Kondromalazi patella nedir? Kondromalazi patellanın nedenleri neler?

Sert ve kauçuksu bir doku türü olan kıkırdak, vücuttaki eklemleri korur. Eklem hareket ettikçe kıkırdak, kemikleri koruyarak sürtünmesiz bir şekilde birbirlerine sürtünmelerini önler. Bazen diz kapağının alt tarafındaki kıkırdak (patella) yumuşayıp parçalanabilir. Bu duruma kondromalazi patella denir. Eklem hareket ettikçe kıkırdak, kemik uçlarını koruyamaz. Bu durum, kemiklerin sürtünmesine ve ağrıya neden olabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, daha fazla dejenerasyonu önlemek ve böylece hastanın yaşam kalitesini iyileştirmek için çok önemlidir.

Kondromalazi patella nedir?

Kondromalazi patella, diz kapağının (patella) alt tarafındaki kıkırdağın bozulmasıdır. Diz kapağı uyluk kemiğine sürtündüğünde ağrır ve şişer. Koşucular ve diğer sporcular arasında yaygın olarak görülür ve "koşucu dizi" olarak da bilinir. 

Kondromalazi patellanın nedenleri neler?

Kondromalazi patella, genellikle femur kemiğinin patella ve tibia kemiğine uyumsuzluğundan kaynaklanan aşırı yüklenme yaralanması olarak tanımlanır. Kondromalazi patella, hem mekanik hem de biyolojik çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Kondromalazi patellanın en yaygın nedenleri arasında diz ekleminin aşırı yüklenmesi, patellanın uygunsuz hizalanması ve yaralanmalar bulunur. Ayrıca, yaştan bağımsız olarak ortaya çıkabilen eklem kıkırdağının dejeneratif değişikliklerinden de kaynaklanabilir.

Lateral patella yer değiştirmesi gibi yanlış pozisyon, düzensiz kıkırdak yüklenmesine ve ilerleyici dejenerasyonuna yol açarak kondromalaziye neden olabilir. Ek olarak, kuadriseps veya gluteal kasların zayıflığı diz eklemi mekaniği bozukluklarına katkıda bulunabilir ve bu da durumun gelişme riskini artırır. Uygulama, düz femoral troklear oluk veya artmış Q açısı gibi anatomik faktörlerin bireyleri kondromalazi patella gelişimine yatkın hale getirebileceğini göstermektedir. Patellofemoral eklem yapısındaki anormalliklerin de bu hastalık için önemli bir risk faktörü olduğu görülmektedir. Eklem kıkırdağının kalitesini etkileyebilecek hormonal ve metabolik faktörlerin rolüne de dikkat çekmek gerekir. Bunlar arasında, kıkırdak yapısını zayıflatarak hasara daha yatkın hale getirebilen D vitamini eksiklikleri veya kalsiyum-fosfat metabolizması bozuklukları yer alır.

Kondromalazi patellanın belirtileri neler?

Kondromalazi patellanın ana semptomu, merdiven çıkma veya diz çökme gibi fiziksel aktivite sırasında ve ayrıca dizler bükülü olarak uzun süre oturma sırasında yoğunlaşan, dizin ön kısmında bulunan ağrıdır. Hastalar genellikle krepitasyon ve sertlik hissi bildirir ve sıklıkla diz eklemi instabilitesi yaşarlar.

Kondromalazi patellanın evreleri nelerdir?

Kondromalazi patella dört evrede değerlendirilir. Bunlar:

1. Derece - Erken evre kondromalazi patella belirtileri

Bu ilk aşamada, kıkırdak yüzeyi yumuşamıştır, ancak gözle görülür bir hasar yoktur. Kıkırdak, görüntülemede sağlam görünebilir, ancak mikroskobik değişiklikler mevcuttur. Hastalarda, uzun süreli diz fleksiyonu sırasında hafif rahatsızlık (örneğin, dizler bükülü oturma, diz çökme) gibi hafif kondromalazi patella belirtileri görülebilir. Ağrı genellikle aralıklı ve hafiftir.

2. Derece - Hafif kondromalazi patella belirtileri

MR, erken kondromalazi patella dejenerasyonunu gösteren kıkırdak şişmesi veya kabarcıkları gösterebilir. Belirtiler arasında merdiven çıkma, çömelme veya koşma sırasında ağrı bulunur. Hastalar ayrıca, diz hareketi sırasında yaygın bir kondromalazi patella belirtisi olan krepitasyon (gıcırtı hissi) yaşayabilirler.

