Yatağa Yatınca Kaşıntı

Çoğu kişi için kaşıntı, geceleri daha kötü hale gelen bir semptomdur. Kaşıntının nedenleri; vücudun doğal sirkadiyen ritminin bozulmasından kronik cilt hastalıklarına, yaşam tarzından çevresel faktörlere kadar değişebilir. Bazen geceleri kaşıntılı cilt daha ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir.

Birçok sistemik ve dermatolojik hastalıkta kaşıntı geceleri şiddetlenir. Bu da kişileri rahatsız etmenin yanı sıra uykusuzluğa da neden olur ve günlük aktiviteleri etkileyebilir. Birçok insan gece boyunca aşırı ısınır ve bu da egzamaya bağlı kaşıntının artmasına neden olabilir. Ayrıca vücudun kaşıntı ve iltihaplanmadan sorumlu hormonu olan kortizol seviyesi geceleri yükselir. Birçok kişi bilmeden gece boyunca derisini kaşır. Bu da artan tahriş ve kaşıntıya yol açabilir.

Yatağa Yatınca Kaşıntı Neden Olur?

Geceleri kaşıntılı cilt, kaşıntıyı yatıştırmak için cildi kaşıma dürtüsü ile ilgili bir durumdur. Bu dürtü, gecenin ortasında veya vücut dinlenme halindeyken daha da kötüleşir. Geceleri meydana gelen doğal değişikliklerin sonucu olabileceği gibi altta yatan bir durumun belirtisi olabilir.

Geceleri yatağa yatınca gelen kaşıntı hissinin olası nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Vücudun doğal tepkisi: Günlük aktiviteler, vücudun sirkadiyen ritmi ve sıvı dengesi gibi cilt aktivitelerini etkiler ve vücut ısısını düzenler. Cilt fonksiyonları değiştiğinde vücut ısısı yükselir; geceleri kan akışı arttığı için cilt yavaş yavaş ısınır. Bu da cildin geceleri kaşınmasına neden olabilir.
• Hormon seviyelerinde değişiklikler: Hormonlar, türüne bağlı olarak günün farklı saatlerinde salgılanır. Özellikle geceleri bol miktarda salgılanan sitokin hormonu, iltihaplanma riskini artırabilir. Öte yandan iltihaplanmayı önleyen kortikosteroid hormonları geceleri daha az salgılanır.
• Cildin susuz kalması: Gece boyunca cilt susuz kaldığı için kaşınabilir. Özellikle kış aylarında, kuru havalarda kaşınma hissi artabilir.
• Odak noktası: Kişiler, gündüz günlük faaliyetler veya işle ilgilenirken kaşıntı nedeniyle rahatsız olduklarını fark etmeyebilir. Gece ise vücut dinlenme halindeyken bu rahatsızlık net bir şekilde hissedilebilir.
• Nemli ve hijyenik olmayan uyku ortamı: Yastıklar, battaniyeler ve çarşaflar gün içinde tozlanabilir ve kirlenebilir. Bakteri, mantar ve virüslerin üreyerek hastalıklara neden olabileceği bir ortam oluşur. Bu durumda cilt kaşınabileceği gibi farklı hastalıklar da gelişebilir.
• Tahtakurusu: Cildin kaşınmasına neden olan böcek ısırıklarının belirtileri çoğunlukla hızlı kaybolur. Cilt dokularıyla beslenen ve deri üzerinde yaşayan bazı böcekler ise daha uzun süren kaşıntılara neden olabilir. Akarlar, tahtakurusu gibi böcekler, cildi bir sıra halinde ısırır. Ayaklar başta olmak üzere vücudun herhangi bir yerini ısırabilir ve cildin kaşınmasına ve tahriş olmasına neden olabilir.

Yatağa yatınca cildin kaşınmasının altında tıbbi bir durum da olabilir:

• Atopik dermatit: Atopik dermatiti olan kişiler şişmiş, kaşıntılı, kuru cilt semptomlarına sahip olur. Hastalık; bazen tahriş edici maddeyle temastan, bazen de kan akışından kaynaklanır. Tekrarlayıp düzelen bir süreçle karakterizedir. Hastalar; hava değişiklikleri, gıda veya kozmetik alerjileri gibi tahriş edici faktörlere maruz kaldığında geceleri daha çok kaşınabilir.
• Psoriatik dermatit: Hastalık, cilt derisinin kalınlaşması ile karakterizedir. Balık pulu gibi pulların eşlik ettiği ölü hücreler rahatsız edici kaşıntıya neden olur. Gece yatarken durum daha da kötüleşir. Derinin yatağa sürtünmesi, hastanın uyurken kaşınmasına neden olur.
• Uyuz: Uyuz, cildin üst tabakasına yerleşen mikroskobik canlıların neden olduğu bir deri hastalığıdır. Belli vücut bölgelerinde kaşıntılı ve ağrılı olabilen bir döküntü şeklinde ortaya çıkar.
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Frengi, genital siğiller, belsoğukluğu veya HIV/AIDS gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklarda, genellikle ilk semptom olarak deride kaşıntı meydana gelir. Ayrıca hastalarda, antiretroviral ilaçların yan etkisi olarak deride kaşıntı ve HIV ile enfekte hastalarda bakteriyemi artışı görülür.
• Karaciğer ve böbreklerdeki hastalıklar: Karaciğer hastalıklarında, organın detoksifikasyon işlevinin bozulması nedeniyle toksinler vücutta daha fazla birikir. Bu da kaşıntıya neden olur. Böbrek hastalıklarında da benzer şekilde, atık maddelerin vücuttan atılamaması kaşıntının nedeni olabilir.
• Diyabet: Şeker hastalarında kan şekerinin yüksek olması, cilt altındaki kan damarlarının zarar görmesine neden olur. Bu da besinlerin taşınmasını engellerken cildi kurutur ve kaşındırır.
• Alerjik reaksiyonlar: Cilt, gıdalar ve kimyasal ürünler başta olmak üzere birçok maddeye karşı alerjik reaksiyon geliştirebilir. Oje ve parfüm gibi kozmetik ürünleri ve lateks alerjiye neden olabilir. Bu durumda kontrol edilemeyen kaşıntı ile birlikte kızarıklık meydana gelir.
• Diğer hastalıklar: Viral ateş, dang humması, tifüs veya el, ayak ve ağız hastalığı gibi hastalıklar da geceleri ciltte kaşıntıya neden olur. Hastalık neredeyse iyileştiğinde ortaya çıkan yüksek ateş ve kaşıntı ile karakterizedir.

