Burun eti ya da konkalar, burun boşluğunun yan duvarında yer alan kemik plakalardır. Her burun boşluğunda üst, orta ve alt burun konkaları dahil olmak üzere üç burun eti vardır. Burun etleri, bazı nedenlerle büyüyerek şişebilir. Bu gibi durumlarda nefes alma sürecinde zorluklar gelişebileceği için tedavi gerekir. Konservatif tedavilerin iyileşme sağlamadığı durumlarda ameliyat bir seçenek olabilir. Cerrahi, burun etinin bir dereceye kadar çıkarılmasına yardımcı olur.
Burun Eti Nedir?
Nazal konka olarak da adlandırılan burun eti, burnun solunum yoluna doğru çıkıntı yapan uzun, dar ve kıvrık bir kemiktir. Konka, burnun hava yolunu oluk benzeri dört hava geçiş yolu ile böler ve burnun mukoza dokusunun çoğunu oluşturur. Üst ve orta burun konkaları etmoid kemiğin çıkıntılarıdır; alt burun konkaları ise ayrı bir kranial kemikten oluşur.
Üst ve orta burun konkaları aşağıdakilerden oluşur:
- Sfenoetmoidal girinti: Üst burun konkasının üzerinde yer alan küçük, yarık benzeri bir ceptir. Bu girinti sfenoid sinüsü boşaltır.
- Üst burun eti: Üst ve orta burun konkaları arasında bulunur. Üst kanal, arka etmoidal sinüslerle bağlantı kurar.
- Orta burun eti: Üstte orta burun konkası ve altta alt burun konkasından oluşur. Huni şeklindeki bir açıklık yoluyla frontal sinüs ile bağlantı kurar.
Alt burun konkası ise üç konkanın en uzun ve en geniş olanıdır. Üst ve ortanın aksine, alt burun konkası bağımsız bir kemikten oluşur. Alt konkanın iç yüzeyi, burun boşluğunun genişliğini kontrol etmek amacıyla boyutları değişebilen ve geniş damar boşlukları içeren bir mukoza ile kaplıdır.
Konkaların işlevi solunumun fonksiyonel olmasıdır. Hava basıncını ve sıcaklığı algılayan sinir reseptörlerine sahiptir. Burun yoluyla solunan havanın filtrelenmesi, ısıtılması ve nemlendirilmesinden de sorumludur. Ayrıca vücudun immünolojik savunmasında da ciddi bir rol oynar.
Rinit veya kronik sinüzit nedeniyle mukoza iltihaplandığında konka genişler. Kalınlaşan veya anormal konumlanan konka kemikleri, solunum problemlerine neden olabilir. Alt burun konkaları en büyük konkalar olduğu için genişleme çoğunlukla bu noktada görülür.
Konkaların hiç şişkin olmaması ya da aşırı şişmesi, farklı sorunlara neden olabilir. Alt burun etinin şiş olmaması, burundan nefes alma sırasında havanın ısıtılamamasına ve filtrelenememesine neden olur. Bu da tekrarlayan boğaz enfeksiyonlarına yol açabilir.
Burun etinin çok şişmesi ise çok hızlı bir şekilde ağız solunumuna geçilmesini gerektirir ve aynı sorun ortaya çıkar. Isıtılmayan ve nemlendirilmeyen hava, daha sık boğaz enfeksiyonlarına veya boğazda yabancı cisim varmış gibi kronik bir his oluşmasına yol açabilir.
Burun Eti Hastalıkları Nelerdir?
Hava, burun deliklerinden girerek akciğerlere geçerken temizlenir. Bunu sağlayan, burun içinde bulunan ve küçük kemiklerden oluşan konkalardır. Enfeksiyonlar ya da alerjiler, konkaların iltihaplanmasına ve burnun tıkanmasına neden olabilir.
Burun eti nedeniyle meydana gelen semptomlar aşağıdaki gibidir:
- Uzun süreli burun tıkanıklığı
- Burundan nefes almada zorluk
- Yüzün orta kısmında ağrı
- Alında basınç
- Burun boşluklarının önemli miktarda mukus sıvısıyla dolması nedeniyle burun akıntısı
Alt konkaların astarı çok damarlı olduğu için bu konkalar zaman zaman oldukça genişleyebilir. Şişmenin nedeni; alerjiler, soğuk algınlığı ve üst solunum yolu enfeksiyonları, iltihaplanma, bazı ilaçlar, hamilelik gibi çeşitli faktörler veya bilinmeyen nedenler olabilir.
