Cinsel ilişki sonrası görülen ağrısız kanama, altta yatan bir durumun göstergesi olabilir. Yaygın nedenler arasında vajinal kuruluk, enfeksiyonlar, servikal ektropiyon, genitoüriner menopoz sendromu, polipler ve vajinal yırtılma yer alır. Bazı faktörler cinsel ilişki sırasında kanama riskini artırabilir. Düzenli kontroller, uygun hijyenin sağlanması ve kayganlaştırıcı ürünlerin kullanılması kanamanın önlenmesine yardımcı olabilir.
Cinsel İlişki Sonrası Kanama Nedir?
Postkoital kanama olarak da bilinen cinsel ilişki sonrası kanama; menstrüasyonla ilgisi olmayan, ilişki sonrası oluşan lekelenme veya kanamadır. Esas olarak servikal polipler gibi yüzey lezyonlarından kaynaklanır ancak bazı durumlarda rahim ağzı kanseri de dahil olmak üzere ciddi bir durumun işareti olabilir.
Cinsel İlişki Sonrası Kanama Neden Olur?
Cinsel ilişkiden sonra kanamanın bazı nedenleri zararsız olsa da bazıları daha ciddi bir duruma işaret edebilir. Kanamanın yanı sıra pelviste ağrı hissedilmesi durumunda tıbbi yardım alınması gerekebilir.
Kanama, sıklıkla vajinal kanama olarak belirtilir ancak rahim, rahim ağzı, vajina ya da vulvadan kaynaklanabilir. Bazen mesaneden veya sırttan gelen kanamayla karıştırılabilir.
Menopoz
Cinsel ilişki sonrası kanamanın yaygın nedenlerinden biri menopozdur. Vücuttaki düşük östrojen seviyeleri; vajina duvarlarının incelmesine, kurumasına veya iltihaplanmasına neden olabilir. Bu, cinsel ilişki sonucu duvarda küçük yırtıklara ve cinsel ilişkiden sonra kanamaya ya da lekelenmeye neden olabilir.
Vajinal Kuruluk
Cinsel aktivite sırasında yetersiz vajinal yağlama, sürtünmeye ve hafif tahrişe yol açarak kanamaya neden olabilir. Bu durum perimenopozal, menopozal veya emziren kadınlarda daha sık görülür. Hormonlardaki değişiklikler, yetersiz ıslaklık veya uyarılma ve bazı ilaçlar ya da tedaviler nedeniyle meydana gelebilir.
Enfeksiyonlar
Bazı enfeksiyonlar vajinal veya servikal dokuda iltihaplanmaya ve bunun sonucunda kanamaya neden olabilir:
- Pelvik inflamatuar hastalık: Bu durum; rahim, rahim ağzı, fallop tüpleri veya yumurtalıklardan oluşan kadın üreme organlarını kapsayan bir enfeksiyondur. Bakterilerin yanı sıra bel soğukluğu ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan bazı enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelebilir.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH): Cinsel yolla bulaşan hastalıklar semptom göstermeyebilir ancak vücuda zarar verebilir. Kısırlık, cinsel partnerlere veya doğmamış bebeklere bulaştırma ve HIV'e yakalanma riskini artırabilir.
- Servisit: Servisit olarak bilinen rahim ağzı iltihabı; kanama, akıntı veya ağrı gibi semptomlara neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan veya tampon veya kayganlaştırıcılardaki kimyasallara duyarlılıktan kaynaklanır.
- Vajinit: Vajinit veya vulvovajinit, vajinanın iltihaplanmasına bağlı olarak sık görülen bir durumdur. Bakterilere, mayalara, bazı kimyasallara veya tahriş edici maddelere karşı hassasiyet ya da yetersiz hijyen nedeniyle ortaya çıkabilir.
Polipler
Polipler, rahim ağzında gelişebilen küçük ve iyi huylu büyümelerdir. Kan damarlarıyla doludur ve bu da onları kanamaya yatkın hale getirir. Nadir olmakla birlikte, rahim içindeki bu küçük büyümeler bazen cinsel ilişki sırasında rahim ağzıyla temas ettiğinde postkoital kanamaya yol açabilir.
İlaç Kullanımı
Adet döngüsü ve vajinanın doğal dengesi üzerinde gözle görülür bir etkiye sahip olabilen ilaçlar bulunur. Bazı antidepresanlar, alerji ilaçları ve grip ilaçları vajinal kuruluğa neden olabilir. Bu, cinsel ilişki sırasında dokuyu tahriş edip alevlendirebilen ve lekelenme ve kanamaya yol açabilen sürtünme ile olabilir.
