Özofajit nedir? Özofajit neden olur?
Özofajit, yemek borusu zarının iltihaplanması, yemek borusu dokusunun tahriş olması ve şişmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Yemek borusu, ağzı mideye bağlayan ve yiyecek ve içeceklerin geçişini sağlayan kaslı bir tüptür.
Yemek borusunun hassas iç yüzeyi hasar gördüğünde, rahatsızlık, ağrı ve çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Asit reflüsü, enfeksiyon ve hatta bazı ilaçlar da dahil olmak üzere çeşitli faktörler bu iltihaplanmaya katkıda bulunabilir.
Özofajit nedir?
Özofajit, yemek borusunu kaplayan dokuların (mukoza) iltihaplanması veya hasar görmesidir. Mide içeriğinin mideye geri kaçması sonucu mukozada hasar oluşması sonucu oluşan reflü veya eroziv özofajit, özofajitin en sık görülen nedenlerinden biridir. Özofajit ağrılı olabilir ve yutmayı zorlaştırabilir. Özofajit, yaşam kalitenizi etkileyen ciddi sonuçlara yol açabilir. Tedavi edilmezse, özofajit Barrett özofagusu adı verilen bir rahatsızlığa dönüşebilir. Bu durum, özofagus kanseri riskinizi artırabilir.
Özofajit neden olur?
Gastroözofageal reflü hastalığı veya GERD, özofajitin en yaygın nedenidir. GERD'niz olduğunda, mide asidi ve mide sıvıları yemek borunuza geri akar. Bu durum yemek borusunu tahriş edebilir.
Diğer nedenler:
- Hiatal herni
Yemek borusunu tahriş eden ilaçlar, örneğin:
- Aspirin, ibuprofen veya naproksen gibi steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler)
- Osteoporoz ilaçları (bifosfonatlar), örneğin alendronat veya risedronat
- Klindamisin veya tetrasiklin gibi antibiyotikler.
- C vitamini, demir ve potasyum hapları gibi vitamin ve mineral takviyeleri.
- Enfeksiyon. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde özofajit görülme olasılığı daha yüksektir. Bu, HIV, diyabet veya böbrek sorunları olan kişilerin yanı sıra yaşlı yetişkinler ve steroid ilaç kullanan kişileri de içerir.
- Radyasyon tedavisi
- Skleroderma gibi yutmayı zorlaştıran bazı hastalıklar
- Özellikle deniz ürünlerine, süte, kuruyemişlere, soyaya veya yumurtaya karşı gıda alerjileri
Özofajitin belirtileri neler?
Özofajit belirtileri hafiften şiddetliye kadar değişebilir ve iltihabın altında yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Belirtileri:
- Göğüste ağrılı yanma hissi
- Yutkunurken ağrı
- Yiyecek veya sıvıları yutmada zorluk
- Göğüs ağrısı (kalp krizi ağrısına benzeyebilir).
- Öksürük
Özofajit bazen şunlara da sebep olur:
- Bulantı veya kusma
- Ateş
- Karın ağrısı
Özofajitin evreleri neler?
Özofajit, yemek borusunun iltihaplanmasıdır ve enfeksiyonlar, tahriş edici maddeler, alerjiler veya gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Durum, şiddetine ve semptomlarına göre sınıflandırılabilen farklı evrelerden geçebilir. Bunlar:
Hafif özofajit
Bu evrede önemli bir hasara yol açmadan hafif iltihaplanma görülür. Belirtiler arasında hafif mide ekşimesi veya göğüs bölgesinde rahatsızlık yer alabilir.
Orta şiddette özofajit
Sürekli mide ekşimesi, yutma güçlüğü (disfaji) ve göğüs veya boğazda artan ağrı gibi daha belirgin belirtiler vardır.
Şiddetli özofajit
Şiddetli özofajit evresinde yutma sırasında şiddetli ağrı, yutmada belirgin zorluk ve yiyeceklerden kaçınma nedeniyle olası kilo kaybı gibi yoğun belirtiler görülür.
Komplike özofajit
Bu evrede darlıklar (yemek borusunun daralması), derin ülserler veya kanama gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu aşama uzun vadeli sorunlara yol açabilir ve daha yoğun tedavi gerektirebilir.
Özofajit teşhisi nasıl konur?
Özofajit teşhisi, hastanın şikayetleri ve tıbbi öyküsünün değerlendirilmesiyle başlar, ardından kesin tanı için çeşitli testler yapılır. Bu testler şunlardır:
Baryumlu yutma testi (Özofagogram)
Bu test, baryumlu bir sıvı yutarken yemek borunuzun ve midenizin röntgen görüntülerini alır. Test, sorunlu bölgeleri gösterir.
Üst gastrointestinal endoskopi (Gastroskopi)
Sağlık uzmanınız, yemek borunuzun içini tahriş belirtileri açısından incelemek için ince ve esnek bir tüpe takılı küçük bir kamera kullanır. Bazen özofajitin nedenini bulmak için mikroskop altında incelenmek üzere küçük bir örnek (biyopsi) alınır.
Mide asidi için özofagus pH metre testi
Doktorunuz, uyanıkken veya endoskopi sırasında yemek borunuza sensörler veya ince teller yerleştirecektir. Bu sensörler veya teller, 1 ila 3 gün boyunca bilgi toplamak için yerinde bırakılır. Bu, mide asidinin yemek borusunda birikip birikmediğini gösterebilir. Bir miktar birikme normaldir, ancak çok fazla birikme gastroözofageal reflü hastalığına ve bu da özofajite yol açabilir.
Özofajitin tedavisi nasıl olur?
Özofajit tedavisi, bu duruma neyin sebep olduğuna bağlıdır. Asit reflüsü veya gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) nedeniyle özofajit durumunda, beslenme düzeninizi değiştirmeniz, gerekirse kilo vermeniz ve yaşam tarzınızda başka değişiklikler yapmanız önerilebilir. İşte özofajit tedavisinde uygulanabilecek bazı yöntemler:
- Yeme alışkanlıklarınızı değiştirin. İki veya üç büyük öğün yerine birkaç küçük öğün tercih etmek daha faydalıdır. Yemek yedikten sonra hemen yatmayın, 2-3 saat bekleyin.
- Gece geç saatlerde atıştırmayın ve semptomlarınızı kötüleştiren yiyeceklerden kaçının. Bunlar arasında çikolata, nane, alkol, biber, baharatlı yiyecekler, yüksek yağlı yiyecekler veya çay, kahve, kola veya enerji içecekleri gibi kafein içeren içecekler yer alabilir.
- Sigara içmeyin veya tütün ürünleri kullanmayın.
- Alkol tüketmeyin veya tükettiğiniz miktarı sınırlayın.
- Geceleri GERD semptomlarınız varsa, yatağınızın baş kısmını yükseltin.
- Bel bölgenizi sıkan giysiler giymeyin.
- Fazla kilolu veya obezseniz kilo verin. Sadece 2,5 ila 4,5 kilo vermek yardımcı olabilir.
- Yaşam tarzı değişiklikleri tek başına özofajite yardımcı olmuyorsa, doktorunuz mide asidini azaltan ilaçlar denemenizi önerebilir. Reflüyü azaltmak, yemek borusunun iyileşmesi için bir şanstır.
- Eğer özofajit bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotik veya başka ilaçlar almanız gerekebilir.
- Gıda alerjisinden kaynaklanan yemek borusu iltihabının varlığında, doktorunuz kortikosteroid reçete edebilir.
- Yemek borunuzda yırtık varsa veya yemek borunuzu tıkayan bir şey varsa (örneğin tümör) ameliyat olmanız gerekebilir.
