Robotik Genel Cerrahi

Robotik cerrahi, “da Vinci Robotik Cerrahi Uygulaması” olarak da bilinir. Bu uygulama uzun yıllardır farklı alanlarda aktif şekilde kullanılmaktadır. Tarihte ilk olarak astronotların sağlık ihtiyaçlarına yanıt vermek için geliştirilen bu sistem, günümüzde pek çok ameliyatın başarılı bir şekilde sonuçlanmasını sağlamaktadır. Sistem gereği cerrah, aletleri doğrudan tutmak ve harekete geçirmekten ziyade, bilgisayar ve konsol desteğinden yararlanır.

Robotik genel cerrahide yüksek görüntü kalitesi elde edilir. Kullanılacak olan aletler doğrudan robotun kollarına entegre edilir ve adaptasyon başarılı şekilde gerçekleştirilir. Altyapının kusursuz bir şekilde hazırlanması sayesinde uzaktan ameliyat yapmak olanaklı hale gelmiştir. Çok hızlı bir şekilde gelişim kaydeden robotik cerrahi, hem hastaların hızlı biçimde sağlıklarına kavuşmalarına olanak tanımış hem de hastanede kalma sürelerini kısaltmıştır.

Robotik Cerrahi Nedir?

Endüstri alanındaki köklü değişimin sonuçlarını her alanda olduğu gibi tıp alanında da görmek mümkündür. Robotik cerrahi ile alakalı ilk gelişmeler 1997 senesine uzanmaktadır. NASA çalışanları, o dönemde astronotların ameliyat edilebilmesi adına ilkel düzeyde de olsa robot tasarımları oluşturmuştur. Daha sonraki dönemlerde ise daha karmaşık işlemlere yanıt vermeye başlamış ve farklı branşlarda karşılık bulmuştur.

Robotik cerrahide temel motivasyon, dokulara minimum seviyede zarar veren teknik ve enstrümanlardan yararlanmaktır. İnvaziv cerrahi yöntemler arasında kendine yer bulan robotik cerrahi, robot destekli cerrahi olarak da adlandırılır.

Robotik cerrahi özetle, robot teknolojisinden somut düzeyde faydalanıldığı, el hareketlerinin hassas biçimde operasyona dahil edildiği invaziv laparoskopik yöntemini ifade eder. Süreç içindeki işlemler, ufak kesiler yardımıyla açılan kanallar sayesinde yapılır. Bu ufak kanallar port olarak tanımlanır. Da Vinci robotik cerrahi uygulamalarda 3 boyutlu kameralara teknolojisinden yararlanılır. Kamera görüntüsünün kalitesi ve boyut niteliği, işlemi gerçekleştirecek olan cerraha önemli bir avantaj sağlar. Bu durum aynı zamanda cerrahın derinlik algısına da destek olur.

Hassas girişimlerin belirleyici olduğu özel ameliyatlarda laparoskopik cerrahi ya da geleneksel cerrahiye kıyasla robotik cerrahiden yararlanmak çok daha etkili sonuçlar yaratır. Burada operasyonu doğrudan robotların gerçekleştirdiği konusunda yanlış bir algı söz konusudur. Oysa genel kanının aksine işlemler, cerrah tarafından yönlendirilen robotik kollarla gerçekleşir. Yani hekimin deneyimi ve anlık kararları, asıl belirleyici olandır. Robotik cerrahi teknoloji ise son derece verimli bir araç olarak ele alınmalıdır. Bu teknolojide da Vinci robotu, cerrahın konsolu ve hastanın konsolu olma kaydıyla 3 ayrı parça vardır.

Cerrahta yer alan konsolda oluşturulan anlık komutlar, aynı zamanda hastanın konsolundaki robota veri olarak aktarılmaktadır. Tüm bu süreç eşzamanlı olarak ilerlemek zorundadır. Robot kollarında fiber özellikli optik kablolar mevcuttur. Bu sayede yapılan her türlü el hareketi başarıyla algılanır ve hastaya aynı hassasiyetle yansıtılır.

