Öksürüğü ne keser? Kuru, akut, balgamlı ve alerjik öksürük nasıl geçer

Öksürük, yabancı maddelerin alt solunum yollarına erişmesini ve bronşlarda sekresyon birikmesini önleyen bir savunma mekanizmasıdır. Soluk borusu ve bronşların yabancı maddelere karşı hassas olması sebebiyle yabancı bir maddenin girmesi durumunda vagus siniri aracılığı ile beyne uyarı gitmektedir. Bu uyarı ile de öksürük ile ilgili tüm olaylar vücutta başlatılmış olur. Aile hekimlerine ve doktorlara en sık şikâyet edilen rahatsızlıklardan biri olan öksürük kimi zaman geçici hastalıklarda görülse de kimi zaman ciddi hastalıkların habercisi olabilir.

Öksürük kuru öksürük, akut öksürük, balgamlı öksürük, alerjik öksürük gibi ayrılabilir. Öksürük tedavisi de öksürüğün çeşidinin belirlenmesi ile başlar. 

Öksürük neden olur?

Akut öksürük, nezle, soğuk algınlığı, grip, tahriş edici bir maddenin solunması, akciğer iltihaplanması ya da boğmaca gibi hastalıkların bir sonucu olabilir.  Kronik öksürük ise, alerji astım, bronşit, burun akıntısı ya da Gastroözofageal reflü hastalığı sonucu gelişebilir. Diğer öksürük sebepleri de şöyle sıralanabilir;

Akut sinüzit

• Bronşektazi (Akciğerlerdeki hava yollarının genişleyerek aşırı mukus birikimine yol açan ve akciğerleri enfeksiyona karşı daha savunmasız hale getiren bir rahatsızlık)
• Bronşiolit (Özellikle küçük çocuklarda)
• Boğulma

Kronik sinüzit

• KOAH
• Koronavirüs hastalığı (COVID-19)
• Krup (Özellikle küçük çocuklarda)
• Kistik fibrozis
• Amfizem
• Kalp yetmezliği
• Larenjit
• Akciğer kanseri
• Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri adı verilen ilaçlar
• Üst solunum yolu ve yutma kaslarının koordinasyonunu zayıflatan nöromüsküler hastalıklar
• Akciğer embolisi
• Solunum sinsityal virüsü (RSV, özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan bir virüs)
• Sarkoidoz (Vücudun herhangi bir yerinde küçük iltihaplı hücre topluluklarının oluşabildiği bir durum)
• Tüberküloz

Öksürük nasıl geçer?

Öksürük, vücudun üst (boğaz) ve alt (akciğer) solunum yollarından tahriş edici maddeleri uzaklaştırma yolu olan doğal bir reflekstir. Öksürük vücudun sağlıklı kalmasına ve kendini korumasına yardımcı olur. Ara sıra görülen öksürük normaldir ancak süreklilik gösteren öksürük tıbbi bir sorunun belirtisi olabilir.

Öksürüğü doğal yollarla hafifletmek ya da tamamen kesmek için aşağıdaki önerilerden faydalanabilirsiniz;  

• Bol bol su içmek
• Tavuk suyu çorba
• Bitki çayları
• Sıcak suyun içerisine 1-2 tatlı kaşığı bal ve limonla birlikte içmek
• Ilık suya tuz katarak gargara yapmak
• Sıcak duş almak
• Buharlı nemlendirici solumak

Gece öksürük krizine ne iyi gelir?

Gece kriz şeklinde gelen öksürüğü tedavi etmek için sıcak içecek içmek, ballı ılık süt veya bitki çayları tüketmek, nemli bir odada uyumak, başı yüksek tutmak ve yatmadan önce gargara yapmak faydaları olabilir.

Hırıltılı öksürük nasıl geçer?

Hırıltılı öksürük viral bir enfeksiyon, astım, alerji ve bazı durumlarda daha ciddi tıbbi komplikasyonların tetiklediği bir durumdur. Hırıltılı öksürüğün tedavisi nedene ve şiddetine bağlıdır, ancak genellikle evde tedavileri ile yönetilebilir. Bunlardan bazıları;

• Bal (Yatmadan önce 1,5 tatlı kaşığı bal almak öksürüğü hafifletebilir.)
• Bitkisel çaylar (Ballı ılık bir çay rahatlatıcı olabilir)
• Bol su (Bronşit gibi hastalıklarda bol miktarda su tüketmek, akciğerlerdeki mukusu önleyebilir)

Balgamlı öksürüğe ne iyi gelir?

