Dil uyuşması, genellikle altta yatan bir sağlık sorunundan kaynaklanan dilde karıncalanma veya his kaybı hissidir. Kendi başına bir hastalık değil, bir semptomdur. Dil uyuşması veya tat alma duyusunun kaybına genellikle şişlik, yanma veya iştahsızlık gibi belirtiler eşlik eder. En yaygın nedenler arasında belirli gıdalara karşı alerjik reaksiyonlar, hipokalsemi, Lyme hastalığı gibi bakteriyel enfeksiyonlar veya sinir sistemiyle ilgili rahatsızlıklar bulunur.
Dil uyuşması veya tat alma duyusunun kaybına genellikle şişlik, yanma veya iştahsızlık gibi belirtiler eşlik eder. En yaygın nedenler arasında belirli gıdalara karşı alerjik reaksiyonlar, hipokalsemi, Lyme hastalığı gibi bakteriyel enfeksiyonlar veya sinir sistemiyle ilgili rahatsızlıklar bulunur.
İşte dil uyuşmasına neden olabilecek faktörler:
Aşırı susama, tat almada zorluk veya hiç tat alamama ve dilde uyuşma gibi belirtilerle kendini gösteren ağız yanması sendromunun doğrudan bir nedeni olmadığı bilinmektedir. Sinir hasarı veya alerji, bruksizm, diyabet veya hipotiroidizm gibi rahatsızlıklarla bağlantılı olabilir.
İnme, yüz, ağız ve dilde uyuşukluğa ve his kaybına neden olabilir. Vücudun belirli bir bölgesindeki bu felç, beyne giden normal kan akışını bozan bir tıkanıklık olduğunda ortaya çıkar. İnme ciddi bir tıbbi durumdur ve profesyonel bir değerlendirme gerektirir.
Sinir sağlığı için gerekli olan D ve B12 vitaminleri gibi vitamin eksiklikleri, zamanla sinir hasarına ve uyuşukluğa yol açabilir. Öte yandan, aşırı B6 vitamini alımı da uyuşukluğa neden olabilir.
Kalsiyum gibi vücudun genel fonksiyonu için hayati önem taşıyan minerallerin eksikliği, hipokalsemiye yol açabilir ve bu da dil uyuşmasına benzer şekilde ağız çevresinde karıncalanma hissine neden olabilir.
Bell felci, yüz sinirlerini ve kaslarını etkileyebilen nörolojik bir rahatsızlıktır. Yüzün bir tarafında güçsüzlük veya sarkmaya, ağız ve dilde uyuşukluğa neden olabilir. Bu uyuşukluk genellikle yüz kaslarının iltihaplanmasından kaynaklanır.
Alerjik reaksiyonlar, dilde uyuşukluk hissinin yaygın bir nedenidir. Kuruyemişler, kabuklu deniz ürünleri, yumurta veya rezene gibi birçok yiyeceğin alerjik reaksiyona neden olma olasılığı daha yüksektir. Alerjik reaksiyon sırasında dil uyuşukluğu hissine genellikle ağızda ve boğazda karıncalanma hissi eşlik eder.
Metabolik disfonksiyonu olan kişilerde, sinir fonksiyonlarındaki bozulma nedeniyle dilde karıncalanma veya uyuşma görülebilir. Hipoglisemi vakalarında ise, kan şekeri düzenlemesinde sorunlar yaşanır ve kan şekeri çok düştüğünde özellikle hassaslaşırlar. Kan şekerindeki düşüş, konuşma bozukluğuna ve ağızda his kaybına neden olabilir.
Zona veya Lyme hastalığı gibi viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, sinir duyusunun kaybına yol açabilir. Bu enfeksiyonların neden olduğu iltihaplanma, yüzde felce ve dilde ve diş etlerinde uyuşmaya neden olabilir. Enfeksiyonun türüne bağlı olarak tedavi yöntemi değişiklik gösterecektir.
Migren olarak bilinen şiddetli baş ağrılarının sık görülen bir etkisi, dilde ve vücudun diğer bölgelerinde uyuşma ve karıncalanma hissidir.
Dildeki vazokonstriksiyon, kan akışının azalmasına bağlı olarak uyuşmaya yol açabilir.
Birçok ilacın ağrıyı yönetmeye yardımcı olmak için sinir blokajı özelliği vardır, ancak bazen sinir blokajı etkileri çok güçlü olabilir ve ağzınızda ve dilinizde uyuşukluğa neden olabilir.
Dilin veya sinirlerinin doğrudan yaralanması uyuşukluğa neden olabilir ve bu durum kendiliğinden düzelebilir veya tıbbi müdahale gerektirebilir.
Diş apsesi, diş eti hastalığı veya diş prosedürleri gibi sorunlar, iltihaplanma veya sinir hasarı nedeniyle dilde uyuşmaya neden olabilir.
Dilde uyuşmaya neden olabilecek nadir durumlar ise şunlardır:
Sinir hasarına yol açabilen ve dil de dâhil olmak üzere, uyuşma veya karıncalanma hissine yol açabilen bir otoimmün bozukluktur.
