İkili tarama testi nedir? İkili tarama testinde neye bakılıyor?

Anne adayları gebelik sürecinde birçok test yaptırırlar. İkili tarama testi genellikle hamileliğin 3. ayında yapılan önemli testler arasında yer alır. İkili tarama testi vasıtasıyla gebelik sırasında, gelişmekte olan fetüste çeşitli komplikasyonlara yol açabilecek kromozomal anormallikler saptanabilir. Bu testte kanda beta-hCG ve PAPP-A düzeyleri belirteçtir. Test sonucunda risk oranı 1/250’nin üzerinde kabul edilir. 

İkili tarama testi nedir?

İkili tarama testi fetüste herhangi bir komplikasyon olup olmadığını tespit etmeye yarayan ve detaylı bilgiler veren bir testtir. Bu test gebe kadınlar için uzun yıllardır yapılan ve hamilelik hakkında önemli bilgiler vermeye yarayan bir araçtır. İkili tarama testi kanda Serbest Beta HCG ve PAPP-A semptomlarının kan testi aracılığı ile değerlendirilmesini içerir. Testten en iyi sonuçları alabilmek için gebeliğin 11. ve 14. haftalarını beklemek gerekir. İkili tarama testi ile Down sendromu, Edward Sendromu ve Patau sendromu gibi durumlar tespit edilebilir. Ebeveynler, kromozomal anormallikleri erken dönemde tespit ederek, kendilerini ve ailelerini bu duruma hazırlayabilirler.

İkili tarama testinde neye bakılıyor?

Bir fetüsün gelişimi, fetüste birçok komplikasyona yol açabilen çeşitli kromozomal kusurlar karşısında risk taşıyabilir. Bu anomaliler, kromozomlardaki yapısal kusurlardan veya kromozom sayısındaki dengesizlikten kaynaklı meydana gelebilir. İkili tarama testi, yenidoğanlarda Down sendromu, Edward Sendromu ve Patau sendromunun yanı sıra kalp, akciğer, mide, bağırsak ve diğer organlardaki diğer durumların ortaya çıkarılması amacıyla yapılır. Yani bebekte olası zihinsel ya da fiziksel sorunların varlığı bu test ile önceden gözlemlenebilir.

İkili tarama testinin güvenilirliği nedir?

İkili tarama testi doğum kusurlarını belirlemek açısından önemi bir araç olsa da sonuçlar konusunda doğruluk oranı %70'dir. Öyle ki, bazı durumlara yanılma payı da bulunabilir. Bu açıdan eğer test sonuçları yüksek riskli ise pozitif olan sonuçların detaylı olarak ele alınabilmesi için daha ileri tanı testlerinin yapılması tavsiye edilir. Kan örneğinde ölçülen beta hCG ve PAPP-A düzeyleri bebeğin Down sendromu, trizomi 18 veya trizomi 13 gibi kromozomal anormallikler için risk oluşturup oluşturmadığı konusunda bilgiler sunar. Sonuçlar yüksek, düşük veya normal riskli şeklinde ele alınır. Ancak bazı durumlarda kromozomal bir anormallik olmadığında bile test yüksek riskli grubuna girebilir. Ayrıca anormallikler tespit edilemeyebilir. Sonuçlar yüksek risk gösteriyorsa, doktorunuz bulguları doğrulamak için amniyosentez veya CVS gibi daha ileri tanı testlerine başvurabilir.

İkili tarama testi nasıl yapılır?

İkili tarama testi genellikle gebeliğin 11. ve 14. haftaları arasında yapılan basit bir kan testidir. Anne adayından bir kan örneği alınır. Kan örneği, serbest beta-hCG ve PAPP-A düzeylerini ölçmek için bir belirteçtir. İki farklı hormon seviyelerinin tespit edildiği bu tarama testinde annenin yaşı, hamilelik yaşı gibi tüm detaylar hesaplanır. Ultrasonografi yardımıyla bebeğin ense kalınlığı ölçülür ve diğer bulguların tespiti için detaylı incelenmesi gerekebilir. Sonuçlara göre gebelik kromozomal anomaliler açısından düşük riskli veya yüksek riskli şeklinde ele alınır.

İkili tarama testi ne zaman yapılır?

İkili tarama testi, gebeliğin ilk üç aylık döneminde sıklıkla 11. ve 13. haftaları arasında yapılan bir kan testidir. Doktorunuz size ne zaman ikili test yaptıracağınızı bildirecektir. Anne adaylarının olası sorunları erkenden öğrenmesi ve hayatını yönlendirmesi açısından bu test önem taşır. Dolayısıyla bu süre zarfının kaçırılmaması gerekir. Test sonucunun yüksek çıkması durumunda bebeğinizde kromozomal hastalık görülme riski de artar. Sonuçlar doğrultusunda neler yapmanız ve nasıl ilerlemeniz konusunda doktorunuzdan destek alabilirsiniz.

İkili tarama testi sonucu ne zaman çıkar?

Gebelik esnasında genetik bir anormallik durumunun saptanması için ön ayak olan ikili tarama testi, kan örneğinin alınması ile belirlenir. Birinci trimester yani gebeliğin ilk 3 aylık döneminde bu test yapılır. İkili tarama testinin sonuçları ise genellikle 3 gün içerisinde çıkar. Anne adayından alınan kan örneği sonucunda beta-hCG değerinin yüksek, PAPP- A düzeyinin düşük çıkması sonucunda bebeğin yüksek riskli grupta yer aldığını ifade etmek mümkün olabilir. İkili tarama testinin yapılması sırasında aynı zamanda ultrason ile bebeğin gelişimi de takibe alınır.

İkili test pozitif çıkarsa ne olur?

İkili test eğer pozitif çıkarsa, bu bebeğin Down sendromu (Trizomi 21), Edwards sendromu (Trizomi 18) veya bazı diğer kromozomal anomaliler açısından yüksek riskli görüldüğü anlamına gelir. Ancak bu test bazı durumlara net bir tanı koyabilmek için yeterli olmayabilir. Testin pozitif çıkması tanıya yönelik ileri tetkikler yapılmasını gerektirir. Anne karnındaki bir bebekte Down Sendromu tanısını koymanın tek kesin yolu amniyosentez sıvısının alınmasıyla gerçekleşir. Doğum kusurları bakımından daha fazla risk altında olanlara amniyosentez önerilir. Buna ek olarak NIPT (hücresiz DNA testi) ya da CVS (koryon villus biyopsisi) kesin tanı koymada yapılan diğer testlerdir. Net bilgi için ileri tanı testlerinin muhakkak yapılması tavsiye edilir.

İkili tarama testi zorunlu mudur?

Hamilelik sürecinde ikili tarama testi de dâhil olmak üzere birçok test zorunlu değildir ancak 35 yaş üstü gebeler veya ailesinde kromozomal hastalık öyküsü olanlar kromozol anomaliler için daha fazla risk taşıdığından şiddetle yapılması önerilir. Anne ve babanın kararı esas alınır. Herhangi bir zorlama ya da yasal zorunluluk yoktur. Gebelik takibi için önemli olan ikili tarama testinin sonuçları karşısında kararsız kalacak aileler, eğer isterlerse testi bilinçli şekilde reddedebilirler.