Çekilen basit bir akciğer filminde görülebilen nodül oluşumu, çoğu zaman hastaların kafasını karıştırmaktadır. Bu yüzden akciğer nodülü teşhisi koyulan hastalarda erken tanının yanı sıra doğru bilgilendirme de önem arz etmektedir. Akciğer nodüllerinin tehlikeli olup olmadığı ve nasıl tedavi edileceği ile ilgili hastanın doğru bilgi sahibi olması, tedavi sürecini de kolaylaştıracaktır.
Akciğer Nodülleri Nedir?
Genellikle beyaz noktalar şeklinde görülen ve akciğerde tespit edilen pulmoner nodüller, tıp literatüründe akciğer nodülleri olarak adlandırılır. Şekil olarak bozuk para ya da oval eğriye benzetilen akciğer nodülleri, boyut olarak 3 santimetre ve daha küçük çapa sahiptir. Bu nedenden dolayı teşhis edilmesi ve tanı konulması kolaydır.
Halk arasında “akciğer lekesi” olarak da tanımlanan akciğer nodülünün değerlendirmesi boyutuna ve sayısına göre yapılmaktadır. Boyutu küçük ve tek noktada yer alan bir leke, pulmoner nodül şeklinde değerlendirilir. Boyutun büyümesi ve sayının artması ise nodülün duruma göre pulmoner kitle olarak tanımlanmasına neden olabilmektedir. Eğer bu tarz bir kitlenin kötü huylu oluşundan şüpheleniliyorsa daha detaylı tetkik ve incelemelerin yapılması gerekebilir.
Akciğer Nodülleri Tehlikeli mi?
Sanılanın aksine akciğer nodüllerinin çoğu vücut sağlığı için herhangi bir tehlike teşkil etmiyor. Küçük leke şeklindeki nodüller genellikle iyi huylu oldukları için tedavi bile gerektirmeden kendiliğinden kaybolmaktadır. Kaybolmayan nodüllerin boyutları ise düzenli taramalarda kontrol edilir. Eğer periyodik aralıklarda yapılan kontrollerde nodüllerin boyutlarında küçülme görülüyorsa ya da kayda değer bir büyüme gözlenmiyorsa herhangi bir tehlike söz konusu değildir. Kötü huylu kitleler ise 20 cm’den daha büyük boyutlara sahip olduğu için iyi huylu akciğer nodüllerinden kolayca ayrışmaktadır.
Öte yandan, çocuk ve gençlerde görülebilen iyi huylu akciğer nodülleri gayet olası karşılanabilecek bir durumdur. Basit bir enfeksiyon ya da mevsim değişikliği hastalığı dahi akciğerde leke şeklindeki nodül oluşumuna neden olabilmektedir. Bu durumda nodülü doğru şekilde saptamak için çekilen akciğer grafisi bile yeterli sonuç vermektedir.
Akciğer Nodülleri Nasıl Tedavi Edilir?
“Akciğer nodülleri nasıl geçer?” sorusuna doğru şekilde yanıt verebilmek için önce nodülü doğru şekilde saptamak gereklidir. Akciğerde görülen nodülün iyi ya da kötü huylu olması, boyut ve şekil itibarıyla kolayca saptanabilir. Doğru tanı için akciğer grafisinin yanı sıra uzman doktor bilgisayarlı tarama (BT) da isteyebilir.
Düz ve oval bir dokuya sahip olan nodüller genellikle bir süre sonra kendiliğinden kaybolmaktadır. Bu nedenle iyi huylu akciğer nodülleri için herhangi bir cerrahi müdahaleye gerek duyulmamaktadır. Ancak nodülün kötü huylu olduğu konusunda şüphe duyuluyorsa bunun için detaylı tetkikler gerekebilir. PET taraması ya da biyopsi gibi tetkikler ışığında kanserli hücrenin akciğerin tek bir noktasında toplandığı görülüyorsa cerrahi müdahale ile kötü huylu hücre akciğerden çıkartılır. Hücrelerin vücuda metastaz (yayılma) yaptığının görülmesi durumunda ise kemoterapi gibi diğer tedavi yöntemleri kullanılmaktadır.
Tedavi sürecinde bir diğer önemli konu ise hastanın hikayesidir. Kalıtsal hastalık durumu, hastanın yaşı, sigara kullanımı, ailede benzer bir hastalık geçiren birey olup olmadığı gibi konular tedavinin gidişatını etkilemektedir. Bununla birlikte nodül teşhisinden sonra en az 6 ay, en çok 2 yıl olmak üzere nüksetme ve boyut kontrolü için düzenli kontrol önerilmektedir.
Akciğer Nodülleri Belirtileri
Eğer söz konusu akciğer nodülü, tıp literatüründe pulmoner nodül adı verilen küçük lekelerden oluşuyorsa belirtisi yok denecek kadar azdır. Zararsız olan bu nodüller genel olarak akciğer taraması esnasında tesadüfen tespit edilir. Ayrıca yara izi sonucu oluşan enfeksiyon, şiddetli öksürük ya da kanlı balgam çıkarmak, akciğer nodüllerinin basit belirtileri arasında yer almaktadır. Yine de bu belirtileri gösteren herkesin akciğer nodülüne sahip olduğu söylenemez.