Dahili (Internal) Radyoterapi=BRAKİTERAPİ
Brakiterapi, kanserli hücrelerin bulunduğu yere doğrudan ışın verebilmek için vücudun içine küçük radyoaktif kaynakların yerleştirilmesidir. Bu yöntemle küçük volüme en yüksek doz verilirken normal dokular korunabilmektedir. Genellikle dışarıdan uygulanan tedaviye ek olarak uygulanır. Tedavinin temel amacı, etraftaki normal dokuları radyasyondan koruyarak tümörlü bölgeye yüksek dozlarda radyoterapi verebilmektir. Radyoaktif kaynakların özel aplikatörler yardımıyla, doğal bir vücut boşluğuna, ışınlanacak doku ile temas edecek şekilde yerleştirilmesi ile gerçekleştirilir. En yaygın kullanım alanı bayanlarda rahim ve rahim ağzı kanserleridir. Çoğunlukla önce harici radyoterapi uygulanır, takiben hastalık bölgesinde dozu artırabilmek için brakiterapiye geçilir. Bu amaçla en sık kullanılan radyoaktif kaynak İridyum-192 elementidir. Kaynak uygulayıcı cihazın içinde muhafaza edilir. Cihaz özel kataterler yardımıyla aplikatörlere bağlıdır. Aplikatörler radyoaktif değildirler. Bunlar genellikle ağrılı olmayan bir işlemle örneğin sadece vajinaya ya da vajina ile birlikte rahim içine yerleştirilir. Bazı hastalar için uygulamadan önce bir sakinleştirici enjeksiyonu gerekebilir. Çok nadiren genel ve spinal anesteziye gerek duyulur. Aplikatörler yerleştirildikten sonra, doğru pozisyonda olup olmadıklarının kontrolü için röntgen filmi alınır, gerekirse düzeltme yapılır. Tedavi başlamadan önce, bu bölgeye yakın kritik organlardan mesane (idrar torbası) ve rektuma (kalın barsak ucu) özel aletler yerleştirilerek bu organların alacağı dozlar bir monitör yardımıyla görüntülenir. Aplikatörler yerleştirildikten sonra personel oda dışına çıkar, radyoaktif kaynaklar dışarıdan otomatik olarak yerleştirilir. Tedavi bitiminde de otomatik olarak geri çekilir. Tedavi çoğu merkezde ortalama 5-20 dakika sürer ve hasta bu süre boyunca mümkün olduğunca hareket etmemeye çalışmalıdır. Çünkü aplikatörler yerinden oynayabilir ve bu doz dağılımını bozar. Tedavi için önceden belirlenen süre tamamlandığında hasta evine dönebilir. Bu işlem genellikle birer hafta ara ile birkaç kez tekrarlanacaktır. İşlem sonunda radyoaktif kaynak kapatılıp, aplikatörler çıkartıldığında, tüm radyoaktif belirtiler ortadan kalkar. İnsan ilişkilerini bu korku nedeniyle sınırlamasına kesinlikle gerek yoktur.
Brakiterapi tedavisi sırasında görülebilecek yan etkiler:
- İdrar yollarında tahrişe bağlı sık idrara çıkma ve yanma
- Nadiren idrarda kanama
- Dışkılama sırasında ağrı, seyrek de olsa kanama
Brakiterapi tedavisi sonrasında görülebilecek yan etkiler:
- Vajinada darlık, kısalık
- Mesane, ince barsak ve kalın barsakta hasar, kanama
- Hemoroid (basur) hikayesi olan hastalarda dışkılama sırasında ağrı ve kanama
- Çok nadir de olsa vajina, mesane ve kalın barsak arasında doku çatlakları (fistül) oluşumu
- Nadiren kalça ekleminde hasar
- Nadiren tedaviye bağlı ikincil kanser olasılığı
