Radyofrekans yöntemi, sinir fonksiyonunun bozulması için radyofrekans enerjisinin kullanılmasını içerir. Bu, servikal medial sinire yapıldığında, sinir artık yaralı faset ekleminden gelen ağrıyı iletemez. Servikal veya lomber faset eklemlerden kaynaklanan boyun ya da bel ağrılarının iyileştirilmesi için bu yöntemden yararlanılabilir. Sinirlerin iyileşmesi ve ağrının hafifletilmesi sınırlı olabileceği için işlemin tekrarlanması gerekebilir.
Bel ve Boyun Fıtıklarında Radyofrekans Yöntemi Nedir?
Omurga, omur adı verilen bir dizi kemikten oluşur. Bu omurlar, birbirinden disk adı verilen kıkırdak benzeri bir madde ile ayrılır. Diskin kendisi halka benzeri bir yapıya sahiptir; dış halka, iç malzemeyi çevreler. Diskin içinde ise jele benzeyen bir madde yer alır. Sağlıklı bir disk; yürüme, atlama, koşma gibi en basit hareketlerde bile oluşabilecek darbe ve şoklara karşı omurgayı korur.
Servikal bölge olarak adlandırılan omurganın boyun bölgesi, toplamda yedi omur içerir. Faset eklemler ise omurganın her iki yanında bulunur ve omurga kemiklerini birbirine bağlar. Hareket sırasında omurgaya yardımcı olur. Bağlandıkları omurlara ve bulundukları omurgaya göre adlandırılır.
Medial sinirler, faset eklemlerin yakınında bulunur. Ağrıyı faset eklemlerden iletmenin yanı sıra bir faset eklemin yaralandığını beyne bildirir. Eklem içindeki kıkırdağın ya da eklemi çevreleyen bağ dokularının yaralanması nedeniyle kişiler ağrı ya da kas gerginliği hissedebilir. Bazı kişilerde ağrı oldukça şiddetli olabilir. Ağrının yeri, hangi eklemin etkilendiğine göre değişebilir. Baştan kürek kemiğine kadar olan bölgede servikal faset eklem ağrısı oluşabilir.
Radyofrekans ablasyonu (RFA); boyun, omuz ağrısı ve üst sırt ağrısının tedavisi için uygulanan bir tedavi prosedürüdür. Aynı zamanda rizotomi olarak da adlandırılır. Genellikle iyi tolere edilen bu minimal invaziv prosedürün komplikasyon riski çok düşüktür.
Bel ve Boyun Fıtıklarında Radyofrekans Yöntemi Ne İçin Kullanılır?
Radyofrekans ablasyonu; bel ağrısı, boyun ağrısı ve dejenere (artritli) eklemlerle ilgili ağrı çeken hastalara yardımcı olmak için kullanılabilen minimal invaziv, girişimsel bir tedavidir. Bel ve boyun fıtığı nedeniyle ortaya çıkan kronik ağrıdan muzdarip kişilerin semptomlarından kurtulmalarına, fonksiyonlarının iyileşmesine ve genel yaşam kalitesinin daha iyi olmasına yardımcı olmak için uygun bir yöntemdir.
Yöntem, boyunda veya belde fıtık ya da artrit gibi dejeneratif hastalıkları olan hastalarda ağrının azalması amacıyla kullanılır. Faset eklemleri veya sakroiliak eklemi hedef almak için ısı kullanılmasını içerir.
İlaç ve fizik tedavi gibi daha konservatif tedavilerin ağrıyı gidermede başarısız olduğu durumlarda radyofrekans ablasyonu önerilebilir. Tanısal sinir veya ağrı reseptör bloğu enjeksiyonu sonrasında ağrılarında rahatlama yaşayan hastalar, radyofrekans ablasyonu için iyi adaylar olabilir.
Bel ve Boyun Fıtıklarında Radyofrekans Yöntemi Nasıl Çalışır?
Radyofrekans yöntemi, kalıcı boyun veya bel fıtığını tedavi etmek için kullanılabilen bir tedavi prosedürüdür. Uygulamadan önce yöntemin hastaya faydalı olup olmayacağının belirlenmesi için bir dizi tanısal test yapılır. Bu süreç, ağrının olduğu bölgeye az miktarda uyuşturucu ilacın enjekte edilmesiyle başlar. Vücudun ilaçla uyuşturulan bölgeleri radyofrekans iğnelerinin yerleştirildiği yerlerdir. İğneler yerleştirildikten sonra hastanın ağrı düzeyi test edilir. Ağrı giderek azalıyorsa, hasta radyofrekans nörotomi için iyi bir adaydır.
