Pelvik taban fonksiyon bozukluğunun giderilmesi amacıyla uygulanan pelvik taban egzersizleri, kadın ve erkeklerdeki birçok rahatsızlığın tedavisinde uygulanan bir yöntemdir.
Pelvik Taban
Pelvik taban kasları geniş bir şekilde hamak gibi öndeki pubik kemiği ile arkadaki omuriliğin en altında bulunan kuyruk sokumu arasında uzanmaktadır.Pelvik tabanın açılabilme, kapanabilme, destekleme, ve cinsellik fonksiyonları vardır. Bu fonksiyonları gerçekleştirmede en önemli rol alan tek aktif yapı pelvik taban kaslardır.
Pelvik taban kasları kuvvetli değillerse tam kapanma olmadığından idrarımızı (üriner inkontinans ) ve büyük abdestimizi kaçırma (fekal inkontinans) problemleri, pelvik taban kasları istemli bir şekilde gevşeyemediğinde de tam açılma olmadığından idrarı boşaltamama (retansiyon), kabızlık (konstipasyon) ve cinsel birliktelikte ağrı (disparoni) problemleri gibi problemler görülmektedir.Pelvik tabanın destekleme fonksiyonu bozulduğunda bu yapının desteklediği organlarda sarkmalar ve fıtıklaşmalar (rektosel, sistosel vb.) oluşmaktadır. Zayıf pelvik taban kasları olan kişilerde bu rahatsızlıklar görülür ve bu kaslarında da aşağıya doğru bombeleşme oluşur.Pelvik tabanda sinirler, kaslar ve bağ dokusunda problemler oluştuğunda kadınlarda cinsel birliktelikte ağrı (disparoni) ve orgazm bozuklukları görülmektedir.
Pelvik Taban Egzersizi Nedir?
Pelvik taban egzersizi; pelvik kemiğin hemen altında yer alan pelvik taban kaslarının fonksiyonel durumuna göre belirli rutinde çalıştırılmasını hedefleyen bir egzersiz yöntemidir. Pelvik taban egzersizleri, pelvik taban kaslarına bağlı birçok rahatsızlığın tedavisinde ilk olarak uygulanması gereken tedavi seçeneğidir. Pelvik taban kasları; rahim, mesane, rektum ve ince bağırsağın kontrolünü sağlayan kaslardır. Bu nedenle pelvik taban egzersizleri, ileride ortaya çıkabilecek birçok rahatsızlığın önlenmesinde de etkili bir rol oynar ve evde, işte, otururken veya yürürken bile yapılabilecek basit bir egzersiz türüdür.
Pelvik taban fonksiyon bozukluğunun tipine göre uygulanacak tedavi yöntemleri değişmektedir.Fakat pelvik taban fonksiyon bozukluğunun tipi ne olursa olsun pelvik tabana fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları mutlaka yapılmalıdır.Pelvik taban kaslarına yapılan değerlendirmelerden sonra bu kasların fonksiyonel durumuna karar verilir.Pelvik taban kaslarının fonksiyonel durumuna göre ne tip pelvik taban egzersizler verileceğine karar verilir. Pelvik taban kaslarının durumuna göre kuvvetlendirme, gevşeme, koordinasyon ve endurans egzersizlerinden hasta için uygun olan bir egzersiz reçetesi hazırlanır.
Pelvik Taban Egzersizi Kimlere Önerilir?
Pelvik taban egzersizleri; öksürme, hapşırma veya gülme esnasında istemsizce meydana gelen idrar kaçırma, dışkı tutamama ya da gaz kaçırma gibi sorunların önüne geçmenin yanı sıra vajina güçlendirme; rahim ameliyatları, doğum ve hamilelik sonrasında toparlanma amacıyla kadınlara sıklıkla tavsiye edilen bir egzersiz türüdür.