Yatağa Yatınca Kaşıntı Belirtileri Nelerdir?

Kişiler, kaşıntının nedenine ve sıklığına bağlı olarak yalnızca bir semptom veya aynı anda birkaç semptom yaşayabilir. Bazılarında geceleri cilt kaşınmasına rağmen kızarıklık veya herhangi bir fiziksel semptom olmayabilir. Bazı kişilerde ise farklı belirtiler de kaşıntı ile birlikte görülür.

Özellikle deri enfeksiyonlarında, kaşıntıya aşağıdaki belirtiler de eşlik edebilir:

• Kızarıklık
• Yanma veya batma
• Yürürken ağrı
• Kabuklu, sarı dokulu ve iyileşmeyen bir yara
• Ciltte yara izi, çatlama ya da pullanma

Aşağıdaki belirtiler meydana geldiğinde, kişilerin bir sağlık kuruluşuna başvurması faydalı olabilir:

• Kaşıntının 2 haftadan uzun süredir devam etmesi ve evde bakım yöntemleriyle iyileşmemesi
• Herhangi bir neden olmadan aniden meydana gelmesi
• Uyumayı engellemesi veya kişileri günlük aktivitelerden uzaklaştırması
• Tüm vücudu etkilemesi
• Gece terlemeleri, kilo kaybı veya ateş gibi diğer belirti ve semptomların eşlik etmesi

Yatağa Yatınca Kaşıntı Nasıl Teşhis Edilir?

Geceleri kaşıntılı cilde neyin sebep olduğunu belirlemek için testler gerekli olabilir. Testler şunları içerebilir:

• Cilt biyopsisi
• Alerji testi
• Röntgen gibi görüntüleme testleri
• Karaciğer, böbrek veya tiroit fonksiyonlarını kontrol etmek için kan testleri

Yatağa Yatınca Kaşıntı Nasıl Geçer?

Gece kaşıntısı için tedavi, bu durumun sebebine bağlı olarak belirlenir. Karaciğer veya böbrek hastalığı gibi bir sağlık sorunu varsa, gece kaşınma semptomunun iyileşmesine yardımcı olacak özel bir tedavi uygulanabilir.

Bazı kişiler cildi yatıştıran ve serinleten kremler, losyonlar veya jeller kullanabilir. Reçetesiz kortikosteroid kremleri, kısa süreli kullanımla kırmızı ve iltihaplı cilt ile birlikte kaşıntıyı geçici olarak giderebilir. Melatonin takviyesi; uyumaya, sirkadiyen ritmi düzenlemeye ve genel uyku dönüsünü iyileştirmeye yardımcı olabilir. Valerian, antidepresanlara alternatif olarak yaygın olarak kullanılan bir bitkidir. Uykusuzluğun giderilmesinde etkili olabilir. Kaygı ve stresi azaltmak için kullanılan bir takviye olan GABA da gece kaşıntısının sakinleşmesine yardımcı olabilir.

Gece kaşıntısının iyileşmesine yardımcı olan yöntemler şunlardır:

• Çarşaf ve pijamaları düzenli değiştirme: Pamuk veya saten gibi doğal malzemelerden üretilen ürünler kullanılabilir.
• Kaloriferi kapatma: Yüksek sıcaklık nedeniyle meydana gelen kaşıntının önüne geçmek için akşamları kalorifer kısılabilir ya da kapatılabilir.
• Ayakları havalandırma: Dışarıdayken nefes alabilen ayakkabılar kullanılabilirken akşam dinlenirken terlik giymekten kaçınılabilir.
• Cildi nemlendirme: Kronik olarak kuru bir cildin gün boyu ve geceleri nemli kalması önemlidir. Bu nedenle, yatmadan önce cilt tipine uygun hipoalerjenik ve kokusuz bir nemlendirici uygulanabilir.
• Stres ve kaygı: Kaşıntıyı kötüleştirdiği bilinen stres ve kaygı, danışmanlık veya davranış değiştirme terapisi gibi yöntemlerle yönetilebilir. Meditasyon da kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
• Sıcak ya da soğuk kompres ve ılık duş: Cildin kaşındığı yere soğuk kompres uygulamak rahatsızlığı gidermeye yardımcı olabilir. Vücudu ve zihni rahatlatmak için yatmadan önce ılık bir banyo yapılabilir.
• Alerji ilaçları: Reçetesiz satılan ve oral olarak kullanılan bazı antihistaminikler, kaşıntı nedeniyle uyumakta güçlük çeken kişilerin uyumasına yardımcı olabilir.