Cinsel isteksizlik veya cinsel soğukluk, kişinin cinsel ilişkiye girmekte zorluk çekmesi, cinsel düşüncelerle ilgilenmemesi ve cinsel uyarılma eksikliği yaşamasıdır. Cinsel isteksizlik, her yaşta ve her cinsiyette ortaya çıkabilen bir sorundur. Ancak bazı dönemlerde daha sık görülür. Bunlar şunlardır:
Genellikle düşük cinsel istek veya cinsel tiksinti olarak adlandırılan cinsel isteksizlik, çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Başlıca türleri şunlardır:
Cinsel aktiviteye karşı sürekli bir ilgisizlik, sıkıntıya veya kişilerarası ilişkilerde zorluklara neden olur. Bu durum hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilir, ancak kadınlarda daha sık görülür.
Cinsel aktiviteye karşı güçlü bir tiksinti; cinselliği düşünürken kaygı veya tiksinti duyguları da buna dâhil olabilir. Bu durum, geçmiş travmalar, olumsuz deneyimler veya belirli fobilerle bağlantılı olabilir.
İş stresi, ilişki sorunları veya yaşam koşullarındaki değişiklikler (örneğin gebelik, doğum sonrası) gibi belirli koşullara veya dönemlere özgü cinselliğe olan ilginin azalması.
Belirli bir ilişki içerisinde ortaya çıkan, çoğunlukla çözülmemiş çatışmalar, duygusal yakınlığın eksikliği veya ilişkiden duyulan memnuniyetsizlik nedeniyle oluşan cinsel isteksizlik.
Normal cinsel istek döneminden sonra ortaya çıkan cinsel istek azalması. Bu durum, hormonal dalgalanmalar, ilaçlar veya ruh sağlığı sorunları gibi fiziksel veya psikolojik değişikliklerle bağlantılı olabilir.
Cinsel isteksizliğin tespiti, belirli belirti ve duyguların farkına varılmasını gerektirir. Bir kişinin düşük cinsel istek yaşadığını gösterebilecek bazı belirtiler şunlardır:
Cinsel isteksizliğe neden olabilecek başlıca faktörler şunlar olabilir:
Çeşitli vitamin eksiklikleri cinsel isteksizliğe veya düşük libidoya neden olabilir. İşte bazı temel vitaminler ve cinsel sağlık üzerindeki potansiyel etkileri:
D vitamini genel hormonal denge için önemlidir ve erkeklerde ve kadınlarda testosteron seviyelerini etkileyebilir. Düşük D vitamini seviyelerinin cinsel istek ve uyarılmada azalma ile bağlantılı olduğu görülmüştür.
Sinir sağlığı ve enerji üretimi için gerekli olan B12 vitamini, ruh halinin ve bilişsel işlevlerin korunmasında rol oynar. Düşük B12 seviyeleri yorgunluğa, depresyona ve düşük enerjiye yol açabilir ve bu da cinsel isteğin azalmasına neden olabilir.
Antioksidan özelliğiyle bilinen E vitamini aynı zamanda kan dolaşımını da destekler. E vitamini eksikliği özellikle kadınlarda cinsel fonksiyonu ve isteksizliği etkileyebilir.
Hücre bölünmesi ve genel metabolik süreçler için önemlidir. Düşük folat seviyeleri ruh hali değişikliklerine ve yorgunluğa yol açarak cinsel isteği etkileyebilir.
Çinko bir vitamin olmasa da, testosteron üretimi ve genel üreme sağlığı için hayati öneme sahiptir. Bu yüzden düşük çinko seviyeleri testosteronun azalmasına, cinsel işlevin etkilenmesine yol açabilir.
Cinsel isteği artırmak, yaşam tarzı değişiklikleri, duygusal sağlık ve tıbbi müdahalelerin bir kombinasyonunu içerebilir. Yardımcı olabilecek stratejiler:
Fiziksel aktivite kan dolaşımını iyileştirir, ruh halini iyileştirir ve vücut imajını geliştirir; bunların hepsi libidoyu artırabilir.
Meyve, sebze, yağsız protein ve sağlıklı yağlar açısından zengin besleyici bir beslenme düzeni genel sağlığı ve hormonal dengeyi destekleyerek cinsel isteğin artmasına yardımcı olabilir.
Düşük veya fazla kilolu olmak hormon seviyelerini ve cinsel isteği etkileyebilir.
