Prematüre bebek (erken doğum) nedir? Prematüre bebeğin özellikleri nelerdir?

Prematüre bebek, henüz gebelik sürecinin sonuna gelinmeden gebeliğin 37. haftasında dünyaya gelen bebekler için kullanılan bir ifadedir. 40 haftadan önce dünyaya gelen prematüre bebekler, anne karnında yeteri kadar gelişimlerini tamamlamadan doğarlar. Dolayısıyla prematüre ya da erken doğum, yeni doğmuş bir bebek için ciddi sağlık riskleri oluşturabilir. Prematüre bebekler özellikle çok erken doğduklarında solunum problemleri, düşük doğum ağırlığı, kalp ve beyin sorunları ile karşı karşıya kalabilirler. Bir bebeğin rahimde geçirdiği her hafta, doğum sonrası komplikasyonları en aza indirmesi açısından son derece önem taşır.

Prematüre bebek (erken doğum) nedir?

Bebeklerin anne karnında gelişimini tamamlamadan gebeliğin 37.haftasından önce doğan bebeklere prematüre bebek denir. Normal gebelik süresi yaklaşık 40 haftadır ve bu süre tamamlanmadan doğan bebekler "prematüre" olarak tanımlanır. Tek bir nedeni olmamakla birlikte prematüre doğum; yüksek tansiyon, çoğul gebeliklerin görülmesi, vajinal kanama veya akıntılar, diyabet ve rahim ağzı sorunları gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.

Prematüre bebek evreleri nelerdir?

Prematüre bebekler bazen çok erken doğabilirler. Erken doğumların çoğu geç preterm yani gebeliğin 34-36. evrelerinde gerçekleşir.

Prematüre bebek evrelerinin doğum haftaları şöyledir;

Erken prematüre

Gebeliğin 28-32. haftaları arasında doğan prematüre bebekler için kullanılan bir ifadedir.

Çok erken prematüre

Hamileliğin 28. haftasından önce doğan bebekler bu evrededir. Çok erken doğan bebekler tıbbi yardım almalı ve bir müddet doktor kontrolü altında olmalıdırlar.

Orta seviye prematüre

Gebeliğin 32-34. haftaları arasında doğan bebeklerdir.

Geç preterm

Gebeliğin 34-36. haftaları arasında doğan bebekler bu evrededir.

Prematüre bebeğin özellikleri nelerdir?

Prematüre bir bebeğin en yaygın özellikleri şunlardır;

• Prematüre bebekler genellikle 2.500 gramdan daha düşük ağrılığa sahip olabilirler.
• Vücuduna oranla daha büyük görünen bir kafa ve ortalama bebeklerden daha küçük ve zayıf görünebilir.
• Vücuduna bakıldığında damarları daha belirgin bir görünümde olabilir.
• Cinsel organları daha küçük olabilir.
• Saçları seyrek olabilir ancak, vücudunda fazla daha fazla tüylenme gözlemlenebilir.

Prematüre bebeklerde görülebilen komplikasyonlar nelerdir?

Prematüre bebeklerin tümünde sağlık komplikasyonları ortaya çıkmayabilir. Ancak, çok erken doğan prematüre bebekler kısa ve uzun vadeli tıbbi sorunlarla doğabilir.

Prematüre bebeklerde gelişebilecek komplikasyonlar şunlardır;

• Bronkopulmoner displazi, solunum sıkıntısı sendromu veya gelişmemiş akciğerler prematüre bebeklerde meydana gelebilir.
• Yenidoğan sarılığı yani kanında yüksek bilirubin seviyeleri görülebilir.
• Bağırsak iltihabı ya da kanda enfeksiyon gelişebilir.
• Kalbinde anormal kan akışı gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
• Kırmızı kan hücrelerinin yeteri kadar olmaması durumu, anemi prematüre söz konusudur.
• Gözlerindeki kan damarlarının az gelişmesi tıbbi tanımla prematüre retinopatisi gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

Prematüre doğum için risk faktörleri nelerdir?

Bazen bebeğin erken doğması daha güvenli olduğu için erken doğumun planlanması gerekebilir. Ancak, erken doğumun bazı riskleri olabilir.

Erken doğumun riskler şunlardır;

• Önceki doğumlarda prematüre doğumun varlığı.
• Hamilelik arasında geçen dönemin az olması.
• Tütün ve uyuşturucu kullanımı.
• Enfeksiyonlar.
• Gebelik öncesi aşırı kilolu ya da çok zayıf olmak.
• Birden fazla düşük öyküsü olması.
• Rahim ağzı ameliyatı geçirmiş olmak.
• Servikal yetmezlik durumu.
• Çoğul gebelikler.
• Diyabet ve yüksek tansiyon gibi kronik rahatsızlıklar.
• İn vitro fertilizasyon ile hamile kalmak.

Prematüre doğumdan korunma yolları nelerdir?

