Kan tükürmenin nedenleri nelerdir? Kan tükürmek tehlikeli mi?

Kan tükürmek (Hemoptizi), akciğerlerin bir kısmından kan öksürmek anlamına gelir. Hemoptizi genellikle kendi başına bir hastalık olmayıp, çeşitli altta yatan sorunların belirtisi olabilir. Kan birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir, ancak genellikle köpüklü ve parlak kırmızıdır. Miktar, tükürükteki kan lekeleri kadar küçük olabileceği gibi, daha belirgin miktarda kan veya pıhtı da olabilir ve acil müdahale gerektirebilir. 600 ml'den fazla miktarlar genellikle masif hemoptizi olarak kabul edilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Hemoptizi, kan kusmayı tanımlayan ve hemoptiziden farklı olarak, genellikle mide bulantısı ve kusmanın yanı sıra gözle görülür yiyecek parçacıklarıyla da ilişkili olan hematemez ile karıştırılmamalıdır. Kanın rengi parlak kırmızıdan koyu, neredeyse siyah noktalı ("kahve telvesi" gibi) hale gelebilir ve en iyi şekilde bir doktor tarafından değerlendirilmelidir.

Kan tükürmenin (Hemoptizi) nedenleri nelerdir?

Öksürükte kan veya kan tükürme hemoptizi olarak adlandırılır. Hemoptizi, alt solunum yollarından, genellikle bronşiyal arterlerden kan gelmesidir. En sık görülen nedenleri akut solunum yolu enfeksiyonları, kanser, bronşektazi ve kronik obstrüktif akciğer hastalığıdır. Ancak, ağızdan gelen her kanama hemoptizi değildir. Farklı bir kavram olan ve kan kusma anlamına gelen hematemez ile karıştırılmamalıdır. Yaygın nedenler şunlardır:

• Bronşit, kısa süreli (akut) veya uzun süreli (kronik)
• Akciğer kanseri
• Özellikle kistik fibroz nedeniyle hasar görmüş hava yolları (bronşektazi)
• Akciğer iltihaplanması
• Tüberküloz
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)

Diğer nedenler şunlardır:

• Konjestif kalp yetmezliği
• Crack kokain kullanımı
• Solunum yollarınızdaki yabancı cisimler
• İnflamatuar veya otoimmün durumlar (lupus, polianjiitli granülomatozis, mikroskobik polianjiit, Churg-Strauss sendromu, Goodpasture hastalığı veya Behçet hastalığı gibi)
• Akciğer apsesi
• Kanserli olmayan akciğer tümörleri
• Paraziter enfeksiyon
• Pulmoner arteriovenöz malformasyonlar (AVM'ler)
• Akciğer embolisi
• Ateşli silah yaralanması veya araba kazası gibi bir yaralanma
• Kan sulandırıcı (antikoagülan) kullanımı
• Endometriozis
• Hughes-Stovin sendromu
• Kalıtsal hemorajik teleanjiektazi
• Sarkoidoz

Bazı durumlarda neden bulunmazsa hemoptizi genellikle 6 ay içinde geçer.

Kan tükürmek neye bağlı görülür?

Bronşit, kan tükürmenin en yaygın nedenlerinden biridir. Diğer nedenler şunları içerebilir:

• Akciğerde kan pıhtısı
• Pulmoner aspirasyon (akciğerlere kan solumak).
• Akciğer kanseri
• Boğazı tahriş eden aşırı, şiddetli öksürük
• Zatürre
• Kan sulandırıcı ilaçların kullanımı
• Tüberküloz
• Pulmoner emboli (akciğerlerdeki bir arterin tıkanması).
• Lupustan kaynaklanan komplikasyonlar
• Konjestif kalp yetmezliği
• Bronkoskopi biyopsisinden kaynaklanan tahriş
• Bronşektazi (akciğerlerdeki arterlerin genişlemesine neden olan bir durum)
• Kistik fibroz
• Vaskülit (akciğerlerdeki kan damarlarının iltihabı)
• Akciğer arterlerinde yaralanma

Uyurken ağızdan kan gelmesi neyin belirtisi olabilir?

Uyurken ağızdan kan gelmesi kişinin endişelenmesine yol açabilir ve çeşitli rahatsızlıkların belirtisi olabilir. Olası nedenlerden bazıları şunlardır:

Diş eti hastalığı (Periodontal hastalık)

Diş etlerinin iltihaplanması ve enfeksiyonu, özellikle diş eti iltihabı veya periodontitis gibi altta yatan sorunlar varsa, kanamaya neden olabilir.

Ağız yaralanmaları

Uyku sırasında yanağın, dilin veya dudakların kazara ısırılması ağızda kanamaya yol açabilir.

Ağız kuruluğu (Kserostomi)

Tükürük üretiminin azalması ağız kuruluğuna yol açarak diş eti tahrişi ve kanaması riskini artırabilir.

