İsilik Nedir? Nasıl Geçer ve Neden Olur?

İsilik, sıcak havalarda veya ter sebebiyle çıkabilen bir cilt rahatsızlığıdır. Cildin bazı kısımlarında batma, kaşıntı ve acı hissedilmesine neden olabilir ancak tehlikeli değildir. İsilik herkeste görülebilen bir durum olsa da daha çok bebeklerde ve küçük çocuklarda oluşur. Sıcak havalarda dışarıda çalışan insanlarda, kuvözdeki yeni doğmuş bebeklerde ve yatak istirahatindeki hastalarda ortaya çıkma ihtimali daha yüksektir. İsilik; koltuk altı, sırt ve göğüs altı gibi terin toplandığı bölgelerde küçük kırmızı lekelere ve bu bölgelerde kaşıntıya neden olur. Birçok farklı isilik türü mevcuttur. Rahatsızlık ya da acı hissine neden olabilir. İsilik genellikle cildin maruz kaldığı sıcaklık geçtikten bir süre sonra kaybolur ancak durumun daha şiddetli formlarında doktor tedavisi gerekebilir.

İsilik Neden Olur?

İsilik, cildin altındaki gözeneklerde ve kanallarda sıkışan ter nedeniyle cildin tahriş olmasıdır. Ter vücudu terk edemediği için küçük sivilcelere benzeyen kabarmalara, kızarıklığa ve kaşıntıya neden olabilir. İsilik, sıcak ve nemli iklimlerde oldukça yaygın görülen bir durumdur. Genellikle vücudun kapalı kalan bölgelerinde veya tenin tene temas ettiği bölgelerde görülür. Çocuklar ve bebekler yetişkinlerden daha yüksek vücut sıcaklığına sahip olma eğiliminde olduğundan, bebeklerde ve çocuklarda isilik sıklıkla görülür. Emekleme, koşma, zıplama ve tırmanma gibi aktiviteler terlemeyi artırarak isilik görülme olsalığını artırır. Çoğu durumda isilik sürtünme olan bölgelerde görülür.

İsilik Türleri Nelerdir?

İsiliğin üç alt türü bulunur. Miliaria crystallina en yaygın isilik türüdür. Cilt yüzeyinde küçük, berrak ve su toplaması benzeri kabartılar oluşmasına neden olur. Bu kabartılar genellikle 1-2 milimetre çapındadır. Kaşıntı ve ağrıya neden olmayan bu isilik türü, bebeklerde sıklıkla görülür. Bir diğer isilik türü ise miliaria rubra olarak adlandırılır. Bu tip isilik etkilenen bölgede daha büyük şişliklere, batma hissine ve daha yoğun kaşıntıya neden olabilir. Etkilenen bölgeden ter çıkışı gerçekleşemediği için enflamasyon ve ağrı gelişebilir. Derinin daha derin katmanlarında oluşur ve daha rahatsız edicidir. İsiliğin en az görülen türü miliaria profunda olarak bilinir. Derinin en derin tabakasında oluşan bu tip isilik, tekrarlayabilir ve kronik bir hal alabilir. Nispeten daha büyük, sert ve ten rengi şişliklere neden olur.

İsilik pek çok nedenle ortaya çıkabilir ancak isilik ihtimalini artıran bazı faktörler vardır. Dar ve sentetik kumaşları uzun süre boyunca giymek bu faktörlerden biridir. Terlemeyi azaltan ilaçlar, bazı hastalıklar, uzun süreli yatak istirahati, yüksek ateş, fiziksel aktivite ve gözeneksiz bandaj kullanımı isilik ihtimalini artırır. Bu tür faktörler, isiliğin farklı türlerinin ortaya çıkmasına yol açabilir. İsilik genellikle herhangi bir tedavi gerektirmeden geçer. Fakat şiddetli semptomlar ile karşılaşılması durumunda tıbbi yardım almak gerekir.

İsilik Belirtileri Nelerdir?