Pelvik taban egzersizleri kadınlar için olduğu kadar erkekler için de oldukça faydalıdır. Yine kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de idrar kaçırma, gaz çıkarma veya dışkı tutamama gibi mesane sorunlarına karşı pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi için tavsiye edilir. Bununla beraber, erken boşalma ve erekte olamama gibi cinsel işlev bozukluklarına bağlı gelişen durumlar için de erkeklere pelvik taban egzersizi yapmaları tavsiye edilir.
Kadınlarda Pelvik Taban Egzersizi Nasıl Yapılır?
Pelvik taban egzersizi basit bir egzersiz olduğu için her yerde ve istenildiği zaman yapılabilir. Pelvik taban egzersizini ilk defa yapacak olan kişiler için pelvik kasları tespit etmek zor olabilir; yanlış kasların çalıştırılması ile yapılan pelvik taban egzersizi ise herhangi bir şekilde yararlı değildir.
Pelvik taban kaslarını anlamak için idrar tutulurken kasılan kasların anlaşılması gerekir. Bu, normal bir idrar yapma anında idrar tutularak fark edilebilir. Ancak bu kasların normal hayatta idrar yapılırken sürekli kasılması bazı enfeksiyonlara sebep olabileceği için sakıncalıdır ve yapılmaması gerekir.Pelvik taban egzersizi, kasılma ve gevşetme hareketleriyle pelvik taban kaslarının çalıştırılmasını hedefleyen bir egzersiz türüdür. Kişinin uzman tarafından değerlendirilmesi sonucunda pelvik taban kaslarının durumuna göre her gün belirli sayılarda tekrarlanarak yapılmalıdır. Pelvik taban egzersizinin düzenli yapılması, pelvik taban kaslarının çalıştırılması açısından oldukça önemlidir.
Pelvik taban egzersizi sırasında nefesin tutulmaması, düzenli nefes alıp verilmesi gerekir. Egzersiz sırasında kişi; sırt, mide, kalça veya karın kaslarından birini sıkıyorsa, bu durum egzersizin yanlış yapıldığı anlamına gelir.Bu nedenle bu alanda uzmanlaşmış bir doktor ve fizyoterapist eşliğinde pelvik taban egzersizleri planlanmalı ve uygulanmalıdır.
Erkeklerde Pelvik Taban Egzersizi Nasıl Yapılır?
Erkeklerde pelvik taban egzersizi, prostatit ve prostat ağrısına iyi gelen yöntemlerin arasında yer alır. Aynı zamanda pelvik taban kasları, erkeklerde boşalma ve erekte olmayı kontrol eden kaslardandır. Bu nedenle pelvik taban kaslarının pelvik taban egzersizi yöntemiyle güçlendirilmesi, erken boşalma veya erekte olamama (sertleşme bozukluğu) gibi cinsel işlev bozukluklarının da önüne geçer. Erkeklerde de pelvik taban egzersizi idrar tutup bırakmaya yarayan pelvik taban kaslarının çalıştırılmasıyla yapılır.
Bazı durumlarda biofeedback uygulaması ile pelvik taban egzersizleri çalışılabilir. Biofeedback uygulaması, kişiye pelvik taban egzersizi yaparken hangi kaslarını nasıl çalıştırması gerektiğini gösteren bir uygulama yöntemidir. Bu yöntemde kadınlarda ve erkeklerde vajinal ve anal kanaldan prob ile kişinin kaslarına sinyal gönderilip pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi veya kişinin kaslarından gelen sinyallerin doğru yönlendirilmesi ile gevşememesi hedeflenir.
Pelvik taban egzersizlerinin düzenli yapılması ve bir uzman eşliğinde çalışılması tedavide olumlu sonuç alabilmek için son derece önemlidir. Kişi, egzersizlerini aksatmadan düzenli olarak pelvik taban kaslarını çalıştırırsa pelvik taban kaslarının durumu doğrultusunda 3 ila 4 hafta içerisinde kaslardaki güçlenmeyi fark edebilir.Pelvik taban egzersizi tedavisinde net bir iyileşme görebilmek için ortalama 8 hafta boyunca egzersizlerin düzenli bir şekilde yapılması gerekir.
