Kasık Fıtığı Nedir?

Vücut anatomisi doku ve organların fonksiyonlarını azami derece yerine getirerek vücut sağlığının korunarak sürdürülmesi üzerine tasarlanmış bir yapıya sahiptir. Çeşitli nedenlerle vücut anatomisinin olumsuz etkilenmesi halinde doku ve organların fonksiyonlarında da bozulmalar gelişerek bazı sağlık problemleri meydana gelebilir. Doku ve organların yer değiştirmesi halinde dolaşım bozuklukları ortaya çıkar, doku hasarı ve doku kaybı yaşanabilir. Bu şekilde gelişen ve sık görülen sağlık sorunlarından biri kasık fıtığıdır.

Kasık Fıtığı Nedir?

Kasık fıtığı veya inguinal herni, karın içinde yer alan dokuların karın içinden kasık bölgesindeki vücut boşluklarına yer değiştirmesi durumudur. Sağlıklı kişilerde karın içi boşluk çeşitli dokular yardımıyla karın cildi ve kasları ile kasık bölgesindeki dokulardan ayrılır. Bahsedilen dokularda meydana gelen zayıflıklar sonucunda karın içi cidarı ve bunun içinde yer alan bağırsak dokusu gibi iç organlar, zayıf bölgelerden geçerek kasık bölgesine geçiş yapabilir; dokularda dolaşım bozuklukları veya fonksiyon kaybı ortaya çıkabilir.

Kasık fıtığı etkilenen dokular ve anatomik bozukluğun şiddetine bağlı olarak herhangi bir klinik vermeyebileceği gibi yaşamı tehdit edebilecek bir hal de alabilir. Gelişen kasık fıtığı zamanla ciddi sağlık problemleri oluşacak şekilde ilerleyebilir, kasık fıtığının erken dönemde teşhis edilmesi ve gerekli tedavinin uygulanması önemlidir.

Kasık Fıtığı Neden Olur?

Kasık fıtığının gelişmesinde genellikle karın iç cidarı ile kasık bölgesi arasında yer alan dokularda ortaya çıkan zayıflıklar etkilidir. Buna bağlı olarak sağlıklı kişilerde de belirli bir neden olmadan kasık fıtığı gelişebilir. Aşağıdaki durumların varlığında kasık fıtığı gelişme riski artar:

• Karın içi basınçta artış: İç organların bulunduğu karın içinde basınç artışına yol açan nedenler sonucunda dokular kasık bölgesine fıtıklaşabilir. Karın içi kitleler basınç artışı yapabileceği gibi ıkınma, zorlanma gibi fiziksel durumlara bağlı olarak da basınç artabilir.
• Karın duvarında zayıflık: Karın ile kasık bileşkesinde yer alan dokularda çeşitli nedenlerle olan zayıflıklar fıtıklaşma için risk faktörüdür. Zayıflıklar doğumsal veya gelişimsel olabileceği gibi sonradan da gelişebilir.
• İleri yaş: Karın ve kasık bileşkesinde dokular ileri yaşla birlikte esnekliklerini ve kuvvetlerini kaybettiklerinden zayıflık gelişebilir. Bu ise fıtıklaşma riskini artırır.
• Geçirilmiş cerrahi: Karın bölgesine veya kasık bölgesine yönelik yapılan cerrahiler sonucunda, bu bölgedeki dokular eski esneklik ve kuvvetlerini yitirdiklerinden, fıtıklaşma açısından yüksek risk altındadır.
• Dışkılama veya idrar yapmada zorluk: Kabızlık, prostat büyümesi gibi dışkılama veya idrar yapma fonksiyonlarında zorluğa yol açan durumlarda karın içi basınç arttığından fıtık oluşabilir.
• Ağır fiziksel aktivite: Anormal pozisyonlarda egzersiz yapma, ağır yük kaldırma veya ıkınmaya yol açan bazı fiziksel aktivitelerde karın içi basıncın ani artışı sonrası fıtık meydana gelebilir.
• Öksürük veya hapşırma: Üst veya alt solunum yolu enfeksiyonları, reflü hastalığı, kulak enfeksiyonları, alerji gibi öksürük ya da hapşırmaya yol açan durumlarda fıtık gelişme riski artar.
• Gebelik: Rahmin büyümesi ve bebeğin gelişim sürecinde karın içi organlar kenarlara itilirken, karın içi basınç da arttığından fıtık oluşabilir.
• Prematürite: Erken doğumla doğan çocuklarda karın kasları yeterince gelişemediğinden, çocukluk çağında kasık fıtığı gelişmesi açısından risk altındadır.
• Geçirilmiş fıtık: Daha önce kasık fıtığı gelişen hastalarda karın kasları zayıf olduğundan, fıtığın tekrarlama riski yüksektir.

