Doğal ya da başka türlü bir afet nedeniyle insanların güvenli içme suyuna erişimi kısıtlanabilir. Bazı kişiler, bu tür durumlarda idrarını içmeyi düşünebilir. Hayatı tehdit eden dehidrasyon ile karşı karşıya kalındığında, geçici faydalar risklerden daha ağır basacağı için küçük bir miktarda idrar içmek, sağlık üzerinde olumsuz bir etki yaratmayabilir.
Bununla birlikte idrar içmenin sağlık üzerinde herhangi bir olumlu etki yarattığına dair bilimsel bir veri yoktur. Aksine dehidrasyon kötüleştikçe, idrar içmeye devam eden bir kişinin böbrekleri artık idrar üretmeyi durdurur. Uzmanlar; bakteri, ilaçlar ve toksin gibi zararlı atık ürünler ve tuz içerdiği için temiz su olmadığında idrar içilmesini önermez.
İdrar İçmek Güvenli mi?
Hayvan ya da insan idrarının tedavi amacıyla içilmesi, binlerce yıldır tüm dünyada uygulanan bir yöntemdir. Belgeler; Çin, Mısır, Yunanistan, Roma, Hindistan ve Aztek İmparatorluğu gibi yerlerdeki pek çok kültürel ve tıbbi uygulamada idrardan yararlanıldığını göstermektedir. Çeşitli hastalıkların tedavi yöntemi olarak kişilerin kendinin ya da başka birinin idrarı kullanılmıştır.
Antik tıpta kullanılan bu yöntemlerin bazıları Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra kullanılmamıştır. Bununla birlikte idrar ve diğer dışkıların tedavi yöntemi olarak kullanımı Orta Çağ’da da devam etmiştir. Eski Hint ve Çin metinlerinde, kişinin kendi idrarını içmesinin faydalarına rastlanır. Amerika ve Afrika’nın çeşitli bölgelerinde de idrar geleneksel olarak farklı tıbbi amaçlarla kullanılmıştır.
Günümüzde ise idrar tüketimine izin veren Ayurveda öğretilerine dayanarak çok sayıda alternatif tıp uygulamaları yapılmaktadır. Hindistan'ın eski bütünsel şifa sistemi olan Ayurveda, ruhsal bir yaşam görüşüne dayanır. Bu öğretiye göre idrar tedavisi; astım, artrit, alerji, akne, kanser, hazımsızlık, migren, kırışıklıklar ve diğer birçok durumun tedavisinde kullanılır.
Bu gibi hastalıkların herhangi biri için tedavide kullanılan idrarın etkili olduğuna dair bilimsel çalışma yapılmamıştır. Bununla birlikte araştırmalar, idrarda bulunan bazı maddelerin tıbbi özellikleri olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Su dışında idrarın birincil bileşeni olan üre; antifungal, antiviral ve antibakteriyel olma özelliğine sahiptir. Topikal olarak kullanıldığında fayda sağlayabilir. Cilde uygulandığında idrar içmenin toksik etkileri ortaya çıkmaz. Sentetik üre, cilt bakım ürünlerinde de bulunur. Çeşitli kanserlerin tedavisinde bu maddelerin olumlu bir etki yaratıp yaratmayacağı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.
Küçük miktarlarda idrarın vücuda zarar verme olasılığı düşük olsa da idrar vücuda herhangi bir fayda sağlamaz. Kendi idrarını tüketen bir insanın vücudunda zararlı atık ürünlerin oranı artar. Bu maddelerin artmasıyla vücuttaki su miktarı azalır. Ayrıca herhangi bir ilacı kullanan ya da çevredeki kimyasal kalıntılara maruz kalan kişilerin idrarı zararlı maddeler içerebilir.
İdrar İçmenin Potansiyel Zararları Nelerdir?
