Karın Guruldaması

Karın guruldaması, sindirim sistemi boyunca yiyecekleri geçiren bağırsak duvarlarının kasılması nedeniyle oluşur. Genellikle yemek yendikten sonra görülür ve normaldir. Bazı durumlarda kişilerin aç olduğu anlamına gelebilir. Açlık hissinden sorumlu olan hormonun seviyesindeki artış bağırsakların ve midenin kasılmasına ve karın guruldamasına neden olabilir. Bu durum, kusma, ishal gibi farklı belirtilerle birlikte görüldüğünde ise enfeksiyon gibi sağlık sorunlarına işaret edebilir.

Karın Guruldaması Nedir?

Gastrointestinal sistemin bir parçası olan bağırsaklar iki bölüme ayrılan uzun ve içi boş tüplerdir ve sindirim sistemi için kritik bir role sahiptir. Bağırsakların birincil rolü, atık ürünleri dışarı atmadan önce tüketilen gıdalardan alınan faydalı kısımların emilimini sağlamaktır.

İnce bağırsak, karnın alt kısmında midenin altında yer alır. Ana görevi, mineralleri ve besinleri emerek yiyecekleri sindirmektir. Kalın bağırsak ise ince bağırsağın çevresinde bulunur ve rektumla sonlanır. Kalın bağırsağın ana görevlerinden biri su ve elektrolitlerin emilimini sağlamak ve atık ürünleri rektumdan atmadan önce dışkıya dönüştürmektir.

Borborygmi olarak da bilinen karın guruldaması; yiyecek, sıvı ve gazların mide ve bağırsakların içinden geçerken çıkardığı karakteristik hırıltı veya gürleme seslerini ifade eder. Genel olarak, yiyecek veya sıvılar yutulduğunda, yemek borusu yoluyla mideye gider ve oradaki sindirim tamamlandıktan sonra ince ve kalın bağırsaklara geçer. Mide ve bağırsak duvarları, yiyecek veya sıvıları ileriye doğru itmek için kasılıp gevşedikleri sırada gürleyen sesler çıkabilir. Borborygmi, ayrıca bağırsak sesleri olarak da adlandırılabilir.

Bir kişinin karnı; açlık, hazımsızlık, gaz birikmesi ve hatta sinirlilik gibi bir dizi farklı durumdan dolayı ses çıkarabilir.

Karın Guruldaması Neden Olur?

Karın guruldaması, genellikle kişiler acıktığında ya da yemekten sonra olur. Bununla birlikte sindirim sorunları, dehidrasyon, stres, kaygı, bağırsak gazı ve hormonal değişimler nedeniyle de meydana gelebilir.

Açlık

Karın guruldamasında, akla öncelikle açlık gelir. Açlık, mide ve karın guruldamasının en yaygın nedenlerinden biridir. Kişiler, guruldamanın geçip geçmediğini görmek için küçük bir porsiyon yiyecek tüketebilir.

Gaz

Çok hızlı yemek, hava yutulmasına ve gaza neden olabilir. Gaz, karın guruldamasının yaygın görülen nedenlerinden biridir. Kişiler, yemek yemeden önce birkaç derin nefes alabilir ve gıdaları daha uzun süre çiğneyebilir. Bu sayede yutulan hava miktarı ve karın guruldaması azaltılabilir. Yemek yerken konuşmak da hava yutmaya sebep olabilir.

Viral Gastroenterit

Mide ve bağırsakların viral enfeksiyonu karnın guruldamasına neden olabilir. Bu, aynı hastalığa sahip diğer hastalardan bulaşabilir. El yıkamak, yiyecek ve içecek paylaşmamak bu hastalığın bulaşmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Bakteriyel Gastroenterit

Karın guruldaması, bağırsakların bakteriyel enfeksiyonu nedeniyle meydana gelebilir. Meyve ve sebzelerin temizlenmesi, çiğ etin gıda zehirlenmesine neden olan bakterileri öldürecek şekilde pişirilmesi ve tüketilmeden önce suyun kaynatılması ile önlenebilir.

İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS)

Tekrarlayan karın rahatsızlığı, ishal ve kabızlık atakları ile karakterize olan irritabl bağırsak sendromu nedeniyle karın bölgesinden ses gelebilir. Yapılan araştırmalara rağmen net bir neden bulunamadığı zaman şikayetler ile eşleşiyorsa doktor IBS tanısı koyabilir. IBS'nin kesin nedeni bilinmese de stres ve bazı yiyeceklerin alevlenmelere neden olduğu bilinmektedir.

Bu hastalığa sahip olanlarda karın guruldamasına ek olarak karın ağrısı, kramp, şişkinlik, ishal veya kabızlık semptomları ortaya çıkabilir.

Kolon Kanseri

En sık teşhis edilen kanser türlerinden biri olmasına rağmen, kolon kanseri hala ciddi bir sağlık sorunudur. Karın bölgesinde guruldama ve rahatsızlık, kolon kanserinin bir göstergesi olabilir. Kolon kanseri durumunda karın gurultusuna ek olarak dışkıda kan, göğüste ağrılı yanma hissi, aşırı gaz, bulantı ve kusma, ishal veya kabızlık, istenmeyen kilo kaybı gibi belirtiler de görülebilir.