İşlem, X ışını rehberliğinde gerçekleştirilir. Hastanın koluna veya eline intravenöz (IV) bir hattın yerleştirilmesiyle başlar. IV, tedavi sırasında hastayı rahat tutan ilaçların uygulanması için kullanılır. Ardından bel veya boyundaki deri lokal anesteziyle uyuşturulur.
İşlem başladığında floroskop röntgeni kullanılarak omurilik sinirinin yanına yerleştirilen bir iğne, ısı üretir ve sinir proteinlerini pıhtılaştırır. Doğru yer bulunduysa, hissedilen acı kısa süreliğine yeniden yaratılır ve kas seğirmesi görülebilir. Eklem kapsülünün medial sinirine küçük bir radyofrekans akımı yönlendirilir. Akım, sinirin ağrı uyarılarını iletmesini geçici olarak engeller.
Akımın verilmesi sürekli ya da darbeli bir şekilde olabilir. Sürekli radyofrekans ablasyonu, elektrot 50°C -80°C arasında sıcaklık üretene kadar akımın kademeli olarak artırılmasını içerir. Darbeli radyofrekans ise sürekli radyofrekansa benzese de etkilenen sinirler, yaklaşık 20 milisaniye boyunca yalnızca kısa akım darbelerine maruz bırakılır. Bu işlemi, sinirlere hiçbir akım uygulanmayan 480 milisaniyelik bir soğuma süresi izler. Elektrotun sıcaklığı 40°C-42°C arasındadır. Darbeli yöntem, daha az miktarda doku hasarı üretir ve daha az yan etki ortaya çıkarabilir.
Akım, aynı zamanda hastalarda bir karıncalanma hissine neden olur. Bu, doktorun, hastanın uyarıya verdiği motor ve duyusal tepkileri gözlemlemesine olanak tanır. Ağrıdan sorumlu olsa dahi motor işlevlerden sorumlu sinirler doğrudan hedef alınmamalıdır. Bu sinirlerin hasar görmesi, motor becerilerde zayıflığa neden olabilir.
Prosedür, yaklaşık 30 ila 90 dakika sürer. Ameliyatın ardından bölge, küçük bir bandajla kapatılır. Çoğu hasta aynı gün taburcu edilir. Yan etkilerden biri hafif ve geçici ağrıdır. Ağrı, genellikle dinlenme ile geçer.
Radyofrekans ablasyonunun tam etkilerinin hissedilmesi üç veya daha fazla hafta sürebilir ve ağrının azalma düzeyi kişiden kişiye değişir. Ağrının azalması altı aydan bir yıla kadar, hatta bazen daha uzun sürebilir. Bazı durumlarda sinirler yeniden büyüdüğü için ağrı yeniden hissedilir ve işlemin tekrarlanması gerekebilir. Bazı hastalarda ise ağrı geri dönmez.
Radyofrekans Yöntemi Komplikasyonları
Radyofrekans nörotominin riskleri farklılık gösterir. Bazı hastalar hafif ve geçici rahatsızlıklar ya da reaksiyonlar yaşarken bazıları ciddi ve uzun süreli ağrı veya rahatsızlık yaşayabilir.
Komplikasyonlar aşağıdaki gibi olabilir:
- İğnelerin yerleştirildiği yerde geçici ağrı ya da uyuşma
- İlaçla giderilemeyen kalıcı uyuşukluk
- Felç
Bel ve Boyun Fıtıklarında Radyofrekans Yöntemi Faydaları Nelerdir?
Radyofrekans nöroablasyonu, kronik ağrı semptomları ve bel rahatsızlıklarına sahip olan fıtık hastalarına birçok fayda sunar. Bu faydalar aşağıdaki gibidir:
- Uzun süreli ağrı giderme: Bu prosedür, ağrı sinyallerini iletmekten sorumlu sinirleri hedef alıp bozarak kronik ağrıyı önemli ölçüde azaltabilir veya ortadan kaldırabilir. Sonuçlar, birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilir.
- Artan hareket kabiliyeti ve yaşam kalitesi: Ağrının azalmasıyla birlikte hastalar günlük aktivitelere ve egzersiz yapmaya devam edebilir.
- Ağrı kesici ilaçlara olan bağımlılığın azalması: Radyofrekans ablasyonu, kronik ağrının tedavisinde cerrahi olmayan bir yaklaşımdır. Karmaşık cerrahi prosedürlerdeki risklerin önlenmesine yardımcı olurken olası yan etkileri en aza indirir.
Bel ve Boyun Fıtıklarında Radyofrekans Yöntemi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Radyofrekans yöntemi, sinir fonksiyonunun bozulması için radyofrekans enerjisinin kullanılmasını içerir.