Konka Hipertrofisi
Konka hipertrofisi olarak da bilinen burun eti genişlemesi, burnun yan duvarlarındaki dokunun çok büyük olduğu ve burun tıkanıklığına neden olduğu bir durumu ifade eder. Solunum yolu tıkanıklığı semptomlarına yol açan kronik ve tedavi edilmemiş alerjiler nedeniyle konkaların genişlemesi durumudur. Çoğu zaman, burun eti büyümesi nedeniyle kişiler burunlarının bir ya da her iki tarafından nefes alamaz.
Hastalığın belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Burundan nefes almada zorluk
- Türbülanslı hava akışı nedeniyle horlama ve uyku zorluğu
- Burun kanaması
- Burnun kuruması
- Koku alma duyusunun azalması
Bu durumun tedavisi, konka hipertrofisinin altında yatan nedene yöneliktir. İlaçları, alerji testlerini, ameliyatı veya bu yöntemlerin bir kombinasyonunu içerebilir.
Konka Büllosa
Burun ve sinüs drenaj yollarının tıkanmasının daha az bilinen bir diğer nedeni ise konka büllosa adı verilen anatomik bir durumdur. Hastalık; sinüslerin çoğunun boşaldığı, burun yan duvarının orta kısmı olan orta konkaları etkiler. Solunum yollarının yanı sıra drenaj yolları da tıkanır.
Bu durumu tersine çevirebilecek tıbbi bir tedavi olmadığı için çok fazla tıkanma sorunu yaşayan hastalarda ameliyat bir seçenek haline gelir. Ameliyat, genellikle yer açmak için sinüslere bakan yan duvarın çıkarılmasını içerir. İhtiyaç halinde endoskopik sinüs cerrahisi ile birlikte bu işlem yapılabilir.
Burun Eti Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bazı türbin sorunları kendi kendine düzelebilirken sıklıkla tıbbi yardıma ihtiyaç duyulur. Burun eti ameliyatı; horlamayı, kronik burun tıkanıklığını ve obstrüktif uyku apnesini tedavi etmek için tıbbi bir tedavi olan somnoplastiyi içerir. Türbini küçültmek için radyofrekans ablasyonu kullanılır. Bu, burna hava akışını kolaylaştıran bir ameliyattır ancak yalnızca nefes alma zorluklarının çok şiddetli olması durumunda gerçekleştirilir.
Burun eti ameliyatı; dokuların dağlanması, burun etinin belirli bir kısmının çıkarılması ya da bir veya birden fazla burun etinin tamamen çıkarılması prosedürlerini içerebilir. Nadir durumlar dışında, bu prosedürlerin hiçbirinde mümkün olduğunca normal hava akışını sağlamak ve nefes almayla bağlantılı diğer sorunların gelişmesini önlemek için burun etlerinin tamamı alınmaz.
Bu prosedür, konka içine iğneye benzeyen bir aletin yerleştirilmesi ile başlar. Enerji dokuya iletilerek bölgenin hasar alması sağlanır. İyileşme süreci başladığında konkalar küçültülerek konka boyunca havanın geçmesine izin verilir. Yaklaşık 10-15 dakika süren prosedür, lokal ya da genel anestezi altında yapılabilir.
İyileşme döneminde çoğunlukla çok fazla ağrı hissedilmez. Hastalarda koku duyusunda azalma ya da dış görünümde değişiklik görülmez. 3 hafta boyunca burun içinde yara dokusu olabileceği için antibiyotikli merhemler kullanılabilir.
Lazerle yapılan bu prosedür, burun etinin yüzeyinin sağlam kalması ve hacimde azalmanın yalnızca içeride meydana gelmesi avantajını sunar. Burnun işleyişinden sorumlu olan mukoza zarı zarar görmez. Ayrıca işlem, lokal anestezi altında ayakta da yapılabilir.
Burun eti ameliyatının az sayıdaki risklerinden biri, çok nadir görülen boş burun sendromudur. Bu durum, konkaların cerrahi olarak aşırı çıkarılması nedeniyle fizyolojik olarak boş kalan burnu ifade eder. Sendromu olan hastalarda zayıf solunum veya nefes darlığı görülür.
Nadiren, konkalar zamanla tekrar büyüdüğü için başka bir radyofrekans prosedürüne ihtiyaç duyulur.
Burun Eti Hakkında Sık Sorulan Sorular
Burun eti ya da konkalar, burun boşluğunun yan duvarında yer alan kemik plakalardır. Burun etleri, bazı nedenlerle büyüyerek şişebilir.
Burun eti ameliyatı; dokuların dağlanması, burun etinin belirli bir kısmının çıkarılması ya da bir veya birden fazla burun etinin tamamen çıkarılması prosedürlerini içerebilir.