Laktoz İntoleransı

Laktoz intoleransı, vücutları laktozu parçalamaktan sorumlu bir enzim olan laktazı yeterince üretmeyen kişilerde ortaya çıkabilir. Laktoz intoleransı olan kişiler, süt ve süt ürünlerinde doğal olarak bulunan bir şeker olan laktoz içeren gıdaları tükettikten sonra sindirim sorunları yaşayabilir.

Karın sesleri, laktoz intoleransı olanlarda yaygın olarak rapor edilir. Laktoz intoleransı, IBS ile aynı semptom aralığı ile kendini gösterir ve semptomlar birkaç faktöre bağlıdır:

• Sindirim sistemindeki laktozu parçalayan enzim miktarı
• Laktoz dozu
• Bağırsak mikrobiyomunun dengesi
• Gastrointestinal hareketlilik
• SIBO (ince bağırsakta aşırı bakteri üremesi)
• Visseral hipersensitivite

Bu değişiklikler genellikle sindirilmemiş laktozun daha sonra fermente edildiği kalın bağırsağa ulaşmasına yol açar. Bu, gazda bir artışa ve kas kasılmalarında bir değişikliğe neden olabilir. Laktoz intoleransı olan kişilerde daha yüksek seviyede olan karın guruldaması, hiperaktif bağırsak sesleri olarak tanımlanabilir.

Fıtık (Hernia)

Bağırsak fıtığı, kabızlığa ve karın guruldamasına neden olabilir. Hastalarda mide bulantısı, kusma, karın bölgesinde şişlik, ağrı gibi farklı semptomlar da görülebilir. Fıtığın ciddiyetine göre hastaların ameliyat olması gerekebilir. Cerrahi müdahale, bölgedeki kan akışının azalması ve nekroz gibi başka komplikasyonları önleyebilir. Fıtığın tedavi edilmesi ile karın guruldaması da geçer.

Kabızlık ve İshal

Kabızlık ve ishal, karın guruldamasının yaygın nedenleri arasında bulunur. Kabızlık, yüksek lifli bir beslenme rutini, bol miktarda sıvı almak ve fiziksel aktivite ile iyileşebilir. Meyve, sebze, kepekli pirinç, yulaf, keten tohumu, kuru erik, fasulye ve baklagiller gibi yüksek lifli besinler bağırsak hareketlerinin hem sıklığını hem de miktarını artırır. Dışkıdan toksinlerin emilimini azaltır ve bağırsak hareketlerini hızlandırır.

İshal ise genellikle bir enfeksiyonun veya bağırsakta yararlı olmayan bakterilerin aşırı çoğalmasının işaretidir. Pek çok kişide, zaman zaman gıda zehirlenmesi veya bakteriler nedeniyle devam eden ishal gelişebilir.

Çölyak Hastalığı ve Glüten İntoleransı

Glüten, buğdayda bulunan bir protein türüdür. Peptik ülseri veya diğer otoimmün bozuklukları olan kişiler glüteni normal şekilde işleyemeyebilir. Bu da mide guruldamasına ve gaza neden olabilir. Karın gurultusu; vücutta, ince bağırsağa zarar verebilen bir otoimmün reaksiyona neden olan çölyak hastalığından da kaynaklanabilir. Gurultuya ek olarak karın ağrısı, şişkinlik ve aşırı gaz görülebilir.

Reflü

Yemekten sonra meydana gelen mide guruldaması ve gaz veya mide bulantısının nedeni asit reflüsü veya hazımsızlık olabilir. Midedeki asitler; çok yemek, sigara içmek, alkol almak, fazla kilolu olmak, Ehlers-Danlos sendromu gibi bağ dokuyu etkileyen bazı kalıtsal hastalıklar nedeniyle mide kapağının iyi çalışamaması ve 35 yaşın üzerinde hamile kalmak gibi nedenlerle yemek borusuna geri dönebilir.

Gıda Zehirlenmesi

Gıda zehirlenmesi, zararlı bakteri ve virüslerle kontamine içecek ve yiyecekleri tüketen insanları etkileyen yaygın bir hastalıktır. Bilinen diğer nedenler küfler, kimyasallar ve parazitlerdir. Gıda zehirlenmesi belirtileri hafif ila şiddetli olabilir. Bir kişi kontamine yiyecekleri tükettikten sonra belirtilerin ortaya çıkması birkaç saat sürebilir ya da günler alabilir. Karın guruldaması da gıda zehirlenmesinin belirtileri arasında bulunur.

Gebelik

Hamilelikte karın guruldaması, sindirim sisteminde gaz birikmesi nedeniyle yaygın olarak görülür. Rahatsızlık, tipik olarak bebeğe zarar vermez ve hamilelik boyunca devam edebilir. Ancak sık sık karın guruldaması veya karın bölgesinde rahatsızlık hissedilmesi durumunda altta yatan tıbbi bir durum ihtimaline karşı doktora danışılmalıdır.

