Salmonella isimli bir bakterinin içme suyu veya gıda yoluyla bulaşarak yol açtığı Salmonella hastalığı, bağırsak sisteminde enfeksiyona sebep olur. 6 saat ile 6 gün arasında ortaya çıkan semptomlar, ateş, ishal, baş ve mide ağrısı ile kusma şeklinde görülebilir. Ancak hastalığa yakalanan bazı kişilerde hiçbir semptom görülmeyebilir. Bunun yanı sıra çoğu kişi de herhangi bir tedavi uygulanmaksızın birkaç gün ile birkaç hafta arasında kendiliğinden iyileşebilir. Salmonella hastalığında ishalin şiddeti yüksek olabilir ve vücutta dehidrasyon yaratabilir. Bu durumda acil tıbbi müdahale gerekebilir. Bağırsaktaki enfeksiyonun vücuda yayılması, kişinin hayatını tehdit eden komplikasyonlar geliştirebilir.
Salmonella Hastalığının Nedenleri Nelerdir, Nasıl Bulaşır?
Tüm dünyada gıda kaynaklı olarak en fazla rapor edilen hastalık olan Salmonella, çoğunlukla kanatlı hayvanların tüketilmesi ile bulaşır. Bunun dışında yumurtadan, pastörize edilmemiş veya çiğ sütten, kırmız et ve düşük ihtimalle de olsa deniz ürünlerinden de bulaşabildiği görülür. Gıda üretiminde yeterli hijyenin sağlanamaması, bu hastalığın ana nedeni olarak öne çıkar. Gıdadan insana geçebileceği gibi hayvandan insana veya insandan insana da geçebilir. Temiz içme suyunun bulunmadığı, çiğ hayvansal gıdaların sıklıkla tüketildiği yerlere seyahat etmek, Salmonella hastalığının başlıca sebepler arasındadır.
Kümes hayvanları, sürüngenler gibi birtakım hayvanlarla direkt temas halinde olan kişilerin yiyeceklere dokunmadan önce ellerini iyi bir şekilde yıkamamaları bu bakterilerin yayılma nedenleri arasındadır. Buna ek olarak gıda hazırlama işlemi esnasında yiyeceklerin bulunduğu yüzeylerin hijyenik hale getirilmemesi, sonrasında da bu yiyeceklerin çiğ veya az pişmiş şekilde tüketilmesi de hastalığa yol açan sebepler arasında yer alır. Bakterinin bulunduğu yiyecekleri tüketen evcil hayvanlar da aynı şekilde hastalığı bulaştırabilir.
Salmonella Hastalığının Belirtileri ve Tanısı
Salmonella hastalığına yakalanan kişilerde birçok semptom bir arada görülebilir. Ciddi bir enfeksiyon olması sebebi ile bu belirtileri gösteren kişilerin mutlaka bir sağlık kuruluşuna gitmesi önerilir. Genellikle ilk semptomlar 6 saatten 72 saate kadar olan süreçte ortaya çıkar. Ortaya çıkan bu belirtiler ile yaklaşık olarak birkaç gün ile birkaç hafta arasında devam eder. Bazı kişilerde tedaviye gerek kalmadan iyileşme de görülebilir.
Salmonella enfeksiyonunda olası belirtiler; yüksek ateş, ishal, mide krampları, mide bulantısı ve kusma, titreme, baş ağrısı ve zaman zaman dışkıda kan görülmesidir. En yaygın görülen belirti ise ishaldir. İshal yaklaşık 10 gün içinde iyileşse de bağırsakların normal düzenine dönmesi birkaç ayı bulabilir. Eğer hastalanan kişi bir bebek, küçük bir çocuk, yaşlı veya bağışıklık sistemi zayıf birisi ise ve yüksek ateş, kanlı veya koyu renkli dışkı, ağız ve dil kuruluğu gibi semptomlar uzun bir süre geçmediyse mutlaka bir uzmandan ya da sağlık kuruluşundan yardım alınmalıdır.
