Saçta Egzama

Egzama, sanılanın aksine sadece vücudun kolayca gözlemlenebilen alanlarını etkileyen bir rahatsızlık değildir. Saçın derisinde de etkili olabilen egzama, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Kafa derisi egzaması ya da saçta egzama gibi isimlerle anılan bu durum; kaşıntılı, iltihaplı ya da kuru ciltlere yol açabilir.

Saç egzaması, bebekler de dahil olmak üzere her yaşta karşılaşılabilen bir rahatsızlıktır. Pul pul dökülme ve kepek gibi istenmeyen semptomlar barındıran saç egzaması, oluşan olumsuz görüntü nedeniyle kişinin öz güvenini olumsuz yönde etkileyebilir. Kafa derisi egzaması kronik ve tekrarlayabilen bir rahatsızlık olmasına rağmen bulaşıcı değildir. Saçta egzama problemlerinde yapışkan durumda olan ya da dökülme eğilimi gösteren pullar, genellikle sarı ya da beyaz renge sahiptir.

Kafa derisindeki iltihaplanma nedeniyle bu egzama türünde tedavinin hızlı bir şekilde planlanması gerekir. Saçta egzama tedavisinde, egzamayı tetikleyen unsurlar ve kişinin tıp öyküsü birlikte değerlendirilir. Saç derisinde egzama belirtileri olan kişilerin vakit kaybetmeden bir uzman dermatologdan destek alması gerekir.

Saçta Egzama Nedir?

Egzama, vücudun hemen hemen her bölgesinde etkili olabilen bir rahatsızlıktır. Cildin iltihaplanması ile karakterize edilen egzamanın pek çok türü söz konusudur. Cilt kuruluğundan yaşam tarzına çevresel faktörlerden genetik unsurlara dek pek çok durum saçta egzama için bir sebep oluşturabilir.

Saçta meydana gelen egzama, egzamanın en yaygın türleri arasında yer alır. Saç egzaması, saç derisinde yağ bezlerinin yoğun şekilde yer aldığı bölgelerde pullanmalara yol açar. Bu yaygın durum, esasen bir cilt rahatsızlığı olarak kabul edilir. Dolayısıyla kişinin dermatoloji biriminden destek alması gerekir. İltihaplı cilt lekelerini beraberinde getiren saç egzaması, nadiren de olsa kaş, kulak ya da burun kenarları gibi başın görece yağlı olan noktalarında da kendini var edebilir.

Saçlı deri egzaması, birkaç hafta sürebildiği gibi uzun bir süre boyunca da devam edebilen bir rahatsızlıktır. Fakat belli dönemlerde hiçbir uyarı sunmaksızın ortadan yok olabilir ve sonra tekrar kendini var edebilir. Egzamanın bağışıklık sistemi tetiklendiğinde oluştuğu düşünülmektedir. Saç egzaması belli bir süre içerisinde tedavi edilmediğinde semptomların ilerlemesi muhtemeldir. Söz konusu rahatsızlık boyunca saç kökleri havasız kalır.

Doğru bakım gerçekleşmediğinde dökülme problemleri de oluşabilir. Halk arasında yağlı saç egzaması da denilen hastalık, saçtaki deriye en çok etki eden egzama türüdür. En çok ergenlik zamanında ya da yetişkinliğin ilk dönemlerinde görülür. Aynı zamanda inatçı egzama türlerinden biri olarak kabul gören saç egzamasında bazı semptomları kontrol edebilmek olanaklıdır. Fakat saç egzamasını tümüyle devre dışı bırakmak son derece zorlu bir süreçtir. Tüm egzama türlerinde olduğu gibi saçlı egzamanın yönetimi de kişiden kişiye değişebilir. Egzamanın doğru biçimde yönetilmesi ile yaşam kalitesinin artırılması amaçlanır.

Saçta Egzama Nedenleri

Egzamanın diğer türlerinde olduğu gibi saçta egzama için de kesin bir gerekçeden söz etmek kolay değildir. Konu ile alakalı akademik araştırmalarda da belirtildiği gibi özellikle hormonlar ve genler egzamanın gelişiminde rol oynayabilir. Öte yandan “Malassezia” isimli organizma türünün normale göre oldukça hızlı bir biçimde büyüyüp çoğalmaya başlamasının saçta egzama üzerinde etkili olabileceği düşünülmektedir. Bağışıklık sistemindeki anormal tepkiler de bu rahatsızlığı tetikleyen bir diğer durumdur.

Diğer egzamalarda olduğu üzere saçta egzamada da kuru ve soğuk hava, stres gibi faktörler etkili olabilir. Tüm bunların dışında saçlı deride yer alan çeşitli mikroplar da saç egzamasına yol açabilir. Cilt ya da saç derisindeki yağ üretimindeki çoğalma, cilt bölgesinde yüksek seviyede mantar, akne, sedef hastalığı, zayıf bir bağışıklık sistemi, yeme bozuklukları, alkol bağımlılığı, depresyon gibi durumlar ise risk faktörleri arasında değerlendirilir.

Saçta Egzama Belirtileri

Saçta egzama probleminin en tipik belirtisi, yoğun düzeyde kepeklenmedir. Bu problemle karşı karşıya kalan kişiler, hem saç hem de kıyafetlerinde sıklıkla deri pulları ile karşılaşırlar. Belirtilerde cilt tonları önemli bir kriterdir. Örneğin daha açık tenli hastalarda pullu ya da kırmızı cilt lezyonlarından söz etmek mümkündür. Bebeklerde genellikle sarı pullar ve ufak kabuklar biçiminde belirtiler oluşur. Saçta egzamanın diğer belirtileri şu şekildedir:

• Yağlı cilt
• Kaşıntı
• Deride oluşan kızarıklıklar
• Şişmiş/kabarmış haldeki cilt
• Saç derisinde ağrı
• Kabuklanma

Saçta Egzama Tedavisi

Saçta egzama tedavisinde cilt hastalıkları uzmanı, tedaviyi doğru şekilde planlamak adına teşhis sürecine odaklanır. Teşhis aşamasında özellikle hastanın tıbbi geçmişi ile oluşan belirtiler, önemli belirleyiciler arasında yer alır. Genel olarak birbirinden farklı türlerdeki kafa derisi egzamalarını birbirinden ayırmak zor olabilir. Kişi aynı anda birden çok egzama türüne maruz kalmış olabilir.

Hastanın hangi egzama türü ile karşı karşıya kaldığını saptamak adına dermatoloji uzmanı çok sayıda testten yararlanabilir. Bu testler arasında alerji deri testi, mantar kültürü testleri ve deri biyopsisi ön plana çıkar. Alerji deri testinde cilde farklı alerjenler uygulanır ve reaksiyon durumu incelenir. Mantar kültürü testinin gerçekleşmesi için hastadan idrar ya da deri örnekleri alınır. Cilt biyopsisinde ilgili bölgeden ufak bir numune almak yeterlidir.

Teşhis ve tedavi aşamalarında öncelikli amaç, ağrılı olan semptomların etkisini düşürmektir. Aynı şekilde tedavi çözümleri sayesinde pullanmayı azaltmak hedeflenir. Saçta egzama tedavisinde genel olarak; nemlendiriciler, ilaçlı şampuanlar ve fototerapi en etkili çözümler olarak sıralanabilir.

Tüm bunların yanında yaşam kalitesini artıracak kişisel önlemler de tedaviye destek verecektir. Yeterli düzeyde uyumak, stres yönetimi yapmak ya da günlük egzersizler, oluşabilecek ya da oluşmuş semptomları önleme konusunda destekleyici unsurlar olarak kabul edilir.