Robotik Genel Cerrahi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Robotik cerrahi, genel cerrahi dışında kadın hastalıkları ve doğum, kulak burun boğaz ve üroloji gibi alanlarda sıklıkla kullanılır. Kadın hastalıklarına örnek olarak rahim kanserlerini, idrar kaçırmayı, rahim sarkmalarını vermek mümkündür. Kulak burun boğaz özelinde horlama ve uyku apnesinden söz edilebilir. Üroloji kapsamında ise prostat veya mesane kanseri gibi rahatsızlıkların tedavisinde robotik cerrahiden faydalanılabilir.

Robotik cerrahinin en sık kullanıldığı alanlardan biri de genel cerrahidir. Obezite, kolon kanseri, rektum kanseri, safra kesesi operasyonu, bağırsak ameliyatı, crohn, mide kanseri ve apendektomi gibi rahatsızlıklarda aktif şekilde bu teknolojiden yararlanılabilir. Özellikle de rektum ve kolon ameliyatlarında başarı düzeyi oldukça yüksektir. Robotik genel cerrahi uygulamalarında kesinin geleneksel yöntemlere kıyasla daha az olması, kanama ve ağrı sorunlarını da azaltır. Öte taraftan normal koşullarda zor görülebilen dokulara bu teknoloji sayesinde erişmek çok daha kolay bir hal alır.

Robotik Genel Cerrahinin Özellikleri

Robotik genel cerrahi uygulaması, hassasiyet ya da el becerisi sunar. Robotik olan kolların 720 derecelik açılarla dönmesinin yanında titremeye olanak tanımaması, bu uygulamanın en önemli özellikleri arasındadır. Kullanılan yüksek çözünürlüklü kameralar ile çıplak gözle görmenin mümkün olamadığı alanlar gözlemlenebilir. Görüntüde kayıp yaşamadan var olan bir görüntüyü 10 kat kadar büyütülebilir.

Bu uygulamanın bir diğer özelliği ise cerrahın az yorulmasıdır. Hekim ameliyat esnasında genel olarak oturarak çalışır. Özellikle de uzun sürebilen geleneksel ameliyatlarda hekimin yorulması ya da odaklanma sorunu yaşaması olağan bir durumdur. Söz konusu uygulama sayesinde bu tip durumların yaşanma olasılığı düşer. Normalde el titremelerinden kaynaklanabilecek hatalar, bu süreçte ortaya çıkmayabilir. Bu tip ameliyatlarda insan odaklı hatalar minimize edilmektedir. Doku tutucular ve cerrahi makas gibi materyaller, cerrah tarafından oldukça esnek bir şekilde yönlendirilir. Böylece insan elinin teknik olarak yapmayacağı birçok hareket, da Vinci robotik genel cerrahi uygulamalarıyla basit bir hal alabilir.

Kesi bölgesinin görece ufak olmasından kaynaklı olarak enfeksiyon riskleri de düşük olur. Hem damarları hem de sinirleri ayrıntılı görüntülemek mümkün olduğu için bu noktaların hasara uğrama olasılığı azdır. Hasta günlük yaşamına  hızlı bir şekilde dönüş yapabilmektedir. Da Vinci robotik genel cerrahi sistemi, normal koşullarda olanaksız gibi görünen aşırı karmaşık işlemlerin uygulanabilmesine zemin hazırlar.

Robotik Cerrahide Süreç Nasıl Planlanır?

Hastanın robotik cerrahiye uygun olup olmadığı cerrah tarafından belirlenir. Robotik cerrahide süreçler aşağıdaki gibidir:

• Ameliyat öncesi hazırlıklar yapılır.
• Genel anestezi uygulanır.
• Cerrah ve ekibi hastayı uygun şekilde konumlandırır.
• Cerrah konsolun başına geçer, konsoldaki kontrolleri kullanarak robot kollarını yönetir ve ameliyatı gerçekleştirir.
• Operasyon tamamlandıktan sonra hastanın takip planı hazırlanır ve doktor gereken bilgileri hasta ile paylaşır.