Kemik dokusu canlıdır ve mümkün olduğunca sağlıklı kalmasını sağlamak için yaşam boyunca sürekli değişir. Raşitizm çocuklarda kemiklerin yeterli kalsiyum ve fosfora sahip olmaması nedeniyle yumuşak ve deforme hale geldiği bir durumdur.
Raşitizm tüm metafizleri etkilese de, radyolojik değişiklikler en iyi şekilde hızla büyüyen kemiklerin büyüme plakalarının (yani dizler, distal ulna veya ayak bileği metafizi) radyografilerinde görüntülenir. Bu değişiklikler ayrıca ergenlik çağındaki çocuklardan ziyade yürümeye başlayan çocuklarda daha çok görülür.
Raşitizm, bacaklarda eğrilik, el ve ayak bileklerinde kalınlaşma, büyüme geriliği, göğüs kemiği deformiteleri gibi kemik yapısında kalıcı bozukluklara neden olabilir.
Çocuğunuzda raşitizm belirtilerinden herhangi biri veya düşük kalsiyum seviyeleri belirtileri varsa, onu mümkün olan en kısa sürede bir doktora götürün. Ayrıca bu bulguları yaşamıyor olsanız bile sağlıklı D vitamini, kalsiyum ve fosfat seviyelerinin korunduğundan emin olmak için bir çocuk doktoru tarafından düzenli takip edilmeniz gereklidir.
Raşitizm ne demek?
Raşitizm, çocuğunuzun kemiklerinin çok yumuşak olması ve kemiklerinin daha kolay eğrilmesine, eğilmesine ve kırılmasına neden olan bir çocukluk hastalığıdır. Kemik ağrısına, zayıf büyümeye ve kemik deformitelerine yol açabilen yumuşak, zayıf kemiklere neden olur.
Uzun kemiklerin uçlarındaki büyüme plakaları bu kemiklerin uzamasının gerçekleştiği yer olduğundan, raşitizmli çocuklar yetersiz boy büyümesi yaşarlar. Raşitizm, ciddi kalsiyum veya fosfor eksikliğinden kaynaklanabilir.
Raşitizm hangi yaşlarda görülür?
Kemik deformiteleri raşitizmin ayırt edici özelliğidir. Raşitizmin hem edinilmiş hem de genetik olmak üzere birçok farklı formu vardır. D vitamini eksikliğine bağlı beslenme raşitizmi, özellikle 6 ila 18 aylık çocuklarda en yaygın formdur.
Raşitizm genellikle 18 aylıktan önce ortaya çıkar ve en sık 4 ila 12 aylık yaşlar arasında görülürler. Kemik deformitesi tipleri, çocuklarda uzuvların ağırlık taşıma modellerine bağlıdır. Ön kol deformiteleri emekleme çağındaki bebeklerde yaygındır, oysa çarpık bacaklar veya çarpık dizler yürümeye başlayan çocuklarda daha sık gelişir.
Raşitizmden şüpheleniliyorsa, hızlı tanı için kapsamlı bir biyokimyasal değerlendirme önerilir. Laboratuvar bulguları raşitizm türüne ve hastalığın evresine göre değişebilir.
Bebeklerde raşitizm belirtileri nelerdir?
Raşitizme bağlı görülebilecek semptomlar şöyle sıralanabilir;
Ağrıya bağlı olarak yürümekte isteksizlik.
Ayak bilekleri ya da dizler kalınlaşma.
Bacaklarda eğrilik.
Kafatasında yumuşaklık.
Zayıf diş minesine bağlı olarak dişlerin çıkmasında gecikme.
Çarpık veya çarpık dizler.
Kaburgada şişlikler.
Anormal veya yalpalayarak yürüyüş.
Kas güçsüzlüğü.
Genel yorgunluk.
Zayıf büyüme.
Ayrıca şiddetli vakalarda kemikler zayıflar ve kırılmaya daha yatkın hale gelir.
Yetişkinlerde raşitizm belirtileri nelerdir?
Yetişkinlerde görülen raşitizm kemiklerin yeterli kalsiyum ve fosfora sahip olmaması nedeniyle yumuşak ve deforme hale geldiği bir durumdur. Genellikle beslenmede yeterli D vitamini olmaması, yeterli güneş ışığı alamamak veya vücudun D vitaminini kullanma biçiminde bir sorun olması nedeniyle oluşur. Belirtileri arasında kemik ağrısı ve kas güçsüzlüğü bulunur.
Raşitizme yol açabilecek hastalıklar nelerdir?
Bazı çocuklar vücutlarının D vitamini emilimini etkileyen tıbbi rahatsızlıklarla doğar veya bu rahatsızlıklar gelişir. Bazı örnekler şunlardır:
Çölyak hastalığı
İnflamatuar bağırsak hastalığı
Kistik fibrozis
Böbrek sorunları
Raşitizm tedavisi
Çoğu çocukta raşitizm, kalsiyum ve D vitamini içeren besinlerin tüketilmesi veya vitamin takviyeleri alınmasıyla başarıyla tedavi edilebilir. Ayrıca çocuğunuzda fosfor eksikliğine yol açan nadir görülen kalıtsal bir hastalık varsa, takviyeler ve ilaçlar reçete edilebilir.
Bacak çarpıklığı veya omurga deformiteleri için, doktor tarafından kemikler büyüdükçe uygun şekilde konumlandırmak için özel destekler önerebilir. Daha şiddetli iskelet deformiteleri ameliyat gerektirebilir.