İdrar içmenin bazı potansiyel zararları şu şekildedir:
Toksinler
Üriner sistem, özellikle toksik maddeleri vücuttan uzaklaştırma görevine sahiptir. İdrar, vücutta birikmeye başlayan tehlikeli maddelerin atılması için kullanılan öncelikli yöntemlerden biridir. Böbreklerin filtrelediği herhangi bir madde, atılmak üzere idrara karışır. İdrar içmek, vücudun atmayı amaçladığı bu toksinlerin vücuda dönmesine neden olur. Bu durum ciddi böbrek hasarına ya da hastalıklarına yol açabilir. Bunun nedeni, böbreklerin artan toksik madde konsantrasyonunu kontrol altına almak amacıyla daha fazla çalışmak zorunda kalmasıyla ilişkilidir.
Dehidrasyon
İdrar içmenin en yaygın nedenlerinin başında dehidrasyonu engellemek gelir. Uzun süre su tüketmeyen bir yetişkinin idrarı, çok daha konsantre hâle gelen önemli miktarda tuz içerir. Aşırı susuz kalma, bu konsantrasyonun çok daha yüksek olması ve idrarda sodyum seviyesinin hızla artması anlamına gelir.
Daha fazla sodyum tüketmek, susuzluğun artmasıyla ilişkilidir. Yüksek sodyum seviyeleri, hızla daha susuz hissetmeye neden olur. Yüksek konsantrasyonda sodyum içeren idrarı içen kişiler, sıvı tüketmesine rağmen daha fazla susadığını hissedebilir. Çok fazla tuz, ozmoz yoluyla hücrelerden su çekilmesine neden olur.
Terleme de idrar içmekle ilişkili riskleri arttırabilir. Terleme, genel olarak vücuttan su ve tuzların atılmasını sağlar. İdrarla tuz kaybedildiğinde dahi elektrolit seviyelerinin dengede kalmasına yardımcı olur. Bununla birlikte, idrardaki tuzların tekrar vücuda alınması, tuz miktarını arttıracağı için susuzluk daha da kötüleşebilir. Bu nedenle idrarın içilmemesi tavsiye edilir.
Enfeksiyon
Diğer vücut salgıları gibi bakteri içeren idrar, antikor içermesine rağmen steril bir sıvı değildir. Elde edildiği yönteme bağlı olarak, idrar içinde cinsel organdan gelen bakteriler de bulunabilir. Bu bakterilerin bazıları ciddi enfeksiyonlara yol açabilir. Herhangi bir tür idrarın içilmesi, ayrıca sterilize edilmediği takdirde şiddetli komplikasyonlara neden olabilir.
İdrarla vücuda alınan bakteriler, herkeste enfeksiyona neden olmasa da enfeksiyon riskini artırır. Özellikle çocuklar ve bağışıklık sistemi herhangi bir nedenle zayıflamış insanlar daha savunmasız olabilir.
İlaç Etkileşimi
Vücuda alınan pek çok ilaç işlendikten sonra idrarla vücuttan atılır. Bu şekilde atılabilen ilaçlar arasında penisilin ve suda çözünen ilaçlar bulunur.
Bu ilaçlardan herhangi birini içeren idrarın içilmesi, ilaçların vücuda yeniden alınmasına neden olur. Hâlihazırda kullanılan ilaçlar, reçete edilen dozdan daha fazla seviyede vücuda alınır. Başkasının idrarının içilmesi durumunda ise kişiler, kendilerine reçete edilmeyen ilaçları almış olur. Bu durum tehlikeli reaksiyonlara ve ciddi sağlık komplikasyonlarına yol açabilir.
Elektrolit Dengesizliği
Tuz ve diğer elektrolitleri içeren idrarın tüketilmesi, vücutta elektrolit seviyelerinin değişmesine neden olabilir. Hâlihazırda susuz kalan bir kişi, özellikle büyük miktarlarda idrar içerse, tehlikeli elektrolit dengesizlikleriyle karşılaşabilir.
