Vertigo nasıl geçer? Vertigoyu tetikleyen şeyler nelerdir?

Vertigo, dengenizi kaybettiğinizi hissetme hissidir. Bir vertigo atağı birkaç saniyeden saatlere kadar sürebilir. Şiddetli vertigonuz varsa, günlerce veya aylarca sürebilir. Vertigonun en yaygın nedeni iç kulağınızın denge merkezindeki kristallerin yerinden oynamasından kaynaklanır. Doktorunuz size yardımcı olabilecek egzersizler veya ilaçlar önerebilir.

Vertigo nedir?

Vertigo, genellikle baş dönmesi olarak tanımlanan bir durumundur. Ancak vertigo, baş dönmesiyle aynı şey değildir. Vertigonuz varsa, dünyanın etrafınızda döndüğünü, dengesiz veya hareketsizken sallandığınızı veya hareket ettiğinizi hissedersiniz. Yatakta dönmek veya başınızı yukarı doğru kaldırmak gibi pozisyonunuzu ani bir şekilde değiştirdiğinizde daha da kötüleşebilir.

Vertigo, bir hastalıktan ziyade birçok sağlık durumunun bir belirtisidir, ancak diğer belirtilerle birlikte de ortaya çıkabilir.

Vertigo belirtileri nelerdir?

• Sizin veya odanın hareket ettiği, döndüğü hissi
• Gözleri odaklamada sorun
• Baş dönmesi
• Bağ ağırısı
• Bir veya her iki kulakta işitme kaybı
• Denge kaybı (düşmelere neden olabilir)
• Kulaklarda çınlama ya da dolgunluk hissi
• Bulantı ve kusma
   

Santral vertigonuz varsa bu belirtilere ek olarak aşağıdaki belirtileri de yaşayabilirsiniz;

• Yutma güçlüğü
• Çift görme
• Göz hareketlerinde sorunlar
• Yüz felci
• Konuşma bozukluğu
• Uzuvların zayıflığı

Vertigo niye olur?

Vertigo, genellikle iç kulaktaki denge organlarının (özellikle kristallerin yer değiştirmesi) ya da denge siniri iltihabının neden olduğu bir baş dönmesi durumudur. Migren, bazı nörolojik hastalıklar veya kafa travmaları da vertigoya yol açabilir. Vertigoya neden olan herhangi bir beyin rahatsızlığının nedeninin saptanması ve mümkünse tedavi edilmesi gerekir.

Vertigoyu tetikleyen şeyler nelerdir?

Vertigo, genellikle ani baş hareketleri, stres, yorgunluk, uykusuzluk, yüksek ses veya parlak ışık gibi faktörlerle tetiklenebilir. Ayrıca iç kulak enfeksiyonları, Meniere hastalığı, migren ve bazı yiyecek-içecekler (tuz, kafein, alkol) de vertigo ataklarını artırabilir.

Vertigoyu tetikleyen şeyler:

• Ani baş hareketleri veya yatış/kalkış pozisyon değişiklikleri  
• Stres ve anksiyete  
• Yüksek ses, parlak ışıklar veya kalabalık ortamlar  
• Aşırı yorgunluk veya uykusuzluk  
• Tuzlu yiyecekler veya kafein (özellikle Meniere hastalığında)  
• Enfeksiyonlar (özellikle iç kulak enfeksiyonları)  
• Migren atakları  
• Alkol kullanımı

Vertigo nasıl geçer?

Vertigo tedavisi, altta yatan nedenin ne olduğuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu nedenle öncelikle vertigonun türü (örneğin, periferik ya da merkezi vertigo) ve şiddeti değerlendirilmelidir. Hafif ve geçici vertigo ataklarında dinlenme, stresin azaltılması ve ani baş hareketlerinden kaçınmak fayda sağlayabilir. Pozisyonel vertigonun tedavisinde, Epley manevrası gibi başın belirli pozisyonlara getirilerek iç kulaktaki kristallerin yer değiştirmesini amaçlayan yeniden konumlandırma manevraları oldukça etkilidir. İç kulak enfeksiyonlarına bağlı vertigoda ise antibiyotikler veya antiviral ilaçlar gerekebilir. Meniere hastalığı gibi durumlarda sıvı dengesi düzenlenir, tuz kısıtlaması ve idrar söktürücü ilaçlar önerilebilir. Bazı durumlarda mide bulantısı ve baş dönmesini azaltmak için semptomatik ilaçlar da reçete edilir. Çok nadiren, vertigo çok şiddetli ve dirençliyse cerrahi tedavi gündeme gelebilir. Tedavinin etkin olabilmesi için doğru tanı konulması ve bir uzman hekim tarafından yönlendirme yapılması önemlidir

Vertigoya ne iyi gelir?

Vertigo tedavisi, buna neyin sebep olduğuna bağlıdır. Çoğu durumda, vertigo herhangi bir tedavi olmaksızın geçer. Bunun nedeni, beyninizin en azından kısmen iç kulak değişikliklerine uyum sağlayabilmesi ve dengeyi korumak için diğer mekanizmalara güvenebilmesidir. Öte yandan santral vertigonuz varsa ve beyin tümörü vb durumlardan kaynaklı baş dönmesi yaşıyorsanız ameliyat önerilebilir.

Vergiyo tedavi yöntemleri:

• Yeniden konumlandırma manevraları
• Baş dönmesi ilacı
• Vertigo egzersizleri
• Ameliyat

Vertigo çeşitleri nelerdir?

Periferik vertigo

Periferik vertigo, baş dönmesi veya dönme hissi olarak tanımlanır. Sebebi genellikle kulaktaki denge merkezi ile alakalıdır.

Santral vertigo

Santral vertigo genellikle daha ciddi patolojiye işaret eder. Beyinden kaynaklanan rahatsızlıkların göstergesidir.
 

Vertigo hastalığı tehlikeli midir?

Vertigo, araba kullanma, çalışma ve yaşam tarzını etkileyebilir. Ayrıca denge kaybından dolayı yaşanabilecek sakatlıklar açısından da tehlikeli olarak kabul edilmektedir.

Vertigoyu hafifletmek için neler yapılabilir?

• Dönme hissini azaltmak için sessiz ve karanlık bir odada hareketsiz yatın.
• Günlük aktiviteleriniz sırasında başınızı dikkatli ve yavaş bir şekilde hareket ettirin.
• Bir şeyleri almak için eğilmeyin. Yerden bir şey almanız gerekiyorsa yavaşça çömelin.
• Başınızın döndüğünü hissettiğinizde hemen oturun.
• Başınızı 2 veya daha fazla yastıkta hafifçe yükselterek uyuyun.
• Bir şeyleri almak için yüksek yerlere uzanmayın.
• Yataktan yavaşça çıkın ve ayağa kalkmadan önce bir süre yatağın kenarında oturun.
• Rahatlamaya çalışın – kaygı, baş dönmesini daha da kötüleştirebilir.

Vertigo kalıcı olarak nasıl tedavi edilir?

Ne yazık ki, vertigodan kalıcı olarak kurtulmanın ve geri gelmesini engellemenin kesin bir yolu yoktur. Bazı insanlarda vertigo bir kez olur ve bir daha asla olmaz. Diğerleri tekrarlayan ataklar yaşar.

Doktora ne zaman başvurmak gerekir?

Geçmeyen veya sürekli geri gelen baş dönmenize ek olarak aşağıdaki belirtiler varsa vakit kaybetmeden bir doktora görünmenizde fayda vardır.