3. Derece - Orta şiddette kondromalazi patella belirtileri

Kıkırdak hasarı, gözle görülür erozyon ve çatlaklarla daha belirgin hale gelir. MR taramaları, kıkırdak düzensizliklerini ve kemik iliği ödemini ortaya çıkarabilir. Hastalar genellikle, özellikle zıplama, uzun süre oturma veya merdiven inme gibi patellofemoral eklemi zorlayan aktiviteler sırasında orta ila şiddetli kondromalazi patella ağrısı bildirirler.

4. Derece - Şiddetli kondromalazi patella belirtileri

Bu ileri evrede, kıkırdak kaybı şiddetlidir ve alttaki kemik açığa çıkar. MR bulguları arasında tam kat kıkırdak kaybı, yaygın fibrilasyon, kemik iliği ödemi ve eklem efüzyonu bulunabilir. Hastalar genellikle ileri kondromalazi patella ile ilişkili kalıcı ağrı, şişlik ve önemli fonksiyonel kısıtlamalar yaşarlar.

Kondromalazi patella nasıl teşhis edilir?

Kondromalazi patella'yı teşhis etmek için doktor fiziksel bir muayene yapar ve tıbbi geçmişinizi ve semptomlarınızı değerlendirir. F,ziksel muayeneyle teşhis net değilse veya semptomlar tedaviyle düzelmiyorsa, başka testler istenebilir. Bunlar:

• Artrit veya travmayı tespit etmek için röntgen
• İltihabı ölçmek için kan testleri
• Dizin daha detaylı görüntüleri için Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI)

Kondromalazi patella nasıl tedavi edilir?

Kondromalazi patella tedavisi prensip olarak hastalığın evresine ve hastanın ihtiyaçlarına bağlıdır. Çoğu durumda, dinlenme ve dizde gerginlik yaratan aktivitelerden kaçınmayı içeren konservatif tedavi uygulanır. Soğuk kompresler ve antiinflamatuar ilaçların kullanımı da önerilir. Ancak kondromalazi patella tedavisinin anahtarı rehabilitasyondur. Egzersiz programı hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre düzenlenmeli, ancak her zaman kuadriseps, gluteal ve diz stabilizatör kaslarını güçlendirmeye odaklanılmalıdır. Düzenli egzersiz ayrıca eklem stabilitesini artırır ve ağrıyı azaltır. Cerrahi tedavi daha az sıklıkla kullanılır ve yalnızca konservatif önlemler sonuç vermediğinde düşünülür. Artroskopi gibi cerrahi işlemler, kıkırdak hasarının değerlendirilmesine ve tedavisine olanak tanır. Artroskopi ayrıca, varsa anatomik anormalliklerin düzeltilmesini de sağlar.

Bazı durumlarda, kıkırdak dokusu rejenerasyonunu uyaran tekniklerin yanı sıra kıkırdak nakli de gerçekleştirilir. Son yıllarda, kondromalazi patella için yeni tedavi yöntemleri üzerine bilimsel çalışmalar yürütülmektedir. Bunlardan biri hasarlı eklem kıkırdağının yenilenmesinde kök hücre kullanımının faydalarını gösteren araştırmadır. Sonuçlar umut verici olsa da, bu tedavilerin etkinliğini ve güvenliğini doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Kondromalazi patella tehlikeli midir?

Patellar kondromalazi hayati tehlike oluşturmasa da semptomların göz ardı edilmesi diz ekleminde ciddi sorunlara yol açabilir. Aslında çoğu kişi istirahat, yüksekte tutma, buz uygulaması ve esneme ile bu rahatsızlığın üstesinden gelebilir. Ancak bazı kişilerde durum, ilerledikçe kıkırdak hasarı kötüleşerek ağrının artmasına, hareket kabiliyetinin kısıtlanmasına ve reçetesiz satılan ağrı kesiciler ve diğer evde tedavi yöntemleriyle ağrının kontrol altına alınamayacağı noktaya kadar kötüleşebilir, potansiyel olarak diz osteoartritine yol açabilir.

Kondromalazi patella için kimler risk altındadır?

Gençler, diğer yaş gruplarına göre diz kondromalazisine daha yatkındır. Ayrıca koşucular, jogging yapanlar, bisikletçiler ve futbolcular arasında da oldukça yaygındır. Halı, fayans ve parke döşeyenler gibi uzun süre diz üstünde çalışan kişilerde bu rahatsızlığa yakalanma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca aşırı kilolu olanlar da daha büyük risk altındadır.