Erken doğum vakalarının önüne geçmek zor olsa da, riski azaltmaya yardımcı olabilecek bazı önlemler bulunur. Bunlar;

Planlı gebelik

Yeni bir gebelik öncesi 18 ay beklemek vücudunuzun iyileşmesi için ideal bir zaman dilimidir. Aynı zamanda başka bir erken doğum riskinin önüne geçer.

Kronik hastalıklara dikkat

Kalp hastalığı, diyabet, yüksek tansiyon veya otoimmün hastalık gibi çeşitli kronik hastalıklarınız varsa sağlıklı bir gebelik ve doğum için doktorunuzla iş birliği içinde olmanız gerekir.

Folik asit alımı

Gebelik sürecinde her kadının folik asit alması önerilir. Böylelikle bazı doğum kusurlarının önüne geçilerek erken doğum yapma riski ortadan kaldırılır.

Tütün, alkol ya da uyuşturucu kullanmayın

Sigara ve alkol kullanımı prematüre riskini arttırır. Sigara alkol ya da uyuşturucu kullanıyorsanız, mutlaka bırakın. Gerekirse sağlık uzmanından destek alın.

Bazı durumlarda progesteron takviyeleri veya servikal serklaj yani rahim ağzı uzunluğu transvajinal ultrason ile ölçülerek erken doğum olasılığının önüne geçilmesi söz konusudur.

Prematüre bebeklere uygulanan testler neler?

Prematüre bebeklerin sağlığı açısından bir takım testlerin yapılması gerekebilir.

Prematüre bebeklere uygulanan bazı testler şunlardır;

Kan testleri

Bu testler ile bebeğinizin kanındaki kalsiyum ve kan şekeri gibi önemli maddelerin seviyeleri kontol edilir.

Ultrason

Ultrason testi ile beyinde kanama veya sıvı birikmesi olup olmadığı kontrol edilir. Aynı zamanda karaciğer, böbrek ve sindirim sistemi ile ilgili önemli organlar takip edilir.

Nefes ve kalp atış hızının takibi

Bebeğin nefesi ve kalp atış hızı özellikle yakından takip edilir.

Ekokardiyografi

Kalbin çalışmasında herhangi bir sorunun var olup olmadığı hakkında bilgi alınması için hareketli görüntüler ve ses dalgaları dikkate alınır.

Prematüre bebeklerde kilo kontrolü nasıl yapılır?

Prematüre bebeklerde kilo alımı, onların gelişiminde oldukça önemli bir yer tutar. Prematüre bir bebeğe sahipseniz, doğum öncesi ve doğumdan sonra beslenme ve kilo alımı için özel bir plan oluşturmak için sağlık personellerinin önerileri doğrultusunda hareket etmeniz önemlidir. Prematüre doğum, çeşitli sıkıntılara neden olsa da, doğru bakım ve destekle bebek gelişebilir ve normal bir kiloya sahip olabilir.

Bebeğin anne karnında prematüre süreci anlaşılır mı?

İkiz doğum yapan kadınların erken doğum yapma olasılığı daha yüksektir. Ancak bazen her şey yolundayken doğum sürecinin beklenenden erken olması gündeme gelebilir. 

Anne adayının doğuma erken girmesinin sebepleri arasında şunlar yer alır;

• Anne adayının kronik sağlık sorunlarının olması.
• Hamilelik arasında zaman farkının gerekenden az olması.
• Çoğul gebelik durumu.
• Gebelik süresinde enfeksiyon ya da vajinal kanama gibi çeşitli sorunların ortaya çıkması.
• Preeklampsi diğer bir ifade ile gebelik zehirlenmesi durumu.
• Anne adayının zayıf ya da fazla kilolu olması.
• Anne adayının gebelik süresinde tütün ya da alkol kullanımı.

Prematüre bebeklerde anne sütünün önemi nelerdir?

Prematüre bebekler için en ideal besin anne sütüdür. Prematüre doğan bebekler doğumun ardından emzirme sürecinde zorlanabilirler. Böyle durumlarda anne sütü bazı müdahalelerle bebeğe verilebilir. Prematüre bebeklerin sindirim sistemi oldukça hassastır. Bu sebeple anne sütü almaları şiddetle önerilir.

Öte yandan anne sütü alan erken doğan bebeklerin bedensel gelişimlerinin yanı sıra zeka gelişimleri de daha iyi olur. Göz ve akciğer sorunlarının önüne geçebilmek için yine anne sütünün alımı önemlidir.

Prematüre bebeğin akciğeri nasıl korunur?

Prematüre bebekler, doğum sürecinin ardından meydana gelen kardiyopulmoner geçişi kolaylaştırmak için sıklıkla solunum desteğine ihtiyaç duyarlar. Bazı bebeklerde akciğer rahatsızlıklarına rastlanır; bu durum, akciğerlerde yara izi bazen de tahrişe yol açabilir. Bebekler taburcu olduktan sonra oksijen desteği ve bazı ilaçlara ihtiyaç duyulabilir. Bebeğin akciğerlerinin korunması için mutlaka uzman bir desteğe ihtiyacınız olacaktır.