Ayakta Su Toplaması Nasıl Geçer?

Ayakta su toplaması, derinin iç ve dış katmanlarının ayrılması ve bu boşluğun sıvı ile dolması nedeniyle oluşur. Çoğunlukla sürtünmeden kaynaklansa da ayakta durma, yanma, donma, yeni ayakkabılar gibi nedenlerle de ortaya çıkabilir. Aktif olunduğunda ise ter, kabarcıkların oluşumunu şiddetlendirir. Nem; cildi yumuşatır, sürtünme kuvvetlerini artırır ve cildi su toplamaya karşı daha hassas hâle getirir. Bu, etkilenen bölgenin büyüklüğüne göre ağrılı olabilir ve yürürken rahatsızlık verebilir.

Ayakta Su Toplaması Nedir?

Su toplaması, cilt katmanları arasında oluşan yuvarlak ve sıvı dolu kabarcıklardır. Kabarcıklar kanayabileceği gibi berrak sıvıdan da oluşabilir. Hasarlı derinin altında toplanan sıvı, alttaki dokunun zarar görmesini engeller. Kızarıklık, tahriş ve kaşıntı görülebilir. Özellikle basınç uygulandığında ya da dokunulduğunda ağrılı olabilir.

Su toplaması vücudun herhangi bir yerinde oluşabilse de en yaygın olarak ellerde ve ayaklarda görülür. Ayaklar, genellikle gün boyunca basınca maruz kaldığı için özellikle rahatsız edebilir.

Ayakta Su Toplaması Neden Olur?

Ayakta su toplamasının bazı nedenleri aşağıdaki gibidir:

Aşırı Soğuk

Donma nedeniyle oluşan doku hasarı, ayaklarda su toplamasına neden olabilir. Donma noktasının altındaki sıcaklıklara maruz kalındığında, kan damarları kasılarak kanı ekstremitelerden, özellikle de el ve ayaklardan uzaklaştırarak vücudu sıcak tutmaya çalışır. Bu, cilt dokusunda hasara ve su toplamasına yol açabilir.

Donma, şiddetine bağlı olarak dört aşamada kategorize edilebilir; ayak parmaklarındaki su toplaması, genellikle ikinci derece donma ile ilişkilidir.

Aşırı Sıcak

Cilt yandığında, alttaki doku katmanlarının hasar görmesinin önlenmesi için sıvı dolu kabarcıklar oluşur. Birinci derece yanıklar, genellikle birkaç gün sonra iyileşirken ayaklarda kabarcıklara; ikinci derece yanıklar ise genellikle hemen su toplanmasına neden olur.

Güneş yanıkları da ayakta su toplanması nedenlerinden biridir. UV ışığına aşırı maruz kalma, ciltte ağrılı kabarcıklara neden olabilecek güneş yanığına neden olur.

Sürtünme

Sürtünme, ayak ve ayak parmaklarındaki su toplamasının en yaygın nedenlerinden biridir. Yürüme, koşma veya cilde sürtünerek sıvının derinin üst tabakasının altında birikmesine neden olan yeni veya tam oturmayan ayakkabılar nedeniyle gelişebilir. Bazen tam oturan bir ayakkabı dahi uzun süreli aktivitelerden sonra ayakta su toplanmasına neden olabilir.

Ayaklar, sürekli olarak bir çoraba, pürüzlü yüzeylere ya da ayakkabılara sürtündüğünde iltihaplanma ortaya çıkabilir. Bu da tahriş ve ağrıya, şişmeye ve yayılan kızarıklığa yol açabilir. Kızarıklık, çoğunlukla kabarcıklardan önce gelişir. Tahrişin ve basıncın devam etmesi durumunda derinin katmanları olan dermis ve epidermis birbirinden ayrılır. Vücut, bu yırtıkları dolduran ve altta yatan daha ince doku katmanlarını koruyan sıvılar gönderir.

Bu kabarcıklar cilt kuru olduğunda değil, nemli ve sıcak olduğunda daha sık görülür. Nem, cildi yumuşatabilir ve kabarcık oluşumuna karşı daha duyarlı hâle getirebilir.

Kontakt Dermatit

Cilt, tahriş edici bir maddeye maruz kaldığında kontakt dermatit ortaya çıkar. Bu durum, cilt iltihabı olarak da bilinir. Uzun süre devam ederse, ayaklarda su toplanmasına neden olabilir. Şiddetli alerjenler ve tahriş edici maddeler de iltihaplanmaya ve basınç oluşturan kabarcıklara yol açabilir. Bu, cilt tahriş edici maddeye maruz kaldıktan kısa bir süre sonra veya hemen sonra olabilir.

Kontakt dermatit nedeniyle oluşan su toplamasının en yaygın nedenleri arasında sülfatlar, kimyasal çözücüler, cilt alerjenleri, deterjanlardaki kimyasallar, nikel ve böcek ısırıkları bulunur.

