kendi kendine iyileşene veya kemik kırığı kapatana kadar çıkarılamayan parmak atellemesiyle tamamen tedavi edilebilir. Tendonların iyileşmesi için yırtık uçlarının birbirine değmesi gerekir, bu nedenle parmağınızı doğru pozisyonda tutmak için sizin için özel olarak yapılmış bir atele ihtiyacınız olacaktır. Amaç, parmağı küçük eklemde tamamen iyileşene kadar düz tutmaktır. Bu, tendonun sıkışma nedeniyle yırtıldığı durumlarda en yaygın tedavi yöntemidir. Yaralı eklemin bükülmesini önlemek için bu atel yaklaşık 8 hafta boyunca sürekli takılmalıdır.
Atel çıkarıldıktan sonra eklem bir an bile esnerse, iyileşme süreci bozulur ve iyileşme süreci daha uzun sürer. Atel altında cildin kuru kalmasına dikkat edilmelidir. Atel içindeki cilt ıslanırsa çok ağrır. Hem parmağınızı hem de ateli her gün yıkamak önemlidir. Tendon veya kemik iyileştikten sonra, tekrar yaralanmayı önlemek için atel yalnızca uyku ve spor aktiviteleri sırasında birkaç hafta veya ay daha takılır.
Kemiğiniz kırılmışsa, kırık kemik parçasının boyutuna bağlı olarak bir ameliyat gerekebilir. Ekleminizin önemli bir kısmı etkilenmişse, eklem yüzeylerinin pozisyonunu eski haline getirmek için genellikle ameliyat önerilir. Yapılan ameliyatın türü değişiklik gösterir. Günübirlik cerrahi olarak gerçekleştirilir ve genellikle kırık iyileşirken kemikleri yerinde tutmak için teller ve/veya vidalar yerleştirilir. Bu teller 4-6 hafta sonra çıkarılır ve 6 haftalık iyileşme sürecinde parmağı tamamen hareketsiz tutmak için bir atel takılmalıdır.
Çekiç parmak tedavi edilmezse ne olur?
Çekiç parmak derhal tedavi edilmezse, parmak düzgün çalışmayabilir ve ağrıya neden olabilir. Devam eden ağrı ve tekrarlayan yaralanmalar, eklemdeki bir sorundan kaynaklanır. Genellikle bu, eklemin düzgün hizalanmamasından kaynaklanır. Zamanla artrit gelişebilir. Kemik parçalarının doğru konumlandırılması durumunda, yeni kemik boşluğu dolduracaktır. Bu da kalıcı bir düşüklüğe neden olur. Ancak, ağrısız olabilir ve yalnızca belirli aktiviteler sırasında rahatsızlık verebilir.
Beyzbol parmağı kaç günde iyileşir?
Çoğu çekiç parmak yaralanması, sekiz haftalık atellemeyle iyileşir. Daha ciddi vakalarda bu süre 16 haftaya kadar uzayabilir. Kırık bir kemiğin iyileşmesi ise genellikle bir tendonun iyileşmesine göre (8 hafta) daha az zaman alır (6 hafta); süre ilk yaralanma anından itibaren değil, parmağın ideal pozisyona getirildiği andan itibaren ölçülür.
Beyzbol parmağı için egzersizler neler?
Çekiç parmak tedavisi sonrasında egzersizler, hareketsizlik nedeniyle elinizdeki sert, hassas ve zayıf kasların gevşemesine yardımcı olacaktır. Fizyoterapist tarafından uygun egzersiz programları, parmak kaslarını güçlendirir ve eklem hareketliliğini artırır. Bunun için önerilen egzersizlerden bazıları şunlardır:
Alıştırma 1
Elinizi avuç içi yukarı bakacak şekilde bir masanın üzerine yerleştirin. Yaralı parmağınızı avucunuza değecek şekilde aşağı doğru bükün 5 saniye tutun ve sonra düzeltin. Bu hareketi her 2-3 saatte bir 5 kez tekrar edin.
Alıştırma 2
Yine yaralı parmağınızın bulunduğu eli bir masaya koyarak parmaklarınızı avucunuza doğru hafifçe bükerek 5 saniye süreyle yumruk yapın ve sonra düzeltin. Bu hareketi her 2-3 saatte bir 5 kez tekrar edin.
Alıştırma 3
Sağlam elinizin başparmağını, işaret parmağını ve orta parmağını kullanarak yaralı parmağınızın orta eklemini destekleyin. Daha sonra yaralı parmağınızın uç eklemini 5 saniye boyunca yukarı aşağı bükün. Bu hareketi her 2-3 saatte bir 5 kez tekrar edin.