İlaçlar

Bazı ilaçlar, özellikle kan sulandırıcılar veya antikoagülanlar, kanama olasılığını artırabilir.

Kan hastalıkları

Hemofili veya trombositopeni (trombosit sayısının düşük olması) gibi durumlar anormal kanamaya yol açabilir.

Ağız yaraları veya ülserleri

Ağızda çıkan aftlar, pamukçuk veya diğer lezyonlar rahatsızlığa ve kanamaya neden olabilir.

Enfeksiyonlar

Ağız içinde gelişen enfeksiyonlar, örneğin apseler veya sistemik enfeksiyonlar kanamaya yol açabilir.

Sinüs sorunları

Sinüs enfeksiyonları veya burun kanaması gibi durumlar uyku sırasında ağızdan kan gelmesine neden olabilir.

Kanser

Nadir durumlarda ağız kanserleri kanamaya neden olabilir.

Sabahları tükürükten kan gelmesi neden olur?

Sabah tükürüğünüzde kan görülmesi, diş fırçalama veya diş sorunlarından kaynaklanan hafif diş eti tahrişi veya iltihabından kaynaklanıyor olabilir. Her sabah uykudan sonra ağızda kan görülmesinin başlıca nedenlerinden biri bruksizmdir. Diş sıkma nedeniyle dişlere sürekli baskı uygulanması durumudur. Diş etleri bu baskı nedeniyle kanamaya başlar. Bu durum genellikle uyku sırasında meydana gelir, bu nedenle sabahları ağızda kan görülür. Diğer nedenler şunlardır:

Diş eti hastalığı

Plak birikiminden kaynaklanan diş eti hastalığı, diş etlerinde iltihaplanma ve enfeksiyona yol açarak kanamaya neden olur. 

Yaralanma veya travma

Yanak, dil veya dudak ısırma gibi ağızda meydana gelen fiziksel yaralanmalar veya dış hasarlar tükürükte kana neden olabilir. Görünür yaralar, morarmalar veya şişlikler olabilir.

Sert fırçalama veya diş ipi kullanımı

Aşırı sert fırçalama ve diş ipi kullanımı, ağızdaki hassas dokularda mikro yırtılmalara ve kanamaya neden olabilir. Kanama genellikle bu aktiviteler sırasında veya sonrasında meydana gelir. 

Ağız enfeksiyonları

Ağızda oluşan viral, bakteriyel veya fungal enfeksiyonlar (örneğin Candida albicans'ın aşırı çoğalmasından kaynaklanan oral pamukçuk) kanamaya yol açabilir. 

Ağız yaraları ve ülserleri

Aftlar, uçuklar ve diğer ağız ülserleri tahriş olduğunda kanayabilir. Bunlar, küçük yaralanmalar, agresif fırçalama, yakın zamanda yapılmış diş tedavileri, bazı beslenme eksiklikleri (örneğin, B12 vitamini, folik asit, demir, çinko), diş macunu bileşenleri, gıda hassasiyetleri veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi altta yatan rahatsızlıklar nedeniyle tetiklenebilir.

Diş çekimleri ve diş tedavileri

Diş çekimi gibi diş tedavilerinden sonra bir miktar kanama ve tükürükte kan görülmesi yaygındır. Bu kanama genellikle geçicidir ve bir veya iki gün içinde azalır.

Ağız kanseri

Nadir durumlarda, ağız dokusunda kalıcı yaralar, yumrular veya değişiklikler ile tükürükte kan görülmesi, ağız kanserine işaret edebilir. 

Sistemik durumlar

Vitamin eksikliği, kan anormallikleri (pıhtılaşma bozuklukları gibi) veya diğer enfeksiyonlar gibi altta yatan sistemik hastalıklar, diş eti kanamasına bir semptom olarak neden olabilir. Hormonal değişikliklere bağlı gebelikte diş eti iltihabı da sabah kanamasına yol açabilir.

İlaçlar

Bazı ilaçlar, özellikle kan sulandırıcılar veya iltihap giderici ilaçlar, belirgin bir zarara yol açmadan ağızda kanama riskini artırabilir.

Ağız kuruluğu (Kserostomi)

Özellikle uyku sırasında tükürük üretiminin azalması diş etlerini ve boğazı tahriş ederek dokuların kurumasına ve çatlamasına, bunun sonucunda da kanamaya yol açabilir.

Burun sorunları/geniz akıntısı

Burun yollarındaki tahriş veya gece boyunca boğaza akan geniz akıntısı, tükürükle karışan kanamaya neden olabilir.

Asit reflü

Asit reflü diş etlerini ve boğazı tahriş ederek, özellikle yumuşak damak yakınında kanamaya yol açabilir.

Kan tükürmek tehlikeli mi?

Kan tükürmek yaygın bir durumdur ve birçok nedeni olabilir. Çoğu neden ciddi değildir, ancak, çok miktarda kan tükürmek acil yardım almanızı gerektirebilir.