Kırık kemikler vücudunuza güçlü bir kuvvetin çarpması sonucu meydana gelen şiddetli kazalardır. Çoğu zaman düşme, spor sakatlanmaları ve trafik kazası ve gibi travmalara bağlı gelişir. Kırık bir kemiğin iyileşmesi genellikle 6 ila 12 hafta sürer, ancak kırığın şiddetine bağlı olarak bu süreç daha uzun sürebilir.
Kırık kemiklerin tedavisinde beslenme son derece önemlidir. Bu açıdan diyette bol protein, kalsiyum ve D vitamini açısından dengeli bir diyet kemiklerin kaynama sürecini hızlandırmaya yardımcı olur. Doktorunuz gerektiğinde kas gücünü korumak için fizik tedavi de önerebilir. Kırık kemik kaynamaya başladığında ağrılarda azalmalar ve hareket kabiliyetinde artış ile hastalarda büyük oranda rahatlama sağlanır.
Kemik kaynamasının belirtileri neler?
Kemik iyileşme süreci; iltihaplanma, kemik üretimi ve kemik yeniden şekillenmesi gibi 3 aşamadan geçer. İltihaplanma, genellikle kemiğin kırılmasının ardından başlar. Kırığın olduğu alanda meydana gelen kanama kan pıhtılaşmasına ve iltihaplanmaya neden olur. Pıhtılaşmış kanın lifli doku ve kıkırdakla (yumuşak kallus olarak bilinir) yer değiştirme süreci başlar. Bu genellikle röntgen sonuçlarında ortaya çıkar. Kemik iyileşme süreci son aşamada iken kemik oluşumu devam eder ve eski formuna geri döner.
Kırık kemik kaynamaya başladığında özellikle ağrılarda belirgin bir hafifleme hissedilir. Eğer dinlenme halindeyken ağrılarda azalma meydana geliyorsa bu genellikle kemiklerinin kaynadığına işaret eder. Aynı zamanda morarma ve ödemlerde iyileşme gerçekleşir. İyileşme ile birlikte kırık bölgede hareket kabiliyeti zamanla artar, bölgeye dokunulduğunda daha az ağrı hissedilir. Kemik kaynamasının iyileştiğini anlamanın en iyi yolu doktorunuzun röntgen görüntülerinizi değerlendirmesidir. Röntgen yöntemiyle kemik uçlarının kaynayıp kaynamadığı net bir şekilde belirlenebilir.
Kemik kaynamasını ne hızlandırır?
Kemik kırıkları sonrası tedavi, kemik veya ekleminizin dinlenmesini ve doktorunuzun önerdiği ilaçları veya özel tedavileri kullanmayı gerektirebilir. Bunların yanı sıra kalsiyum ve D vitamini sağlıklı kemiklerle ilişkili besinlerdir, bu nedenle kırık kemiklerinizi güçlendirmek için bu besinlerden bol miktarda tüketmeye özen gösterin. Kırık kemikleri onarmak, kas proteini büyümesini ve gücünü desteklemek için bol protein tüketimi de önemlidir. Yumurta, et, balık, kuzu eti, hindi, süt, yoğurt iyi bir protein kaynaklarıdır.
Bu süreçte iltihabı iyileştirmek için meyve ve sebzelere ağrılık verebilir. Ayrıca Omega-3 yağ asitleri açısından zengin balıklar tüketebilirsiniz. Kabızlıkla mücadele etmek için lifli gıdalar oldukça faydalı olacaktır. Öte yandan C vitamini, kolajen adı verilen bir proteinin yapımında ve tendonların, bağların, kemiklerin ve cildin onarımında önemli etkilere sahiptir. Dolayısıyla turunçgiller tüketilmelidir.
Bir kırık iyileşirken hafif egzersizler yapmakta oldukça önemlidir. Ancak egzersizlerin şiddetine ve türüne dikkat edilmesi gerekir. Doktorunuz öneriyorsa hafif egzersizler dolaşımı hızlandırabilir. Hangi egzersizlerin sizin için güvenli olduğu konusunda mutlaka doktorunuzla temasta kalmanız gerekir.
