Majör depresif bozukluk oldukça yaygın bir psikiyatrik bozukluktur. Yaygınlık oranı kadınlarda erkeklerden neredeyse iki kat daha fazladır. Bu farkın hormonal farklılıklardan, doğum etkilerinden, erkeklerde ve kadınlarda farklı psikososyal stres faktörlerinden ve öğrenilmiş çaresizliğin davranışsal modelinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ortalama başlangıç yaşı yaklaşık 40 olmasına rağmen, son araştırmalar alkol ve diğer uyuşturucu maddelerin kullanımı nedeniyle gençlerde görülme sıklığının artma eğilimlerini göstermektedir.
Majör depresif bozukluk nedir?
Majör depresif bozukluk (MDB), depresif ruh hali, ilgi alanlarının azalması, bilişsel işlevlerin bozulması ve uyku veya iştah bozukluğu gibi vejetatif semptomlarla karakterize, bir ruh hali bozukluğudur. Majör depresif bozukluk, kadınlarda erkeklere göre yaklaşık iki kat daha sık görülür ve yaşamları boyunca her altı yetişkinden birini etkiler. MDB, yakın kişilerarası ilişkileri olmayan, boşanmış veya ayrılmış veya dul olan kişilerde daha yaygındır.
MDB'li bireylerde genellikle madde kullanım bozuklukları, panik bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu ve obsesif-kompulsif bozukluk gibi eşlik eden bozukluklar bulunur. MDB tanısı konan kişilerde bu eşlik eden bozuklukların varlığı kendine zarar verme riskini artırır. Yaşlılarda depresyon, eşlik eden tıbbi hastalıkları olanlar arasında yaygındır.
Bir bireyde sürekli olarak düşük veya depresif ruh hali, anhedoni veya zevkli aktivitelere karşı ilgi azalması, suçluluk veya değersizlik duyguları, enerji eksikliği, zayıf konsantrasyon, iştah değişiklikleri, psikomotor gerileme veya ajitasyon, uyku bozuklukları olduğunda teşhis edilir.
Majör depresyon belirtileri nelerdir?
Depresif bir dönem sırasında kişi depresif bir ruh hali yaşar (üzgün, sinirli, boş hissetme). Aktivitelere karşı zevk veya ilgi kaybı hissedebilirler.
Ayrıca şu belirtiler de görülebilir:
İki haftadan uzun süren depresif ruh hali.
Üzgün, umutsuz veya "boş" hissetmek.
Ağlama nöbetleri.
Sinirlilik ve hayal kırıklığı.
Genellikle keyif aldığınız aktivitelere karşı düşük ilgi veya hiç ilgi duymama.
Çok fazla uyumak veya uyuyamamak.
Enerji eksikliği.
İştahsızlık veya aşırı yeme.
Kaygı ve huzursuzluk.
Suçluluk veya değersizlik hissi.
Düşünme, konsantre olma, karar alma ve bir şeyleri hatırlama konusunda sorun yaşama.
Açıklanamayan ağrılar ve sızılar.
Ölüm düşünceleri.
Majör depresif bozukluk nasıl geçer?
Özellikle depresyon oldukça şiddetliyse, antidepresan tedavisi artı konuşma terapisi almanız önerilebilir.
Antidepresanlar
Antidepresanlar depresyon semptomlarını tedavi eden ilaçlardır. Bunların genellikle orta veya şiddetli depresyon için doktor tarafından reçete edilmesi gerekir. Özellikle depresyonunuz oldukça şiddetliyse, doktorunuz antidepresan tedavisine ek olarak konuşma terapisi almanızı da önerebilir. Antidepresan ve bilişsel davranışçı terapinin bir arada uygulanması, bu tedavilerden sadece birini uygulamaktan genellikle daha iyi sonuç verir.
Bilişsel davranışçı terapi (BDT)
Bilişsel davranışçı terapi (BDT), düşüncelerinizi ve davranışlarınızı anlamanıza ve bunların sizi nasıl etkilediğini fark etmenize yardımcı olmayı amaçlar. BDT, esas olarak şu andaki düşünme, hissetme ve davranma biçiminizi nasıl değiştirebileceğinize odaklanır. Olumsuz düşüncelerin üstesinden nasıl geleceğinizi öğretir; örneğin umutsuz duygulara meydan okuyabilmeyi.
Kişilerarası terapi
Kişilerarası terapi, başkalarıyla olan ilişkilerinize ve iletişim zorlukları veya yasla başa çıkma gibi ilişkilerinizde yaşadığınız sorunlara odaklanır.
Davranışsal aktivasyon terapisi
Davranışsal aktivasyon terapisi, düşüncelere ve hislere odaklanmak yerine, aktiviteler ve ruh hali arasındaki bağlantıları belirlemeye odaklanır. Depresyon yüzünden sosyal aktivitelerden uzak kaldıysanız faydalı olabilir. Davranışlarınızda ruh halinizi iyileştirebilecek pratik değişiklikler yapmanıza yardımcı olur.
Bireysel problem çözme
Bireysel problem çözme, sorunları belirlemeye ve bunları çözmek için planlar geliştirmeye odaklanan bir terapi türüdür. Sadece daha şiddetli depresyon için önerilir.
Psikodinamik psikoterapi
Psikodinamik (psikanalitik) psikoterapide, terapist, aklınızdan geçen her şeyi söylemeniz için sizi cesaretlendirir. Bu, önemli ilişkilerdeki ve stresli durumlardaki zor duyguların farkına varmanıza ve yaptığınız veya söylediğiniz şeylerdeki kalıpların sorunlarınıza nasıl katkıda bulunabileceğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
Danışmanlık
Danışmanlık, yaşadığınız sorunlar hakkında düşünmenize ve bunlarla başa çıkmanın başka yollarını bulmanıza yardımcı olan bir terapi biçimidir. Danışmanlar sorunlara çözüm bulmanızda size destek olur, ancak ne yapmanız gerektiğini söylemez. Öfke, ilişki sorunları, yakınını kaybetme, işten çıkarılma, kısırlık veya ciddi bir hastalık gibi bir krizle başa çıkmakta yardıma ihtiyaç duyan kişiler için idealdir.
Davranışsal çift terapisi
İlişki sorunlarının depresyonunuzu kötüleştirme eğilimi varsa, eşinizi de sürece dahil etmeniz tedavinize yardımcı olabilecekse, size davranışsal çift terapisi önerilebilir.
Majör depresyon ilerlerse ne olur?
Tedavi edilmeyen depresyon, uyuşturucu veya alkol bağımlılığı gibi riskli davranışlara sahip olma olasılığını artırır. Ayrıca ilişkilerin bozulmasına neden olabilir, iş yerinde sorunlara yol açabilir ve ciddi hastalıkların üstesinden gelmeyi zorlaştırabilir.
Majör depresyonda olan birine nasıl davranılır?
Depresyon yaygındır. İnsanların yaklaşık %8'i klinik depresyon yani majör depresif bozukluk yaşarken, yaklaşık %20'si de günlük rutinlerini sürdürmekte zorluk çekmelerine neden olan daha hafif bir depresyon geçirmiştir. Çoğumuz depresyonda olan birini tanımışızdır. Tanıdığımız depresyondaki birine nasıl yaklaşacağımız neler söyleyebileceğimiz konusunda tereddütlerimiz olmuştur. Şüphesiz, doğru şeyi söylemeyi bilemediğimiz için hayal kırıklığına da uğramışızdır. Ancak bu çok da zor bir durum da değil. Depresyonda olan çoğu insan, üzüntü duygularının biraz farkındadır. Kişinin kendisini o kişiden uzaklaştırması yerine, ona yakınlaşması önemli.
Bir kişinin yardıma ihtiyacı olup olmadığını görmek ve elinizden geldiğince yardım etmeye çalışmak çoğunlukla doğru bir yaklaşımdır. Ancak bunu yaparken dikkat etmeniz gereken şeyler var.
İnsanlar depresyonda olduklarında, genellikle yeterince iyi olmadıklarını hissederler. Suçlu hissedebilir ve doğru şeyleri yapmadıklarına, umut olmadığına inanabilirler. Bu düşüncedeki birine yardım etmenin en iyi yolu onu dinlemek, onun konuşma tonunu ve gündemi belirlemesine izin verilmelidir.
Bu konuşmada önemli olan şudur:
Duygularını doğrulayın.
Onlara değerinin ne olduğunu hatırlatın.
Onlara sizin için önemli olduklarını söyleyin.
Onların ihtiyaçlarına dikkat edin.
Onları aktivitelere dahil edin.
Ayrıca, "Sana nasıl yardımcı olacağım söyleyebilirsin" gibi bir ifade yerine, onları belirli bir zamanda kahve içmeye, yemek yemeye veya bir işte yardımcı olmaya davet etmek çok daha doğru bir davranış olacaktır.
Depresyondaki birine şu tür şeyler söylemek faydalı değildir:
"Hadi, kendine gel!" veya "Her şey daha iyi olacak."
"Her şey düşündüğün kadar kötü değil" veya "Senden daha kötü durumda olan çok insan var."
Karşınızdakini yargılamadan veya utandırmadan sadece dinlemek bile çok işe yarar.
Majör depresif bozukluk bipolar mıdır?
Bipolar'daki b - "iki" anlamına gelir yani iki aşaması vardır: mani ve depresyon. Majör depresif bozukluğun yalnızca bir aşaması vardır: Depresyon.