Diğer Nedenler

İshal veya gevşek ve sulu dışkı, çok yüksek veya aşırı guruldama seslerinin yaygın bir nedenidir. İshal nedeniyle mide ve ince bağırsaklarda kas kasılmaları artar. Bu da yüksek sesli guruldama sonuçlanır. Benzer şekilde, alkolsüz içeceklerde ve meyve sularında yaygın olarak kullanılan tatlandırıcılar olan fruktoz ve sorbitol açısından yüksek bir beslenme şekli de mide guruldamasına neden olabilir.

Karın Guruldaması Belirtileri Nelerdir?

Genel olarak, bağırsak seslerinin çoğu normaldir ve sindirim sisteminin sağlıklı olduğunu gösterir. Normal bağırsak sesleri, gün boyunca meydana gelen bir uğultu veya guruldama sesini içerebilir. Çıkan ses alçak ya da yüksek olabilir. Bununla birlikte, gürültünün hiç olmaması ya da çok yüksek olması bazı sorunları işaret edebilir.

Hipoaktif bağırsak sesleri, bağırsaklardan gelen seslerin hacminde ve sıklığında azalma ile karakterize edilir ve sindirim sistemi işlevinin azaldığını gösterir. Düşük performans gösteren veya aktif olmayan bir bağırsağı işaret ettiği için karın seslerinde azalma endişe verici olabilir. Bu, vücutta aşırı atık birikmesine yol açabilir ve ciddi zararlara neden olabilir.

Bu durum, genellikle karın ameliyatlarından sonra meydana gelir. Farklı bir ameliyat için yapılan anestezi de karın kaslarının gevşemesine ve bağırsak aktivitelerinin yavaşlamasına neden olabilir.

Hiperaktif bağırsak sesleri ise ince ve kalın bağırsağın artan kas kasılmaları nedeniyle bağırsak işlevinin aşırı aktif olduğunu gösterir. Bağırsak hareketlerinde artış; kusma, mide bulantısı veya karın ağrısı gibi başka anormal semptomlarla birlikte görülebilir. Bağırsak tıkanıklığı, enfeksiyöz gastroenterit, malabsorpsiyon, gastrointestinal kanama gibi nedenlerle hiperaktif bağırsak sesleri duyulabilir.

Guruldama, genellikle spesifik olmayan bir durum olmasına rağmen, altta yatan bir sağlık sorunundan da kaynaklanabilir. Bu durumda, guruldama seslerine genellikle başka semptomlar eşlik eder.

• Ağrı
• Şişkinlik
• Ateş
• Halsizlik
• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal
• Kabızlık
• Kilo kaybı

Bakteri, virüs veya parazitlerin neden olduğu bağırsak hastalıklarında, karın guruldamasına ek olarak ağrı, mide bulantısı ve kusma, ishal ve şişkinlik görülürken gıda zehirlenmesinde ek olarak ateş de olabilir.

Karın Guruldaması Nasıl Teşhis Edilir?

Genel olarak, karın guruldaması sıradan bir durum olduğu için özel bir tanı yöntemi veya tedavisi yoktur. Bununla birlikte, belirli bir gastrointestinal bozukluktan şüpheleniliyorsa fiziki muayene ile gözden geçirilen hastaların tıbbi öyküsü de dinlenir. Altta yatan durumun varlığını belirlemek için endoskopi veya kan testleri gibi başka teşhis testleri de yapılabilir.

Karın Guruldaması Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Karın gurultusuna altta yatan bir durum neden oluyorsa tedavi bu belirli durumu çözmeyi amaçlar. İshal vakalarında tedavi genellikle sıvı tüketimini artırmayı ve muz, pirinç, elma püresi ve tost gibi kolayca sindirilebilir yiyecekler yemeyi içerir. Çölyak hastalığı olan bireyler için tedavi, herhangi bir tür glüten alımından kaçınmayı içerir.

Benzer şekilde, laktoz intoleransının tedavisi de süt ürünlerinden kaçınmaya odaklanır. Bir kişi, fruktoz ve sorbitol açısından yüksek bir diyetle ilgili olarak aşırı bağırsak sesleri yaşıyorsa fruktoz ve sorbitolün diyet tüketiminin azaltılması önerilir.

Herhangi bir hastalıktan kaynaklanmayan karın guruldamasının önlenmesi için aşağıdakiler yapılabilir:

• Üç büyük öğünü, gün boyunca aralıklı altı veya yedi küçük öğünle değiştirmek
• İşlenmiş yemeklerden uzak durarak taze ürünler açısından zengin bir beslenme düzenine bağlı kalmak
• Dehidrasyonu önlemek için bol su tüketmek
• Düzenli fiziksel aktivite ile sindirimi iyileştirmek
• Karbonatlı yiyecek ve içeceklerin yanı sıra şeker veya yağ bakımından zengin gıdaların tüketimini sınırlandırmak
• Stres seviyesini azaltmak için yoga veya meditasyon gibi rahatlatıcı aktiviteler yapmak