Kasık fıtığı erkeklerde kadınlara göre daha sık izlenir. Bunun yanında erkeklerde inguinal kanal adı verilen kasıkta sperm tüplerinin (spermatik kord) geçiş yaptığı anatomik bölgede kasık fıtığı görülürken; kadınlarda anatomik olarak bu kanal bağ dokularıyla kapalı olduğundan farklı bir alanda gerçekleşir. Kadınlarda rahmin leğen kemiği (pubis) duvarına tutunduğu bölgeler anatomik olarak fıtık gelişimine daha müsaittir.

Kasık Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Kasık fıtığı gelişen hastalarda fıtık kesesinin içinde bulunan dokular ve fıtığın şiddetine bağlı olarak farklı klinik belirtiler ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda fıtık hiçbir belirti vermeyebilir. Fıtığın oluştuğu karın duvarındaki zayıflığa bağlı olarak fıtık kesesi aynı şekilde kalabilir, karın içine geri dönebilir veya daha da şiddetlenebilir.

Kasık fıtığı durumunda fıtık kesesi içinde bağırsak dokularının varlığı halinde, fıtık kesesinin geçiş yaptığı bölgenin darlığına bağlı olarak bağırsaklarda dolaşım bozukluğu veya tıkanıklıklar yaşanabilir. Bağırsakla ilgili problemlerin şiddetli seyrettiği hastalarda hayatı tehdit edici seviyelere varabilen ciddi klinik tablolar yaşanabildiğinden, hastaların erken teşhis edilerek tedaviye alınması gerekebilir. Aşağıdaki belirtiler kasık fıtığı gelişmesi halinde izlenebilir:

• Fıtık gelişen bölgede görülen ve ayağa kalkınca, ıkınınca veya öksürünce belirgin hale gelen şişlik
• Fıtık bölgesinde ağrı, hassasiyet veya yanma hissi
• Özellikle eğilme, oturma, ağırlık kaldırma veya öksürmeyle şiddetlenen kasıkta rahatsızlık hissi
• Kasıkta güçsüzlük veya basınç hissi
• Testis torbasında şişlik ve ağrı

Bağırsakların fıtık kesesinde etkilenmesi halinde;

• Şiddetli karın ağrısı ve kasık ağrısı
• Bulantı, kusma
• Ateş
• Gaz veya dışkı çıkaramama
• Fıtık bölgesinde kızarıklık, morluk veya koyulaşma

Kasık Fıtığı Tedavisinde Neler Yapılır?

Kasık fıtığı tanısı genellikle fizik muayene sonrası konabilir. Karın grafisi, ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri fıtık bölgesinin detaylı incelemesinde faydalı olabilir. Kasık fıtığında tedavi planı hastadaki fıtığın şiddeti, etkilenen anatomik yapılar ve klinik belirtilere göre karar verilir. Herhangi bir belirtiye yol açmayan ve hafif düzeyde olan kasık fıtıkları tedavisiz şekilde izlenebilir. Ancak ciddi komplikasyonların gelişme riski bulunan ya da bağırsak dokularının zarar gördüğü fıtıklarda, fıtık kesesinin cerrahi olarak giderilmesi ve zayıflayan karın duvarının onarılması gerekir.

Fıtık cerrahileri hastanın durumuna ve fıtığın şiddetine göre açık ameliyatla yapılabileceği gibi laparoskopik olarak kapalı teknikle de gerçekleştirilebilir. Fıtık ameliyatı ile iç organlar karın içine geri çekilirken fıtık kesesi giderilir ve özel ekipmanlar kullanılarak fıtık gelişen karın duvarı fıtığın tekrarlamaması için onarılır. Dolaşım bozukluğu yaşanan bağırsak bölgelerinin varlığında etkilenen bağırsak dokularının cerrahi olarak uzaklaştırılması gerekebilir.