
Diyafram, göğüs kafesinin iç duvarı olan göğüs kemiğinden (kaburgalar VII-XII) L1-L3 seviyesindeki lomber omurgaya kadar uzanan oldukça büyük ince bir kastır. Açık bir şemsiye gibi şekillenmiştir ve akciğerleri ve sindirim sistemini ayırır. Diyafram, nefes almada kullanılan ana kas olup aynı zamanda vücudun diğer süreçlerinde de rol oynar. Diyafram fonksiyonları arasında idrar ve bağırsak hareketlerinde rol almak ve lenf sisteminin vücuttaki lenf akışını sürdürmesine yardımcı olmak yer alır.
Diyafram nedir?
Diyafram, nefes almaya ve vermeye yardımcı olan bir kastır. Diyafram solunum sisteminde kritik bir rol oynar. Nefes aldığınızda diyaframınız kasılır ve düzleşerek karnınıza doğru aşağı hareket eder. Bu hareket göğsünüzde bir vakum yaratır, göğsünüzün genişlemesine (büyümesine) ve havayı içeri çekmesine olanak tanır. Nefes verdiğinizde diyaframınız gevşer ve akciğerleriniz havayı dışarı iterken tekrar yukarı doğru kıvrılır. Diyaframdan birçok sinir, yumuşak doku ve kan damarı geçer. Bunlar:
Aort, kanı kalpten vücudun diğer bölümlerine taşıyan büyük bir atardamardır.
Yemek borusu, boğazı mideye bağlayan içi boş bir tüptür. Yiyecek ve sıvılar yemek borusundan mideye doğru giderler.
Alt vena kava, kalbe kan taşıyan bir damardır.
Frenik sinir, diyaframın hareketini kontrol eder.
Torasik kanal, lenf sisteminin bir parçasıdır ve vücutta lenf adı verilen sıvıyı taşıyan bir damardır.
Vagus siniri, sindirim sistemini kontrol etmeye yardımcı olur.
Diyafram nerededir?
Diyafram, akciğerlerin ve kalbin altında bulunur ve önden arkaya doğru uzanır. Göğüs kemiğine, göğüs kafesinin altına ve omurgaya bağlıdır. Diyafram göğsü karın boşluğundan (göbek) ayırır.
Diyafram ne işe yarar?
Diyaframın ana ve en önemli fonksiyonu solunumdur. Genellikle tek bir kas olarak görülse de, iki ayrı kas bölgesi vardır: crural diyafram ve kostal diyafram. Her ikisi de alt kaburga kafesinin nefes alma sırasında nasıl genişlediğinde rol oynar. Diyafram ayrıca vücudun doğru duruşunu korumasına yardımcı olmak için karın içi basıncını artırmaktan, kusmuk, idrar ve dışkıdan kurtulmaktan ve asit reflüsünü önlemekten sorumludur.
Cinsellikte diyafram nedir?
Diyafram ya da vajinal diyafram (Kadın Kondomu), rahim ağzının üzerine oturan, ince, esnek silikondan yapılmış kubbe şeklinde bir kasedir. Rahim ağzını kapatır, böylece sperm içeri girip yumurtayı dölleyemez. Kadınlarda cinsel ilişki sırasında doğum kontrolünü sağlamak amacıyla tercih edilir. Vajinal diyaframlar spermisit ile kullanılır. Spermisit, spermin rahiminize ulaşmasını engelleyecek şekilde hareketsizleştirir.
Diyafram ağrısı neden olur?
Diyafram ağrısının, yoğun egzersiz, hamilelik, bölgeye travma, hiatial herni veya safra kesesi sorunları gibi birden fazla nedeni olabilir. Diyafram ağrısı genellikle nefes alırken göğüs bölgesinde hissedilir.
Diyafram ağrısına neden olan durumlar genel olarak şöyledir:
Aşırı ve yorucu egzersiz
Hamilelik
Travma
Mide fıtığı
Safra kesesi sorunları
Kas-iskelet sistemi bozuklukları
Bronşit
Sinir hasarı
Diyafram bozulursa ne olur?