Periferik sinirlerin hasar görmesi sonucu oluşan, dil de dâhil olmak üzere vücudun çeşitli bölgelerinde uyuşma, karıncalanma ve ağrıya neden olabilen bir durumdur.
Bazı durumlarda, şiddetli hipotiroidizm nöropatiye neden olabilir ve dilde ve diğer bölgelerde uyuşma veya karıncalanma hissine yol açabilir.
Dil kanseri, dilde uyuşmaya neden olabilen nadir bir rahatsızlıktır. Sigara, aşırı alkol tüketimi veya kötü ağız hijyeni geçmişi olan yetişkinlerde daha yaygındır. Diğer belirtiler arasında dilde yaralar, kırmızı veya beyaz lekeler, sürekli ağrı, ağız kokusu, yutma güçlüğü veya ağızda uyuşma sayılabilir.
Dil uyuşması genellikle ciddi bir durum değildir, altta yatan bir sinir rahatsızlığının göstergesidir. En yaygın nedenler arasında belirli gıdalara karşı alerjik reaksiyonlar, hipokalsemi, zona ve Lyme hastalığı gibi enfeksiyonlar veya multipl skleroz gibi sinir sistemiyle ilgili durumlar yer alır.
Dil uyuşması rahatsız edici olabilir ve rahatsızlığı gidermek ve altında yatan nedenleri tedavi etmek için aşağıdaki işlemleri uygulayabilirsiniz:
Yeşil yapraklı sebzeler, balık, tavuk ve zenginleştirilmiş tahıllar gibi temel vitamin ve mineraller açısından zengin yiyecekleri beslenmenize dâhil edin. Eğer bir eksiklik teşhisi konulduysa, önerilen B12 vitamini, folik asit veya demir takviyelerini alın.
Alerjik reaksiyona neden olan gıdaları veya maddeleri belirleyin ve bunlardan kaçının. Alerji belirtilerini tedavi etmek için doktorunuzun önerdiği antihistaminikleri veya diğer alerji ilaçlarını kullanın.
Ağız sağlığı sorunlarını (aft gibi) önlemek için sık sık dişlerinizi fırçalayın ve diş ipi kullanın. Dili rahatlatmak için ağrı kesici veya antibakteriyel gargaralar veya jeller kullanın.
İlaçlar, beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri kan şekeri seviyelerinin izlenmesine ve düzenlenmesine yardımcı olabilir. Kan şekeri seviyenizi dengede tutmak için düzenli olarak yemek yiyin ve atıştırın.
Bazı ilaçlar uyuşukluk gibi yan etkilere neden olabilir. Böyle bir durumdan şüpheleniyorsanız, doktorunuza danışın.
Uyuşma hissi kalıcı veya şiddetliyse bir nöroloğa danışın. Eğer migreniniz varsa, uygun ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleriyle tedavi edin.
Diliniz hassassa, rahatsızlığı artırabilecek çok sıcak yiyeceklerden, baharatlı yemeklerden ve alkolden kaçının.
Susuz kalmak uyuşukluğa neden olabilir. Gün boyunca bolca su için. Ayrıca şekersiz sakız çiğnemek, tükürük üretimini artırarak ağız kuruluğunu, uyuşukluk ve karıncalanmayı giderir.
Dil uyuşması genellikle sinirsel bir durumun belirtisi olabilir. Bu tür bir şikayet için başvurulması gereken ana bölümler şunlardır:
Dil uyuşması, beynin, sinirlerin veya sinir iletim yollarının etkilenmesinden kaynaklanabilir. MS, migren, inme, sinir sıkışmaları veya bazı nöropatiler gibi durumlar nörolojik kökenli olabilir. Nörologlar, uyuşukluk veya karıncalanmaya neden olabilen durumlar da dâhil olmak üzere sinir sistemi bozuklukları konusunda uzmanlaşmıştır.
Ağız içinde lokal enfeksiyonlar, tümörler veya travmalar varsa, Kulak burun boğaz uzmanları, uyuşukluğa neden olabilecek boğaz ve ağız boşluğuyla ilgili sorunları ele alabilir.
Diş hekimleri veya ağız, diş ve çene cerrahisi uzmanları, dilde uyuşmaya yol açabilecek ağız sağlığı sorunlarını, enfeksiyonları veya travmaları değerlendirebilir
Alerjik reaksiyondan şüpheleniliyorsa, bir alerji uzmanı dilde uyuşmaya neden olabilecek alerjilerin teşhis edilmesine ve yönetilmesine yardımcı olabilir.
Yüksek tansiyon, özellikle tansiyon aniden yükseldiğinde dudaklarda veya dilde uyuşmaya neden olabilir. Bu durum stres, bazı ilaçların kullanımı veya uyuşturucu kullanımından kaynaklanabilir.
Dil uyuşukluğunu etkili bir şekilde tedavi etmek için altta yatan nedeni belirlemek çok önemlidir. Bir sağlık uzmanı, doğru bir teşhis koyabilir ve özel ihtiyaçlara yönelik bir tedavi planı oluşturabilir. Kalıcı veya şiddetli semptomlar yaşarsanız, derhal tıbbi yardım alın. Dil uyuşması tedavisi ile ilgili bazı yaygın yaklaşımlar şunlardır: