Göğüs boşluğunun görünmesini sağlayan ve cerrahi bir işlem olan torakotomi, bazı hastalıkların teşhisinde ve tedavi yöntemlerinin belirlenmesinde kullanılır. Genellikle akciğerin kanserli kısmı insizyon yoluyla çıkarılabildiği için akciğer kanserinin teşhisinde bu cerrahi işlemden yararlanılır. Bazı kardiyovasküler hastalıkların tedavisi sırasında da kullanılabilir. Genellikle şiddetli semptomlarla seyreden, hayatı tehdit eden ciddi vakalarda önerilir.
Torakotomi Nedir?
Torakotomi, akciğerleri ya da göğüs veya göğüsteki diğer organları görmek ve bu organlara ulaşmak için kaburgalar arasına bir kesinin atıldığı cerrahi bir işlemdir. Tipik olarak, göğsün sağ ya da sol tarafına uygulanabilir. Nadiren göğsün ön tarafında, göğüs kemiğine bir kesi atılarak da yapılabilir. Akciğerler, kalp, aortun bir kısmı, yemek borusu ve genellikle omurgalar bu işlem sırasında görülebilir. Göğüs etrafında bulunan bu organlar, torasik organlar olarak adlandırılır.
Torakotomi Ne İşe Yarar?
Bir hastalığın teşhisi veya tedavisi için torakotomi yapılır. Doktorların gerektiğinde dokuyu görselleştirmesine, biyopsi yapmasına veya çıkarmasına olanak tanır. Akciğer kanserinde göğüs açılarak tümörlü bölge çıkarılır. Bazı durumlarda kaburgalarda meydana gelen bir kırık, diğer organların delinmesine neden olabilir. Kemiğin kanserli olması durumunda da göğüs kafesi açılarak kaburganın bir kısmı ya da tamamı alınabilir. Aşağıdaki durumlarda torakotomiden yararlanılabilir:
- Akciğer kanserinin tedavisi
- Bir kaburganın çıkarılması
- Kalp masajı
- Göğüs duvarının bir kısmının çıkarılması
- Sönen bir akciğerin yeniden şişirilmesi
- Bir kan pıhtısının, lenf düğümünün ya da göğüs kistinin çıkarılması
- Bir akciğerin bir kısmının ya da tamamının çıkarılması
Torakotomi Nasıl Yapılır?
Torakotomi, genel anestezi altında gerçekleştirilen bir cerrahi işlem olduğu için prosedürden önce hastaların genel sağlık durumları kontrol edilir. Alınan ilaçlar ve takviyeler doktor ile paylaşılır. Kan sulandırıcı gibi bazı ilaçların ameliyattan daha önce bırakılması gerekebilir. Hastaların ameliyattan birkaç saat önceye kadar yiyecek ve içecek tüketmeyi bırakması gerekir.
İşlemden önce hastalar, bir kolu başının üzerinde olacak şekilde yerleştirilir. Başın üzerindeki kol bir tutucu ile sabitlenirken diğer kol ise rulo yapılan bir ürünle desteklenir. Anestezi uzmanı, tek akciğer ventilasyonu yaparak solunumun yalnızca ameliyat edilmeyen taraftaki akciğer tarafından gerçekleştirilmesini sağlar. Ayrıca ameliyat sırasında ağrı kesicilerin verilmesi için omurgaya epidural enjeksiyon yapılabilir.
Cerrah, genellikle kaburgalar arasında bulunan kürek kemiğinin altına bir kesi atarak işleme başlar. Ardından akciğerlere ya da göğsün farklı bir bölgesine ulaşmak amacıyla kaburgaları kesebilir veya kırabilir. Bunun için ekartörler ve kaburga ayırıcılardan yararlanılır. Torakotominin nedenine bağlı olarak kesi farklı yerlere atılabilir:
- Aksiller torakotomi: Kolun altından toraksa bir kesi atılır.
- Median sternotomi: Göğüs kemiğine önden bir kesi yapılır.
- İnterkostal yaklaşım: Kemik, kas ve sinirlerde meydana gelen hasarın giderilmesi amacıyla kaburgalar arasında yapılır.