Salmonella hastalığında tanı için bu sayılan semptomlar yeterlidir. Bunun yanı sıra idrar tahlili ile de teşhis konabilir. Ek olarak eğer bakterinin kan dolaşımına geçtiği düşünülüyorsa bunun için bir kan tahlili yapılması gerekir. Teşhis konduktan sonra görülen semptomlar ve kişinin sağlık geçmişine göre tedavi veya izlenecek yol belirlenir.
Salmonella Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Salmonella hastalığında genellikle hiçbir tedaviye gerek kalmadan kişi kendiliğinden iyileşir. Ancak enfeksiyon devam ediyorsa vücut su kaybetmeye başlar ve vücudun su dengesinin iyileştirilmesi gerekir. Kaybedilen sıvının ve elektrolitin yerine koyulması tedavi için çoğunlukla yeterli olur. Eğer şiddetli bir dehidrasyon yaşanıyorsa doğrudan sıvı alımı için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bol miktarda su içilmesinin yanı sıra zaman zaman ilaç tedavisi de uygun görülebilir.
İshal önleyici ilaçlar, ishalin sebep olduğu ağrıları önlemek konusunda yardımcı olabilir. Fakat salmonella kaynaklı ishalin uzamasına da sebep olabileceği için her ilacın doktor kontrolünde kullanımı tavsiye edilir. Aynı şekilde antibiyotikler de kana karışan bakterilerin yok edilmesi için verilebilir. Bunun yanı sıra antibiyotik kullanımı, şiddetli enfeksiyon veya zayıf bağışıklık sistemi gibi durumlarda uygulanabilir. Yine antibiyotikler de hastalığın uzamasına ve kişinin taşıyıcı olarak uzun süre geçirmesine yol açabileceği için tercih edilmeyebilir. Görülen semptomlar ve hastalık süresi, uygulanacak tedavi ve kullanılacak ilaçlara doğru şekilde karar verilmesi için doktor tarafından bilinmelidir.
Salmonella Hastalığını Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Salmonella hastalığının önüne geçmek için uygulanacak basit ve etkili yöntemler bulunur. Gıda kaynaklı bir enfeksiyon olması sebebiyle ilk olarak yemek hazırlamadan önce, hazırlarken ve yemek yerken ellerin hijyenik olmasına dikkat edilmelidir. Yenecek ya da pişirilecek meyve ve sebzelerin de iyice yıkanmış olması son derece önemlidir. Hastalıktan şüphelenildiği takdirde yemek yapılmaması daha iyi bir seçenek olabilir. Pişmiş yiyeceklerin temiz yüzeylerde ve en fazla 2 saat oda sıcaklığında tutulması da alınabilecek önlemler arasındadır.
Tavuk ve hindi gibi kümes hayvanları ile yapılan yemeklerde parçaların en az 82°C’de pişirilmesi tavsiye edilir. Aynı şekilde yumurtaların da iyi pişmiş olduğundan emin olmak önemlidir. Çiğ veya yeterince pişmeyen ya da kabuğu daha önce kırılmış yumurtaların tüketiminden kaçınılmalıdır. Bu besinler ile temas edildiğinde eller özenle yıkanmalıdır. Ayrıca, pişmiş ve çiğ yiyeceklerin ayrı yerlerde muhafaza edilmesi de önemlidir. Son olarak kullanılacak tüm süt ve süt ürünlerinin de pastörize olması gerekir.
Salmonella Hastalığı Nedir? Belirtileri & Tedavi Süreci Hakkında Sık Sorulan Sorular
Salmonella isimli bir bakterinin içme suyu gıda yoluyla bulaşarak yol açtığı Salmonella hastalığı, bağırsak sisteminde enfeksiyona sebep olur. Çoğunlukla kanatlı hayvanların tüketilmesi ile bulaşır.
Salmonella enfeksiyonunda olası belirtiler; yüksek ateş, ishal, mide krampları, mide bulantısı ve kusma, titreme, baş ağrısı ve zaman zaman dışkıda kan görülmesidir.