Diyaframı ilgilendiren birkaç tıbbi durum vardır. Travma yaralanmaları veya anatomik kusurlar diyafram kasına etki edebilir ve diyaframın hareketi sinir hastalığı veya kanser gibi sorunlar nedeniyle de bozulabilir. Bazı koşullar diyafram bozuklukları geliştirme riskinin daha yüksek olmasıyla bağlantılıdır, bunlar arasında şunlar yer alır:
Otoimmün bozukluklar
Akciğer hastalığı (örneğin KOAH, akciğer kanseri)
Kalp hastalığı
Nöromüsküler bozukluklar
Obezite
Virüsler
Hıçkırık
Diyafram tahriş olduğunda, örneğin hızlı yemek yerken veya içerken, istemsizce tekrar tekrar kasılabilir ve bu da hıçkırıklara neden olabilir. Hıçkırık sesi, diyafram kasılırken aynı anda hava dışarı verildiğinde ortaya çıkar. Genellikle hıçkırıklar kendiliğinden düzelir, ancak inatçı vakalar için tedaviler mevcuttur.
Hiatal Herni
Hiatal herni, alt yemek borusunun (ve bazen midenin de) diyaframdaki bir açıklıktan göğüs boşluğuna doğru çıkıntı yapmasıdır. Bu kusur mide ekşimesi, hazımsızlık ve mide bulantısına neden olabilir.
Hiatal herniye birçok durum neden olabilir, bunlar arasında şunlar yer alır:
Obezite veya hamilelik nedeniyle karın bölgesinde artan basınç.
Ağır kaldırma, öksürme veya bağırsak hareketi gibi zorlanmalar.
Riski artıran sigara kullanımı.
Ehlers-Danlos gibi genetik durumlar.
Hiatal herniler sadece yaşam tarzı önlemleri ve ilaçlarla tedavi edilebilir. Bazı durumlarda, volvulus gibi komplikasyon riskini azaltmak için ameliyat önerilir.
Diyaframda sorun olduğu nasıl anlaşılır?
Diyafram sorunlarının belirtileri kısa sürelidir ancak kalıcı da olabilir. Bunlar şunları içerir:
Asit reflü, mide ekşimesi, öksürük ve yutma güçlüğü.
Cilt renginde değişiklikler (cilt maviye dönebilir).
Hızlı kalp atışı, göğüs ağrısı ve nefes almada sıkışma veya zorluk (özellikle yatar pozisyondayken).
Baş ağrıları.
Geçmeyen veya sık sık tekrarlayan hıçkırıklar.
Göğüs, sırt, yan, omuz veya karında (genellikle alt kaburga kafesinin altında) ağrı veya basınç. Karın, göğüs ve sırt ağrısı yemekten sonra daha da kötüleşebilir.
Karnın kaburgaların altında nabız atışı veya çırpınma.
Travma sonucu oluşan frenik sinir hasarı (ameliyat veya kaza sonucu) diyafram sorunlarının en yaygın nedenidir.
Diyafram sorunlarının bazı belirtileri kalp krizi belirtilerine benzer. Nefes darlığı, göğüs sıkışması veya göğüs ağrı gibi durumlar varsa acil müdahale gerekebilir, tıbbi yardım alın.
Diyafram ağrısı nasıl geçer?
En yaygın durumlar arasında fıtıklar ve ameliyat veya kazadan kaynaklanan sinir hasarı bulunur. Amyotrofik lateral skleroz (ALS) gibi nöromüsküler bozukluklar da diyaframı zayıflatabilir. Bu durumlar nefes almada zorluk, mide ekşimesi ve göğüste ve karında ağrıya neden olabilir. Diyafram nefesi, ağrıyla başa çıkmanın en etkili yollarından biridir. Bu tür nefes alma, vücudun dinlenme ve sindirim işlevlerinden sorumlu olan parasempatik sinir sistemini harekete geçirir. Diyaframdan nefes almak rahatlamaya ve ağrının hafiflemesine yardımcı olur.
Diyafram düz kas mı?
Diyafram, göğüs boşluğunu karından ayıran kas ve lifli dokudan oluşan yukarı doğru kavisli, C şeklinde bir yapıdır. Kubbenin üst yüzeyi göğüs boşluğunun tabanını, alt yüzeyi ise karın boşluğunun tavanını oluşturur.