Kemik kaynaması ne kadar sürer?
Kemik kaynaması süresi genellikle kırığın yeri, hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve tedaviye uyumuna göre farklılık gösterebilir. Ortalama olarak, kırık bir kemiğin tekrar eski sağlığına kavuşabilmesi 6-8 hafta sürebilir. Küçük çocuklarda iyileşme süreci daha hızlı gerçekleşebilir genellikle çocuklarda kırıkların kaynama süresi 3-6 hafta arasında değişiklik gösterir. Yaşlı yetişkinlerde veya diyabet gibi altta yatan sağlık sorunu olan bireylerde ise iyileşme süreci 10-16 hafta hatta daha uzun sürebilir. Bu süreçte düzenli doktor kontrolleri ve röntgen takibiyle kaynama süreci izlenmeli ve beslenmeye önem verilmelidir.
Kemik kaynaması için ne yemeli?
Kırık bir kemik, genellikle hareket kabiliyetinizi veya sosyal yaşamınızı büyük oranda zedeler. Kemik iyileşme sürecindeyken, iyileşmenin hızlı ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlamak için özellikle beslenmeye dikkat edilmesi gerekir. Sağlıklı ve yeterli bir beslenme düzenine sadık kalmak, vücudunuzun kemik iyileşme sürecini hızlandırmak için ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri doğrudan alabilmenize yardımcı olur.
Kemiklerin kaynama sürecini hızlandırmak için şu besinler faydalı olabilir;
- Beslenmede süt, yoğurt, peynir, badem gibi kalsiyum açısından zengin besinlere yer verilmelidir. Bunlar tedavi sürecini hızlandırır.
- Et, yumurta, yağlı balıklar, tavuk ve baklagiller en iyi protein kaynaklarıdır ve kırıkların kaynaması için yeteri kadar tüketilmeleri önerilir. Bu besinler aynı zamanda vücudunuzun kemikleri yeniden inşa etmek için kolajen üretmesine yardımcı olur.
- D vitamini, magnezyum, çinko, C ve K vitamini içeren besinlere beslenmede yeteri kadar yer verildiğinde kemikler daha hızlı sürede kaynayabilir.
- Güneş ışığı cildinize temas ettiğinde vücudun ihtiyacı olan bir miktar D vitamini alınabilir. Dolayısıyla açık havada doğal yollarla D vitamini almaya çalışın. D vitamini bazı besinlerde de bulunur. D vitaminin en iyi kaynakları; somon, kılıç balığı, morina karaciğeri yağı, sardalya, karaciğer ve yumurta sarısı gibi gıdalardır.
- Omega-3 yağ asitleri açısından zengin balıklar (somon, pisi balığı, deniz tarağı, ton balığı, sardalya, ringa balığı, hamsi, istiridye, alabalık, uskumru) kırıkların kaynama sürecini hızlandırmaya yardımcı olabilir.
- Aynı zamanda kolajen üretimini için C vitamini alımı arttırılmalıdır. C vitamini kolajen üretimine katkıda bulunur. Böylelikle kırık kemiklerin iyileşme süreci hızlanabilir. Portakal, kivi, çilek, domates, biber, patates ve yeşil sebzeler gibi turunçgiller iyi bir C vitamini kaynağıdırlar.
Kırık kemik kaynarken ağrı yapar mı?
Kırık kemikler kaynama sürecinde iken hafif ağrılar yaşanabilir. Ancak bu ağrılar genellikle hassasiyet şeklinde hissedilir. Özellikle kaynama sürecinin başlangıcında daha çok hissedilir düzeyde olurlar. Kaynama süreci hızlandıkça ağrılar zamanla ortadan kalkar.
Ağrılar her geçen gün şiddetleniyor, kızarıklık, şişlik gibi belirtiler eşlik ediyorsa bu durum altta yatan bir enfeksiyona ya da hatalı kaynama gibi durumların bir göstergesi olabilir. Eğer gün geçtikçe ağrılarınızda azalma yerine artış meydana geliyorsa doktorunuza başvurmanız erken teşhis ve müdahale için oldukça önem taşır.