Yoga, meditasyon ve derin nefes alma gibi uygulamalar stresi ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir, bu da cinsel isteği artırabilir.
Kişinin rahatlamaya ve kendine zaman ayırması duygusal refahının ve bunun sonucunda cinsel isteğinin artmasına neden olabilir.
Partnerlerin istekleri, tercihleri ve kaygıları hakkında açık konuşmaları yakınlığı ve cinsel bağı artırabilir.
Cinsel birlikteliğin olmadığı zamanlarda partnerlerin birlikte vakit geçirmeleri duygusal bağları güçlendirebilir.
Cinsel isteksizliği etkileyen tıbbi durumlar veya ilaçlar varsa, doktor tedavi veya alternatifler konusunda rehberlik sağlayabilir.
Bazı kişilerde hormonal dengesizlikler bir etken olabilir. Bu konuyu bir sağlık uzmanıyla görüşmek, uygun test ve tedaviyi sağlayabilir.
Eğer ilişki sorunları cinsel isteksizliğe katkıda bulunuyorsa, çift terapisi bu zorlukların üstesinden gelinmesine yardımcı olabilir.
Cinsel sağlık hakkında okumak ilginizi yeniden canlandırmaya yardımcı olabilir.
Alkol ve uyuşturucu kullanımı libidoyu ve cinsel performansı etkileyebilir. Bu yüzden uzak durmak çok önemlidir.
Kadınlarda cinsel isteksizlik veya düşük cinsel istekle ilgili sorunlar için çeşitli sağlık uzmanlarına danışılabilir. Bunlar:
Kadın doğum uzmanı, kadınların üreme sağlığı konusunda uzmanlaşmıştır ve cinsel isteği etkileyebilecek fiziksel veya hormonal sorunları değerlendirebilir.
Hormonal dengesizliklerden (örneğin tiroid sorunları, menopoz) şüpheleniliyorsa, bir endokrinolog bu durumları değerlendirebilir ve yönetebilir.
Ruh sağlığı uzmanı, cinsel isteksizliğe katkıda bulunabilecek kaygı, depresyon veya ilişki sorunları gibi psikolojik faktörlerin ele alınmasına yardımcı olabilir.
Cinsel isteksizlik tek başına bir hastalık değil, altta yatan bir durumun belirtisidir. Cinsel isteksizlik farklı nedenlerden kaynaklanabilir ve çoğu zaman geçicidir ve tedaviyle düzelebilir. Bu nedenle tedavisi de kişiye özel olmalıdır. Tedavi genellikle hem fiziksel hem de duygusal yönleri ele alan kapsamlı bir yaklaşım gerektirir. Kadınlarda ve erkeklerde cinsel isteksizlik (libido kaybı) için tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
Bir doktor, düşük cinsel isteksizliğe katkıda bulunabilecek herhangi bir altta yatan tıbbi durumu, hormonal dengesizliği veya ilaçların yan etkilerini değerlendirebilir.
Testosteron seviyesi düşük olan erkeklerde hormon replasman tedavisi düşünülebilir. Kadınlar da menopoz sonrası cinsel isteği artırmak için östrojen tedavisinden veya diğer hormonal tedavilerden faydalanabilirler.
Bir terapist, cinsel isteği etkileyebilecek kişisel sorunlar, kaygı, depresyon veya geçmiş travmaların ele alınmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, çift terapisi iletişimi iyileştirebilir, çatışmaları çözebilir ve duygusal yakınlığı artırabilir, bu da cinsel ilgiyi geri kazanmaya yardımcı olabilir.
Düzenli fiziksel aktivite ruh halini ve enerji seviyelerini iyileştirir. Ayrıca besin açısından zengin, dengeli bir beslenme genel sağlığı ve hormonal dengeyi destekleyebilir. Bunların dışında, yoga, meditasyon ve farkındalık gibi teknikler stresi azaltabilir, libidoyu artırabilir.
Partnerlerin arzuları, tercihleri ve endişeleri hakkında açıkça konuşmaları, yakınlığı güçlendirebilir ve ilişki sorunlarını çözebilir. Ayrıca, bireysel ihtiyaçları ve istekleri anlamak ve ifade etmek, bağlantıyı ve cinsel tatmini artırabilir.
Alkol tüketimini azaltmak ve uyuşturucu maddelerden uzak durmak cinsel işlevi ve isteği artırabilir.