Aşırı Terleme Nedir?
Terleme; vücudun ısı dengesini kurmayı sağlayan normal bir fonksiyondur. İnsan vücudunda gelişen bazı toksinlerin de vücuttan uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Egzersiz, heyecan, stres, fiziksel olarak yorgunluk, aşırı baharat tüketimi gibi durumlarda terleme miktarında artma görülebildiği gibi sıcak havalarda vücut ısı artışını düzenlemek için de terlemede artış görülür.
İnsan vücudunun fizyolojik bir fonksiyonu olan terleme, bazı kişilerde ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Hiperhidrozis adı verilen hastalıkta; herhangi bir aktivite olmaksızın, hava sıcaklığından bağımsız olarak vücudun özellikle el, koltuk altı, ayaklar gibi belli bölgelerinde aşırı miktarda terleme görülür. Aşırı terleme, Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 1'inde görülen bir rahatsızlıktır.
Aşırı Terleme Nedenleri
“Aşırı terleme neden olur ya da aşırı terleme hangi hastalığın belirtisidir?” sorularının çeşitli cevapları vardır. Obezite, psikolojik bozukluklar sebep gösterilebileceği gibi menopoz da buna neden olabilmektedir. Genellikle sıcak basma olarak tanımlanan aşırı terleme kişiyi rahatsız edecek düzeyde ise doktor kontrolünde tutulmalıdır. Menopozun yanı sıra hamilelikte de aşırı terleme görülebilmektedir.
Guatr, enfeksiyon hastalıkları, kalp yetmezliği, hipoglisemi, solunum yetmezliği, şeker hastalığı da “aşırı terleme nedenleri nelerdir?” sorusuna cevap niteliğindedir. Bazı kanser türlerinde de aşırı terleme görülmektedir. Bu yüzden de normalden fazla terleyen kişilerin doktora başvurması gerekmektedir. Hiperhidrozis rahatsızlığı olabileceği gibi bu belirtiler başka bir hastalığın göstergesi de olabilir.
Aşırı terleme sebepleri arasında genetik yatkınlık da bulunmaktadır. %60’a yakın hastanın ailesinde hiperhidrozis rahatsızlığı görülmektedir.
Bebeklerde aşırı terleme de olabilmektedir. Özellikle yaz aylarında kat kat giydirmek buna sebep olabileceği gibi başka hastalıkların belirtisi olarak da aşırı terleme görülebilmektedir. Bu yüzden de ebeveynlerin bebeklerinin nefes alıp vermesine, vitamin eksikliklerine, kullandığı ilaçlara, geniz etine ya da ağlarken tıkanmasına dikkat etmesi gerekmektedir. Bu durumlarda aşırı terleme gözleniyorsa en kısa sürede doktora başvurulmalıdır.
Gece Aşırı Terleme Neden Olur?
Bazı hiperhidrozis hastalarında uykuda aşırı terleme gözlenmemektedir. Aşırı terleme nedenleri arasında bulunan hastalıklar gece aşırı terleme yapabileceği gibi kalın gece kıyafetleri veya yatak örtüleri, bazı ilaçların yan etkileri, alkol ya da uyuşturucu kullanımı da gece boyun bölgesinin ve başın aşırı terleme nedenleri olabilmektedir. Tüm bunların dışında gün içerisinde yiyeceklerin baharat oranlarına dikkat etmek ve susuz kalmamak gece aşırı terlemenin önüne geçmek için çözüm olabilmektedir.
Aşırı Terleme Tedavisi ve Çözümü
Krem, Jel ve Spreyler
Aşırı el-koltuk altı terlemesinde ilk tercih edilen tedavi yöntemi krem, jel ve spreylerdir. Bu tedavilerin etkili olabilmesi için; yüksek dozlarda, haftada birkaç kez olmak üzere ömür boyu sürdürülmesi gerekir. Zaman içinde etkide azalma ve uygulanan deri alanında tahrişler olabilir.
Elektrik Akımı
Bir diğer yöntem de düşük voltaj elektrik akımı uygulaması olan iyontoferezdir. El-ayak terlemesinde kullanılabilir. Özel bir donanım gerektiren bu masraflı yöntem oldukça zahmetlidir. Metal protezi ve kalp pili olanlara uygulanamaz.
Botoks Enjeksiyonu
Hiperhidrozis tedavisinde en sık başvurulan yöntemlerden biri de botoks enjeksiyonudur. Koltuk altı, el-ayak terlemelerinde uygulanan bu yöntemde; toksinin bölgesel olarak enjeksiyonu ile terlemeyi sağlayan sempatik sinirler felç edilerek ter bezlerinin faaliyetini durdurmak amaçlanır. Uygulama sonrası 6 ay terlemeyi önleyen bu yöntem, yaklaşık 6 ay aralıklarla tekrarlanmalıdır.
Aşırı Terlemenin Doğal Çözümü Var mı?
“Aşırı terleme nasıl önlenir?” diye soran bazı hastalar internette karbonat, yeşil çay, elma sirkesi, zerdeçal, kuru nane gibi bazı bitkisel ürünlerin aşırı terleyen kişiler tarafından kullanıldığını görebilir. Bu yöntemler aşırı terlemeden dolayı ortaya çıkan kötü kokuyu engellemek ya da biraz daha az terlemek için kimi zaman tercih edilir. Ancak aşırı terleme bitkisel çözümler ile kanıtlanmış bir tedavi yöntemi değildir. Bu yüzden de uzman doktor eşliğinde aşırı terleme tedavisi görülmelidir.
Hiperhidrozis (Terleme Ameliyatı) Ameliyatı
“Aşırı terleme nasıl geçer?” sorusunun kesin çözüm sağlayan tek yöntemi Hiperhidrozis ameliyatıdır. Koltuk altı terlemelerini önlemek için koltuk altı derisi cerrahi olarak çıkarılabilir ya da liposuction uygulanabilir. Bu tip cerrahi tedavi yöntemleri günümüzde artık kullanılmamaktadır.
Tüm dünyada tercih edilen yöntem, terlemeyi sağlayan sempatik sinir zincirinin bu bölgeye terleme iletisi götüren kısmının klipslenmesidir. Bu kalıcı bir tedavi yöntemidir. İşleme, 'Klipsli ETS (torakal sempatektomi)' adı verilir. Ameliyat genel anestezi altında yapılır.
Koltuk altına açılan 1-2 adet 1 cm'lik kesiden kamera ve aletlerle girilerek terlemeyi sağlayan sempatik sinir liflerinin ilgili bölgesi klipslenir. 30-60 dakika kadar süren ameliyatın ardından hasta ikinci gün taburcu edilir. 1 hafta sonra hasta işine döner ve normal hayatına devam edebilir.
Aşırı Terlemeden Kurtulmak İçin Hangi Bölüme Gidilir?
“Aşırı terleme için hangi doktora gidilir ya da aşırı terleme hangi bölüm bakar?” sorusuna cevap arayanların göğüs cerrahisinden randevu alması gerekmektedir. Terleme ameliyatı yaptıracaklar uzman göğüs cerrahisi doktorunun kontrolünden geçmesi gerekirken aşırı terlemenin altında başka hastalıklar yatıyorsa ilgili doktora yönlenmesi gerekir. Ayrıca aşırı terlemeden dolayı deride kaynaklanan sıkıntılar için de cildiye doktoruna başvurulmalıdır.
Aşırı terleme boyun eğilmesi gereken bir hastalık değildir. Her hasta doktoru ile konuşarak kendisine en uygun tedavi şeklini seçip, bu oldukça rahatsız edici fiziksel ve sosyal problemden kurtulabilir.
