Bebeğe Yürümeyi Öğretmenin Yolları

Doğdukları andan itibaren her an gelişim gösteren bebeklerin yürümeyi öğrenmesi hem ebeveynler hem de bebek için bir dönüm noktasıdır. Bebek, ilk adımlarını attığı bu süreçten önce sürünme, emekleme, tutunarak ayağa kalkma gibi birçok hareketle yürümeye hazırlanır. Ebeveynler ise bu dönemden geçerken bebeklerine yardımcı olmak ister.

Bebekler Ne Zaman Yürümeye Başlar?

Bebekler genellikle 12. ay ila 15. ay arasında yürümeye başlar, ancak her bebeğin gelişimi aynı hızla ilerlemediğinden bebeklerin 12. aydan önce ya da 15. aydan sonra da yürümeye başladığı görülebilir. Bununla birlikte yürümeye başlamadan önce geçtikleri aşamalar da birbirinden farklı olabilir. Bazı bebekler önce kollarıyla kendini çekip sürünerek ilerler ve daha sonra emekleyip yürümeye başlar bazıları ise emeklemeden yürümeye başlayabilir. 

Yapılan araştırmalara göre bebeklerin erken yürümesi ile diğer gelişimsel faktörler ve beceriler arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır. Dolayısıyla bebeklerin yürümeye başlamadan önceki aşamaların geç başlaması her zaman bebeğin gelişiminde bir sorun olduğu anlamına gelmez. Diğer bir deyişle her bebeğin gelişimsel süreci farklı olduğundan aceleci davranmamak ve endişelenmemek gerekir. Bebek hazır olduğu zaman yürümeye başlar.

Bebeğin Yürümeyi Öğrenmesinin Aşamaları Nelerdir?

Bebekler yürümeyi öğrenirken belirli aşamalardan geçer. Bunlardan ilki sürünmedir. Pek çok bebek ilk olarak sürünerek dolaşmaya başlar. Bu aşamada bebeğin karnı ile bacakları yerdeyken kendini kollarıyla öne doğru çeker. Bir sonraki aşamada ise bebek kolları ve dizleri üzerinde durmaya alışır. Vücudunu taşıyabilmeye başladıktan sonra bu şekilde ileri ve geri hareket ederek emekleyebilir. Bu noktada pratik yapması için bebek ebeveyn tarafından teşvik edilebilir. Sevdiği bir oyuncağı görebileceği uzaklığa koyarak bebeğin ona ulaşması sağlanabilir.

Üçüncü aşamada bebek yukarı kaldırıldığında destek alarak adım atmaya başlar. Kollarından tutulan bebek öne doğru yavaşça götürülerek adım atması sağlanır. Ancak bebeğin bacakları iyice güçlenene kadar onu tutan biri olmadan adım atamaz. Biraz daha güçlenen bebek ise bir yere tutunarak kendini yukarı çekip ayakta durabilir. Koltuk, masa veya bir kişinin bacağından destek alan bebek kendini rahatlıkla yukarı çekebilir. 

Kendini yukarı çekip ayakta durmaya başlayan bebek bir süre sonra tutunduğu yeri bırakmadan birkaç adım atabilir. Bu sayede denge pratiği yapan bebeğin kasları da güçlenir. Bu aşamaya gelindiğinde ebeveynler bebeği koltuk altından destekleyerek adım alıştırmaları yaptırabilir. Böylece bebek pratiklerle yürümeye başlar. Her bir aşamada daha cesur ve öz güvenli hale gelen bebek artık desteğe ihtiyacı olmadan kendi başına adımlar atabilir. Bu aşamada birkaç adım atıp yere düştükleri de görülebilir. 

Bebekler yürümeyi öğrenirken bu farklı aşamalardan geçse de bazıları erken bazıları geç yürür. Bunun yanı sıra bazı bebekler aşamalardan bir ya da birkaçını atlayarak da yürümeye başlayabileceği gibi bazılarında kimi aşamalar uzun sürebilir. Hangi aşamada olduğu fark etmeksizin ebeveynler bebeğe yardımcı olarak yürüme pratikleri yapmasını sağlayabilir. 

Bebeğin Yürümeye Hazır Olduğunun Gösteren İşaretler Nelerdir?

Bebeklerin yürümeye hazır olduğunu gösteren farklı işaretler bulunur. Yürümeye başlamanın aşamaları bu işaretler arasındadır. Başlarını ve vücutlarını kontrol edebilmeleri bu işaretlerden ilkidir. Başını rahatlıkla kaldırabilen ve vücudunu taşıyabilen bebek, yürümeye hazır sayılabilir. Kendi başına ayakta durabilecek dengeyi sağlayan bebek hareketlerini koordine edebilir. Genellikle kendini test ederek bir süre ayakta durmayı dener. Sonrasında her seferinde bu süreyi artırarak adım atma pratikleri yapar. Böylece öz güveni artar ve yürümeye başlar.

Bebeğin Yürümesine Yardımcı Olmak İçin Neler Yapılabilir?