Diğer Tıbbi Durumlar

Cildin dış tabakasını zayıflatan terli ayaklar gibi herhangi bir tıbbi durum, kişiyi su toplamaya karşı daha duyarlı hâle getirir. Bazı bulaşıcı hastalıklar ve rahatsızlıklar da kabarcık oluşumuna neden olabilir:

• Dishidrotik egzama
• Diyabetik nöropati
• Travmalar
• Suçiçeği
• Uçuk
• Obezite
• Kan sulandırıcı ilaçlar
• Alerjik reaksiyon
• Mantar enfeksiyonları
• Antibiyotik merhemler

Özellikle diyabet hastaları, ayaklarda duyu kaybı olan diyabetik nöropati geliştirmeye yatkındır. Bu kişiler, su toplamaları da dahil olmak üzere ayak yaralanmaları meydana geldiğinde özellikle risk altındadır. Hasarlı sinir sinyallerine bağlı ağrı olmaması nedeniyle bu durum ilerleyebilir ve etkilenen bölge ciddi şekilde enfekte olabilir. Yeterince hızlı tedavi edilmediğinde uzuv kesilmesine yol açabilir.

Dishidrotik egzama ise ayak tabanlarında ve avuç içlerinde kabarcıklar gelişmesine neden olan bir cilt hastalığıdır. Kabarcıklar kaşıntılıdır ve iki ila dört hafta kadar kalır.

Ayakta Su Toplaması Belirtileri Nelerdir?

Ayakta su toplamasının ana belirtisi, cilt üzerinde meydana gelen sıvı dolu kabarcıklardır. Buna ek olarak kızarıklık, kaşıntı, döküntü, ağrı ve hassasiyet gelişebilir. Orta ila şiddetli ağrıya neden olan, sıvının basıncıdır; basınç cilt altındaki sinirleri uyarır.

Kabarcıkların çoğu berrak bir sıvı ile doludur ancak iltihaplanma ya da enfeksiyon durumunda kan kabarcıkları veya irin ortaya çıkabilir. Bazen yeşil veya sarı renkte irin, artan ağrı ve şişlik, şişmiş lenf bezleri, ateş gibi enfeksiyon belirtileri ortaya çıkabilir ya da etkilenen bölge uzun süre iyileşmeyebilir. Bu durumlarda tıbbi yardım almak gerekebilir.

Ayakta Su Toplaması Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Ayakta su toplaması tedavisi hem mevcut kabarcığı iyileştirmeyi hem de tekrarlama riskini azaltmak için doğru önlemleri almayı içerir. Çoğunluklu birkaç gün içinde doğal olarak iyileşir ve tıbbi müdahale gerektirmez. Enfeksiyon olmaması ve iyileşme sürecinin yavaşlamaması için kabarcıkların patlatılmaması önemlidir. Kabarcıkların patlaması durumunda, ölü deri açığa çıkar ama bunun soyulmaması gerekir. Sıvı akıtıldıktan sonra enfeksiyondan korunmak için etkilenen bölgeye pansuman yapılabilir.

Su toplaması, bazen çok büyük olabilir ya da rahatsız edici bir konumda bulunabilir. Bu durumda, bir iğne alkolle sterilize edildikten sonra kabarcığın kenarında küçük bir delik açılabilir. Sıvının yavaşça akmasının ardından alan yıkanır ve kurulanır.

Patlayan, açık bir kabarcıkta enfeksiyon gelişmemesi için aşağıdakiler uygulanabilir:

• Eller, sabun ve suyla yıkanır.
• Kabarcık ve çevresi sabun ve su ile temizlenir. Bakterilerin yok edilmesi için antiseptik sabunlar kullanılabilir.
• Alan, temiz bir havlu veya bezle hafifçe kurulanır.
• Enfeksiyonu önlemeye yardımcı olması için etkilenen cilt bölgesi düzleştirildikten sonra bir antibiyotik merhem sürülebilir.
• Kabarcığın üzeri temiz ve kuru bir bandaj ile kapatılabilir.
• Kirlenen ya da ıslanan bandajın değiştirilmesi gerekir.
• Birkaç gün içinde hassasiyet kaybolduğunda ölü deri kesilebilir.
• Ağrı ve şişliğin azalmasına yardımcı olmak için etkilene bölgeye soğuk kompres uygulanabilir.

Ayakta Su Toplaması Korunma Yolları Nelerdir?

Ayaklarda su toplamasını önlemek için aşağıdakiler uygulanabilir:

• Ayak numarasına ve yapısına uygun ayakkabılar kullanılabilir. İyi oturan, rahat ve ayak parmakları için yeterli alana sahip ayakkabılar, ayaklarda su toplanmasının önüne geçebilir. Yeni ayakkabılar, ilk giyildiğinde su toplamasına neden olabileceği için alışılana kadar kısa süre boyunca giyilebilir.
• Nem tutmayan malzemelerden yapılan çoraplar, ayakları kuru tutmaya ve su toplama riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
• Farklı aktiviteler, farklı tipte çoraplar gerektirebilir. Koşucular, ayaklarında su toplaması riskini azaltmak için ekstra dolgulu çoraplar kullanabilir.
• Ayakkabılarda tabanlık kullanmak, ayaklarda su toplamasına neden olan sürtünmeyi azaltabilir ve ayağın ağırlık taşıyan bölgeleri için destek sağlayabilir.
• Özellikle sık terleyen ayaklarda kabarcık oluşumunu engellemek için çoraplar sık sık değiştirilebilir ve ayakları kuru tutmak için ayak pudrası kullanılabilir. Bununla birlikte çok fazla ayak pudrası, teri bir araya toplanabilir ve bölgede daha fazla sürtünmeye neden olabilir.