Gestasyonel diyabet veya gebelik diyabeti, kan şekeri seviyeleri çok yükseldiğinde (hiperglisemi) yalnızca gebelikte gelişen bir diyabet türüdür. Genellikle gebeliğin ortasında 24 ila 28 hafta arasında ortaya çıkar. Vücut hamilelik sırasında ekstra ihtiyaçları karşılamak için yeterli insülin üretemediğinde gelişir. İnsülin, kan şekeri seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olan bir hormondur.
Gebelik diyabeti, hamilelik sırasında ve doğumdan sonra sizde ve bebeğinizde sorunlara yol açabilir. Ancak durumun erken teşhis edilmesi ve kontrol altında tutulması riskleri azaltabilir.
Gestasyonel diyabet nedir?
Gestasyonel diyabet (gebelik diyabeti), gebelik sırasında gelişen ve genellikle doğumdan sonra normale dönen yüksek kan şekeridir (glikoz). Gebeliğin herhangi bir evresinde ortaya çıkabilir, ancak ikinci veya üçüncü trimesterde daha yaygındır. Çoğu kadın hamilelik sırasında gebelik diyabetine yakalanabilir. Ancak belirli faktörler riski artırabilir. Bunlar şunları içerir:
- Kalp hastalığı.
- Yüksek tansiyon.
- Hamilelik öncesi obezite veya aşırı kiloya sahip olmak.
- Kişisel gestasyonel diyabet öyküsü (önceki gebeliklerde).
- Tip 2 diyabet aile öyküsü.
- Polikistik over sendromu (PKOS).
- İleri anne yaşı.
- Prediyabet öyküsü (kan şekerinin normalden yüksek olması).
Gestasyonel diyabet belirtileri nelerdir?
Gebelik diyabeti genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Vakaların çoğu, gebelik diyabeti taraması sırasında kan şekeri seviyeleri test edildiğinde anlaşılır. Bazı kadınlarda kan şekeri seviyeleri çok yükseldiğinde (hiperglisemi) şu belirtiler görülebilir:
- Artan susuzluk.
- Normalden daha sık idrara çıkma ihtiyacı.
- Ağız kuruluğu.
- Yorgunluk.
- Bulanık görme.
- Genital kaşıntı veya pamukçuk.
Ancak bu semptomların bazıları hamilelikte yaygındır ve mutlaka gebelik diyabetinin bir işareti değildir. Yaşadığınız herhangi bir semptomdan endişe ediyorsanız doktorunuzla konuşmanızda fayda vardır.
Gestasyonel diyabet riskli gebelik anlamına mı gelir?
Gebelik diyabeti hamileliği ve doğumu zorlaştırabilir. Bu durum gestasyonel diyabetli kadınlarda, gebelik kaynaklı yüksek tansiyona yol açan bir durum olan preeklampsi riskini artırır.
Gebelik diyabeti bebeği nasıl etkiler?
Gebelik diyabetiniz varsa bebeğinizin yakalanma riski daha yüksek olan durumlar şunlardır:
- Doğum ağırlığının artması (fetal makrozomi).
- Doğumda solunum problemleri.
- Hipoglisemi. Yenidoğanlarda nöbetlere neden olabilir.
- Obezite.
- Erken doğum.
- Tip 2 diyabet (İleri yaşlarda ortaya çıkar).
Gestasyonel diyabet doğum sonrası geçer mi?
Gebelik diyabeti genellikle bebek doğduktan sonra ortadan kalkar, ancak daha sonraki yıllarda tip 2 diyabet geliştirme riski %50 daha yüksektir. Gebelik diyabeti geliştiren bazı kadınların gebelikten önce teşhis edilmemiş diyabetleri olabilir. Bu kadınlar için diyabet gebelikten sonra geçmez ve ömür boyu süren bir durum olabilir. Doğumdan 6 ila 12 hafta sonra/sonrasında her yıl glikoz tolerans testi yaptırmak önemlidir. Ayrıca, Tip 2 diyabetin önlenmesi için sağlıklı ve aktif bir yaşam tarzının sürdürülmesi gerekir.
Gestasyonel diyabet nasıl tedavi edilir?
Gebelik diyabeti olan kadınlar, kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutarak hamileliklerinde sorun yaşama ihtimalini azaltabilir. Tedavinin etkilerini takip edebilmeleri için kan şekeri test kitine ihtiyaçları olabilir.
Kan şekeri seviyeleri, beslenme alışkanlıkları değiştirilerek ve mümkünse daha aktif bir yaşam tarzı ile azaltılabilir. Yürüme, yüzme ve doğum öncesi yoga gibi hafif aktiviteler kan şekerini düşürmeye yardımcı olabilir. Ancak bu değişiklikler kan şekeri seviyelerini yeterince düşürmezse, ilaç kullanımı gerekebilir. Bu, tabletler veya insülin enjeksiyonları olabilir.
Hamileliğiniz ilerledikçe kan şekeri seviyeniz artabilir, bu nedenle ilk başlarda iyileşse bile hamileliğin ilerleyen dönemlerinde ilaç kullanmanız gerekebilir. Genellikle doğumdan sonra bu ilaçları almayı bırakabilirsiniz.
Ayrıca hamilelik ve doğum sırasında olası sorunlara karşı daha yakından takip edilirsiniz. Gebelik diyabetiniz varsa doğum yapmak için ideal zaman genellikle 38-40. haftalar civarıdır. Kan şekeriniz normal seviyelerdeyse ve sizin veya bebeğinizin sağlığı konusunda endişe edilecek bir durum yoksa, doğumun başlamasını bekleyebilirsiniz. Ancak 40 hafta 6 güne kadar doğum yapmadıysanız, genellikle size doğumun başlatılması veya sezaryen doğum önerilecektir. Sizin veya bebeğinizin sağlığı konusunda endişeleriniz varsa ya da kan şekeri seviyeniz iyi kontrol edilemiyorsa daha erken doğum yapmanız önerilebilir.