Yetişkinlerde isilik genellikle deri kıvrımlarında ve giysilerin cilde sürtündüğü yerlerde gelişir. Bebeklerde isilik esas olarak boyun, koltuk altı, diz içi, dirsek içi ve iç bacakta ortaya çıkar. İsilik, sıcak havaya maruz kalmaya ve terlemeye başladıktan birkaç dakika sonra ortaya çıkabileceği gibi saatler sonra da oluşabilir. İsiliğin çeşitli belirtileri vardır ve rahatsızlığın şiddetine göre bu belirtiler değişiklik gösterebilir.

En yaygın isilik belirtileri:

• Batma hissi
• Hafif kaşıntı (terleme ile kaşıntı şiddeti artabilir)
• İsilik oluşan bölgede ciltte kabarmalar
• Hafif ağrı veya yanma hissi
• Ciltte kızarıklık ve küçük sivilceler

İsilik oluşan bölgenin kaşıma yoluyla tahriş edilmesi üzerine daha ciddi semptomlar gelişebilir. Şiddetli isilik belirtileri arasında isilik olan bölgenin dokunulduğunda sıcak olması, kabaran bölgede sıvı akıntıları görülmesi ve şiddetli kaşıntı yer alır. Bunlar dışında şiddetli acı, ateş, mide bulantısı, isilik olan bölgenin kaşınması sonucu tahriş olması üzerine kanama gibi belirtiler de gelişebilir. Şiddetli isilik belirtileri ile karşılaşılması durumunda sağlık uzmanına başvurulmalıdır. İsiliğin ilerlemesi durumunda yayılması ve vücudun başka bölgelerinde görülmesi de olasıdır. Dolayısı ile isili kendiliğinden düzelmiyorsa durum hafife alınmaması ve doktora başvurulması önem taşır.

İsilik Nasıl Geçer?

Doktor cildi inceledikten ve semptomların gelişimi hakkında bilgi edindikten sonra isiliği teşhis edebilir. Sorulan sorular ile başka bir olayın vücuttaki belirtilere yol açma ihtimali de değerlendirilir. İsiliğin tespiti için uygulanabilen herhangi bir test veya tahlil yoktur. Doktor muayenesi ile teşhis edilen isilik, durumun şiddetine bağlı olarak farklı yöntemler ile tedavi edilebilir. Hafif isilikler doğru yönlendirme ile evde tedavi edilebilir. En kolay tedavi metodu cildi serin ve kuru tutmaktır. Sıcak ve nemli ortamlarda vücudu sıcaktan korumak için vantilatör veya klima kullanılabilir. Serin bir duş almak ve fazla tahrişi önlemek için vücudu havluyla kurutmamak da etkili olur. Bol ve pamuklu kıyafetler giymek bölgenin daha fazla tahriş olmasını önlemeye yardımcı olur. Bebeklerde kullanılan bebek bezinin sık değiştirilmesi de isiliği önlemek açısından önemlidir. Kaşıntının fazla olduğu durumlarda doktor onayı üzerine kaşıntı önleyici ilaçlar veya kremler kullanılabilir. Eğer isilik yüksek ateşten kaynaklanıyorsa, doktor onayı üzerine ateş düşürücü ilaçlara başvurulabilir.

İsilik Nasıl Önlenir?

Özellikle sıcak yaz günlerinde nemli iklimlerde yaşayanlar isilik sorununu sık yaşayabilir. Dışarıda ve sıcak altında yoğun tempo ile çalışan kişilerde isilik oluşması olasıdır. Bunun önüne geçmek için alınabilecek belirli önlemler vardır. Sürtünmeyi ortadan kaldırmak için bol giysiler tercih etmek, tahrişi önlemenin etkili yollarından biridir. Özellikle kasık bölgesindeki tahrişi önlemek için aşırı sıkı olmayan, pamuklu ve yumuşak iç çamaşırları tercih edilebilir. Bebeklerde günde birkaç saat bez kullanımına ara verilerek kasık bölgesinde isilik gelişme ihtimali azaltılabilir. Isıyı hapseden sentetik kumaşlar giymekten kaçınmak da faydalı olabilir. Yeterli sıvı tüketerek ve sıcak saatlerde yoğun fiziksel aktiviteden kaçınarak da isiliği büyük oranda önlemek mümkündür.