Balgamlı öksürük grip ve soğuk algınlığı gibi enfeksiyonların bir belirtisidir. Balgamın diğer adı mukustur.

Balgamlı öksürüğe aşağıdakiler iyi gelebilir:

• Nemlendirici kullanın (Evinizdeki havayı nemli tutmak, akciğerlerinizdeki balgamın gevşemesine ve öksürüğün hafiflemesine yardımcı olabilir)
• Bol su tüketmek (Mukusun incelmesine ve yardımcı olmak için bol su için)
• Tuzlu suyla gargara (Bir bardak ılık suya 1/2 yemek kaşığı tuz ekleyerek gargara yapın)
• Reçetesiz satılan balgam söktürücüler (Balgam söktürücüler balgamınızı incelterek öksürmenizi kolaylaştırır)
• Okaliptüs veya nane yağı kullanın (Sıcak suyun içerisine okaliptüs ya da nane yağı damlatarak derin nefesler almak, göğsünüzdeki balgamı gevşetmeye yardımcı olabilir. Bu ürünleri etikette açıklandığı gibi kullanın.)
• Sıcak duş (Sıcak su ile duş alırken buharı derin derin içinize çekin)
• Bitki çayları içmek (zencefil, kekik ya da karanfil gibi bitki çayları tüketmek mukusun (balgamın) parçalanmasına yardımcı olur)
• Bal yemek

Gıcık şeklinde olan öksürük nasıl geçer?

Boğazdaki gıdıklamanın sinüzit, dehidrasyon ve iltihaplanma gibi birçok nedeni olabilir. Tedavi nedene bağlı olacaktır, ancak hafifletmek için limonlu sıcak çay, boğaz pastili veya daha fazla dinlenme önerebilir.

Alerjik öksürük nasıl geçer?

Öksürük genellikle kurudur yani mukus çıkarmaz. Alerji öksürüğü, boğazın arkasında sürekli bir gıdıklanma veya tahriş gibi hissedilebilir. Bu tip öksürük, tedavi edilene veya siz onu tetikleyen alerjeni ortadan kaldırana kadar devam eder. Doktorunuzun uygun görmesi durumunda oral antihistaminiklerle başlanabilir.

Sürekli (kronik) öksürük nasıl geçer?

Kronik öksürüğe neyin sebep olduğunu bulmak, etkili tedavi için çok önemlidir. Birçok durumda, kronik öksürüğünüze birden fazla altta yatan durum neden olabilir.

Çocuklarda öksürük nasıl tedavi edilir?

Çocuğunuzun beslenmesi, içmesi, yemesi ve nefes alması normalse ve hırıltı yoksa, öksürük genellikle endişelenecek bir durum değildir. Bal ve limonlu çay öksürüğünü hafifletebilir.

Virüslerin neden olduğu soğuk algınlığının neden olduğu öksürükler, özellikle de çocuğun ardı ardına soğuk algınlığı geçirmesi durumunda haftalarca sürebilir. Astım, alerji veya sinüslerde veya solunum yollarında kronik bir enfeksiyon da kalıcı öksürüğe neden olabilir. Çocuğunuzun 3 hafta sonra hala öksürüğü varsa varsa mutlaka doktora görünmelidir.

Öksürük için hastanede hangi bölüme gidilir?

Öksürük için öncelikle göğüs hastalıkları uzmanına başvurmak gerekir. Fiziki muayene ve hastanın öksürük geçmişinin alınması sonrasında, istenilecek akciğer filmi ve solunum fonksiyon testi sonuçlarında görülen göğüs hastalıklarına bağlı bir öksürük varsa uzman doktor tarafından tedavi başlatılmaktadır. Akciğer kanseri, zatürre, tüberküloz, verem, akciğer apsesi gibi rahatsızlıklarda uzman olan birim göğüs hastalıklarıdır. Grip gibi rahatsızlıklardan kaynaklanan öksürük ise enfeksiyon hastalıkları biriminde tedavi edilir. Burun ve geniz akıntısı, sinüzit gibi rahatsızlıkları bulunan kişiler öncelikle kulak burun boğaz doktoruna muayene olmalıdır. Gastrit, ülser ve reflü gibi mide rahatsızlıklarından kaynaklanan ve devam eden öksürüklerde ise dahiliye (iç hastalıkları) doktorları gerekli tedavi yöntemlerini uygulamakta ve öksürüğün kesilmesine yardımcı olmaktadır.