Bebeğe yürüme pratiği yaptırmadan önce yaşam alanlarının güvenliğinin sağlanması büyük önem taşır. Zeminlerde bulunan ve takılma tehlikesine neden olabilecek tüm eşyaların ortadan kaldırılması gerekir. Etrafta kırılabilecek dekoratif parçalar varsa bunlar da farklı bir yere taşınabilir. Fazla kablolar toplanmalı ve prizlerin üzerine koruyucu kapaklar takılmalıdır. Her nesneyi merak eden ve keşfetmek isteyen bebek, yürüme pratiği yaptıkça gördüğü eşyaları elleyerek öğrenmek isteyebileceğinden güvenliği sağlamak yaralanmaların önüne geçmeye yardımcı olur.

Bebeğin yürümesine destek olmak için ebeveynler öncelikle kasların güçlenmesi için alıştırmalar yaptırabilir. Yürümeye başlamadan önce bebeğin kendi başına rahat ve güvenli bir şekilde oturabilmesi gerekir. Bacaklarını uzatıp arkasına yaslanarak oturabilen bebek bir süre sonra ayakları yere basacak şekilde tabureye veya sandalyeye oturtulabilir. Yere koyulan bir oyuncağa ulaşması istenerek ayağa kalkması sağlanıp bacakların güçlenmesine yardımcı olunabilir. 

Yürümeyi öğrenecek bebeklerin ayaklarını çıplak bırakmak da önemli bir faktördür. Bebeğin çıplak ayakla bastığı yerleri hissetmesi sağlanmalıdır. Böylece halı, çimen, kum gibi farklı zeminleri keşfederek dokusunu hisseder ve beyni kasları ile eklemlerinin hareketlerini buna göre düzenler. Buna ek olarak çıplak ayakla yürümek ayaktaki kasların güçlenmesine de katkıda bulunur.

Bebeğe yürümeyi öğretirken dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta ise bebeğin nereden desteklendiğidir. Eğer bebekle birlikte yürüme pratikleri yapılıyorsa bebek ellerinden tutulmamalı, gövdesi desteklenmelidir. Bu sayede bebeğin parmak uçlarına eğilmeden daha doğru bir şekilde yürüyebilmesi sağlanır. Çünkü vücudun ağırlığının eşit bir şekilde taşınması için ağırlığın topuklar dahil tüm ayaklara dağıtılması gerekir.

Bebek hareket etmek için ebeveynin farklı açılardan desteğine ihtiyaç duyabilir. Bebekle birlikte yerde oturarak ondan birkaç adım uzaktaki oyuncaklarına ulaşması sağlanabilir. İlerleyen zamanlarda ise oda içinde daha uzak bir noktaya veya odadan görünen başka bir yere koyulan oyuncaklara gitmesi için bebek motive edilebilir. Aynı şekilde başka bir odaya giden ebeveyn, bebeğinden kendisini takip etmesini isteyebilir. Bu aktiviteler sayesinde bebek başta emeklerken daha sonra yürüme alıştırması yapar. Bu egzersizler aynı zamanda bebeğin kaba motor becerilerinin gelişmesine de yardımcı olunur. 

Yürümeyi öğretirken ebeveynler bebeği yalnızca ileri değil, yukarı ve aşağı hareket etmesi için de teşvik etmelidir. Böylece bacaklar vücudu dengede tutarak destekler ve güçlenir. Ebeveynler bebekleriyle oyun oynarken bebeğin başının üstüne doğru baloncuk üfleyebilir. Zemine yakın açık bir raf ünitesine yerleştirilen oyuncaklar da bu noktada yardımcı olabilir. Aşağı yukarı hareket ettirilen vücut sayesinde bebeğin bacakları güçlenir ve aynı zamanda bebek vücudunun farklı noktalarına ağırlık aktarmayı öğrenir.

Bebeklere yürümeyi öğretirken ittirilen nesneler de yardımcı olabilir. Alışveriş arabası, bebek arabası ve bunlar gibi ittirilen oyuncaklar sayesinde bebek aynı anda hem destek almış olur hem de özgür bir şekilde yürür. İttirilen oyuncakların yanı sıra ellerinde bir eşya taşımaları da yürümeyi öğrenme aşamasında katkı sağlayabilir. Ebeveynler bebeğin eline küçük oyuncaklar vererek yürümesini isteyebilir. Bunun sonucunda bebek, elleri dolu olacağından herhangi bir yerden destek alamaz. Böylece gövdesinde ve alt vücudunda dengeyi sağlamak için daha çok çaba gösterir.

Bebeğe alıştırma için küçük rampalar da kullanılabilir. Bebek el, diz ve ayaklarını kullanarak yavaşça rampa ve merdiven çıkarak yürüme pratikleri yapar. Hem gövdeyi hem de bacak kaslarını güçlendiren bu aktivite ayrıca bebeğin üst vücudunu alt vücudundan ayrı bir şekilde hareket ettirmesine yardımcı olur. Bunlara ek olarak ebeveynler yürümeyi öğrenen bebeğe cesaretlendirici davranılmalı ancak aynı zamanda yürümeye zorlanmamalıdır. Pratik yaparken düştüğünde yanında olunmalı ve ayağa kalktığında teşvik edici konuşmalar yapılmalıdır. Bu sayede bebeğin öz güveni de artırılır.