Hamilelikte Gaz Sancısı

Hamilelikte yaygın görülen semptomlardan biri olan gaz sancısı, hazımsızlık ya da şişkinlik olarak da ifade edilir. Bağırsak ya da ağız yolu ile atılan gaz, geçici bir şişkinlik hali yaratır. Ancak gaz sancısının nedeninin belirlenmesi ve gerekirse önlem alınması gerekir.

Hamilelikte Gaz Sancısı Nedenleri Nelerdir?

Gaz sancısı erken ya da geç gebelik dönemlerinde görülebilir. Hamileliğin ilk üç ayında, vücutta önemli hormonal değişiklikler meydana gelir. Büyüyen fetüs için uterusu kalınlaştıran östrojen ve progesteron hormonları önemli ölçüde artış gösterir. Progesteron, bağırsaklar dahil, vücuttaki pek çok organı etkiler. Progesteron artışı bağırsakların gevşemesine ve sindirim sisteminin yavaşlamasına neden olur. Yükselen östrojen hormonu ise vücutta biriken suyun ve gazın atılamamasına neden olabilir. Bu durum, karın bölgesinde ağrı ve rahatsızlık hissini beraberinde getirir.

İkinci ve üçüncü trimestera geçildiğinde ise yorgunluk ve sabah bulantısı gibi semptomlar kaybolur. Uterus, büyüten fetüse uyum sağlamak için değişim gösterir. Ancak rahmin genişlemesi nedeniyle çevredeki mide ve bağırsak gibi organlara baskı uygulanır. Bu da kabızlık, aşırı gaz gibi sindirim sorunları ve şişkinliğe neden olur.

Hamilelikte Gaz Sancısı Belirtileri Nelerdir?

Kadınların vücudu hamilelik döneminde bazı değişiklikler yaşar. Aşırı gaz üretimi de fiziksel ve hormonal nedenlerle meydana gelen değişikliklerden biridir. Gaz sancısı çoğu kadında hafif bir rahatsızlık yaratsa da bazı kadınlarda karın, sırt ve göğüs bölgesine yayılan orta dereceli ya da şiddetli bir ağrıya neden olabilir. Kişiler ayrıca şişkinlik ve mide ya da bağırsak krampları hissedebilir.

Gaz sancısının yaygın görülen belirtileri şu şekildedir:

• Karın ağrısı
• Kramplar
• Şişkinlik
• Hazımsızlık
• Sık aralıklarla geğirme ve gaz çıkarma

Hamilelikte Gaz Sancısı Nasıl Geçer?

Barsaklarda gaz birikimiyle gelen semptomlardan korunma yollarının başında beslenme alışkanlıklarını düzenlemek gelir. Yanlış beslenme alışkanlıkları gaz sancısını daha da olumsuz yönde etkileyebilir. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde gün boyu küçük öğünler ile beslenmek, hızlı yemekten kaçınmak ve günde en az 3 litre su içmek, sindirimin düzenlenmesine ve kas kramplarının azalmasına yardımcı olabilir. Egzersiz ve hareket de sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olarak, gaz ve şişkinlik şikayetlerini azaltır.

Özellikle yiyeceklerin hızlı tüketilmesi, midede hava kabarcıklarının oluşmasına neden olur. Yemek yerken acele edilmemesi ve gıdaların iyice çiğnenmesi ile bu durumun önüne geçilebilir. Öğün miktarının sınırlandırılması ve küçük porsiyonlar tüketmek ise yiyeceklerin vücutta daha hızlı parçalanmasını ve daha rahat sindirilmesini sağlar. Bazı yiyeceklerin aşırı gaza neden olduğu bilinmektedir:

• Kızarmış yiyecekler
• Süt ve yoğurt gibi süt ürünleri
• Kepekli tahıllar
• Enginar, pırasa, soğan, elma, yeşil soğan, kuru meyveler, bal gibi fruktoz içeren yiyecekler
• Soda gibi gazlı içecekler
• Fasulye, lahana, brokoli, Brüksel lahanası, bakla gibi rafinoz içerikli sebzeler
• İşlenmiş gıdalar
• Suni tatlandırıcılar
• Aşırı yağlı ve ağır soslar

Kadınlar, bu yiyecek ve içeceklerin tüketimini sınırlandırarak gaz oluşumunu en aza indirebilir. Ancak kişilerin yiyeceklere karşı tepkisi farklı olduğu için bir günlük tutmak faydalı olabilir. Her gün tam olarak tüketilenlerin kaydedilmesi, hangi yiyecek ve içeceklerin gaz sancısına neden olduğunun belirlenmesini kolaylaştırır.

Bazı durumlarda gaz sancısının geçmesi için ilaç tedavisi de uygulanabilir. Mide ve bağırsakta dolaşan gazın dışarı atılması için ilaç reçete edilebilir. Ayrıca müshil, fitil ya da lif takviyesi de alınabilir. Ancak bu ilaçlar ve takviyelerin bebeğe zarar vermediğinden emin olunması için mutlaka doktor kontrolünde alınması gerekir.

Hamilelikte Gaz Sancısından Korunma Yolları Nelerdir?

Gaz sancısından korunmak için beslenme alışkanlıkları ile birlikte yaşam tarzında da bazı değişiklikler yapılabilir:

• Uzun süre hareket etmeden sabit duran hamile kadınlarda gaz sorunları daha yoğun görülür. Özellikle ana öğünlerden sonra kısa da olsa yürüyüş yapmak oldukça faydalı olabilir. Açık havada yürüyüş yapmak mide ve sindirim sistemi rahatsızlıklarını azaltırken stres seviyesinin düşmesine yardımcı olur. Düzenli olarak egzersiz yapan gebeler daha az sindirim sorunu yaşarlar.
• Çok dar kıyafetler giymek, sindirim problemlerine neden olabileceği için gaz sancılarını ve şişkinliği beraberinde getirebilir. Özellikle yemek sırasında bol kıyafetler giymek faydalı olabilir.
• Gaz akışını artırmak için mide, bağırsak ve karın bölgesi sıcak tutulabilir. Ilık bir duş ise gaz sancısı yaşandığında semptomların azalmasına yardımcı olabilir.
• Yemekten sonra sindirim sorunlarına neden olan yatay pozisyona geçmek, gaz oluşumunu artırabilir. Bunun yerine bir süre oturur pozisyonda kalmak, gazı azaltabilir.

Hamilelikte Gaz Sancısı Bebeğe Zarar Verir mi?

Hamilelikte gaz sancısı bebeği değil, yalnızca kadınları etkiler. Ancak bazı durumlarda gaz sancısı başka bir sorunun habercisi olabilir ve ek olarak mide bulantısı, kusma, rahim kasılmaları, vajinal kanama ve lekelenme, yüksek ateş, olağan dışı vajinal akıntı, kanlı ishal gibi semptomlar da görülebilir. Bu semptomlar Braxton-Hicks kasılmaları, huzursuz bağırsak sendromu, HELLP sendromu gibi daha ciddi rahatsızlıklara işaret edebilir. Bu nedenle semptomların geçmemesi durumunda gebelerin mutlaka bir sağlık kuruluşuna müracaat etmesi gerekir.