- “L şeklinde” torakotomi: Acil bir durumda, hastaneye ulaşmadan önce nadiren yapılan ve minimum ekipmanla gerçekleştirilen bir torakotomi türüdür.
Ameliyat sırasında, ameliyat edilen akciğerin sönmesini sağlamak için nefes borusundan bir tüp geçirilir. Bu olduğunda, mekanik bir cihaz diğer akciğeri şişirir.
Akciğer kanserinin tedavisi için uygulanan torakotomide birkaç farklı prosedür uygulanabilir. Bu prosedürlerin belirlenmesinde kanserin evresi dikkate alınır. Bu işlemler aşağıdaki gibidir:
- Kama rezeksiyonu, akciğer çevresindeki tümörün ya da çevresinde az miktarda normal dokuya sahip olan farklı bir dokunun çıkarılması amacıyla uygulanır. Bu parça üçgen şeklindedir.
- Segmentektomi, akciğerin bir segmentininin çıkarılmasını içerir.
- Lobektomi, akciğerinizin kanser içeren lobunu çıkarılmasını içerir.
- Pnömonektomi, bir akciğerin tamamen çıkarılmasını içerir.
- Ekstraplevral pnömonektomi, bir akciğeri, akciğerlerin ve kalbin astarını ve diyaframın bir kısmının çıkarılmasını içerir.
- Kanserin yayıldığı durumlarda lenf düğümleri de alınabilir.
Bu işlemlerin ardından ventilasyonla söndürülen akciğerin yeniden işlev kazanması sağlanır. Kesilen kaburgalar tedavi edildikten sonra dikiş atılır. Ameliyat sırasında akciğer etrafında toplanan sıvıyı, kanı ve havayı tahliye eden göğüs tüpleri ise çıkarılmaz. Prosedür, 2 ila 5 saat arasında sürebilir.
İşlem Sonrasında Ne Olur?
Torakotomi işleminden sonra hastaların yaklaşık olarak 1 hafta boyunca hastanede kalması gerekir. Bazı hastalar, ameliyattan sonraki ilk günü yoğun bakımda geçirebilir. Kan basıncı, kalp atış hızı, oksijen seviyeleri ve solunum takip edilir. Göğüs tüpleri birkaç gün boyunca kalmaya devam edebilir. Hastalar, öksürmeye ve kısa yürüyüşler yapmaya teşvik edilir. Ağrılar için ağrı kesici verilebilir. İşlem sonrasında hastalar günlük beslenme alışkanlıklarına da dönebilir. İşlem, herhangi bir hastalığın teşhisi için gerçekleştirildiyse, tedavi planı hastalar ile paylaşılır.
Ameliyatın ardından hastaların 6-8 hafta boyunca ağır bir eşya kaldırmaması gerekir. Kesinin iyileşmesi ise birkaç ay sürebilir. Ağrıların da bu süre içinde kademeli olarak azalması beklenir.
Hastalar, hastaneden ayrıldıktan sonra aşağıdaki semptomların gelişmesi durumunda tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyulur:
- Yüksek ateş
- Kanama
- Nefes almada zorluk
- Şiddetli ağrı
- Kesinin atıldığı bölgede irin, şişlik ya da renk değişikliği
Torakotomi Riskleri Nelerdir?
Ameliyat nedeniyle meydana gelen acil riskler şu şekildedir:
- Kanama
- Enfeksiyon
- Akciğerde kalıcı hava kaçağı
- Omuz disfonksiyonu
- Pnömotoraks (Akciğerin bir kısmının çökmesi)
- Plevral efüzyon (Plevranın iki zarı arasındaki sıvı miktarının artması)
Ağrı ise bu prosedürün en yaygın karşılaşılan komplikasyonlarından biridir. Kesinin atıldığı bölge ve kaburgalar arasında görülen ağrının geçmesi birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir. Torakotomi sonrası ağrı sendromu ise işlem yapıldıktan aylar sonraya kadar devam edebilir. Sinir hasarına bağlı olarak kalıcı göğüs ağrısını içerir. Ancak torakotomi nedeniyle hayatı tehdit eden komplikasyonlar nadiren görülür.