Vajinal Yırtılma
Sert veya şiddetli cinsel ilişki, vajinada yırtıklara veya sıyrıklara yol açabilir. Bu durum, vajinal kuruluk olduğunda veya menopozdaki kadınlarda daha olasıdır.
Menopozun Genitoüriner Sendromu
Daha önce vajinal atrofi olarak bilinen bu durum, perimenopoz ve menopoz dönemindeki kadınların yanı sıra yumurtalıkları alınan kadınlarda da yaygındır. Vücut, yaşlandıkça üreme sistemini düzenleyen kadınlık hormonu olan östrojeni daha az üretir.
Daha düşük östrojen seviyeleri nedeniyle vajina daha az sıvı üretir, sıklıkla kurur ve iltihaplanır. Düşük östrojen seviyeleri vajinal elastikiyeti azalttığı için dokular incelir ve küçülür. Bu durum cinsel ilişki sırasında ağrıya ve kanamaya neden olabilir.
Bu sorunla mücadele etmek için cinsel ilişki sırasında reçetesiz satılan bir kayganlaştırıcı kullanılabilir. Ayrıca hormon replasman tedavisi hap, krem veya vajinal eklenti olarak alınabilir.
Servikal Ektropiyon
Servikal ektropiyon, rahim ağzının içinde olması gereken hücrelerin dışarıda olması durumudur. Daha sonra rahim ağzı hızla iltihaplanır ve özellikle cinsel ilişki sırasında kanar. Yüksek östrojen seviyeleri sıklıkla bu duruma neden olur. Gençler, bebek bekleyen kadınlar ve hormonal doğum kontrol hapı kullananlar çoğunlukla etkilenir.
Rahim Ağzı Kanseri
Cinsel ilişki sonrası kanama, her zaman olmasa da rahim ağzı kanserinin bir belirtisi olabilir. Rahim ağzı kanseri, rahmin alt kısmı olan ve vajinaya bağlanan rahim ağzında gelişen bir kanser türüdür. En yaygın nedeni, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon türü olan insan papilloma virüsüdür (HPV).
Cinsel İlişki Sonrası Kanama Belirtileri Nelerdir?
Ara sıra hafif kanamalar nadiren tehlikelidir ve bir doktorun müdahalesine ihtiyaç duyulmaz. Bununla birlikte menopoz sonrası dönemde olanlar veya aşağıdaki belirtileri yaşayanlar, kadın doğum bölümünde muayene olabilir:
- Vajinal kaşıntı veya yanma
- İdrar yaparken yanma hissi
- Ağrılı ilişki
- Şiddetli karın veya bel ağrısı
- Mide bulantısı ya da kusma
- Ağır kanama
- Olağan dışı vajinal akıntı
Kanama taze veya eski kandan oluşabileceği gibi ağır veya yalnızca pembe bir iz şeklinde olabilir. Ağrılı ya da ağrısız olarak meydana gelebilir. Kanama, tek bir olay olarak yalnızca bir kez meydana gelebilir veya tekrar tekrar ortaya çıkabilir. Her yaşta cinsel penetrasyonla ya da cinsel oyuncak veya vibratör kullanımıyla olabilir.
Cinsel İlişki Sonrası Kanama Nasıl Teşhis Edilir?
Vajinal kanamanın değerlendirilmesi tıbbi öykünün dinlenmesi ve fizik muayene yapılması ile olur. Ayrıca kan testi, ultrason ve endometrial biyopsi gibi testler istenebilir. Tıbbi ve jinekolojik geçmişe bağlı olarak ve başka belirtilerin olup olmadığı kontrol edilerek aşağıdakiler uygulanabilir:
- Yaşa bağlı olarak; idrarda gebelik testi
- Vajinaya ve rahim ağzına bakmak ve olağan dışı bir durum olup olmadığını hissetmek için spekulum ve iç pelvik muayene
- Servikal smear testi (Pap smear)
Muayene sırasında vajinal kanamaya neden olabilecek herhangi bir yara olup olmadığı kontrol edilir. Herhangi bir polip bulunursa, bunların iyi huylu olduklarından emin olunması için test yapılır.
Bu muayene sırasında doktor ayrıca bel soğukluğu veya klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları (CYBE) kontrol edebilir ve rahim ağzında kanser öncesi lekeleri arayabilir. Endişe verici bir şey bulunduğunda daha fazla test yapılması gerekebilir.
Cinsel İlişki Sonrası Kanama Nasıl Tedavi Edilir?
Vajinal kanamanın tedavisi nedene bağlı olur. Kanserin dışlandığı durumlarda farklı hastalıklara yönelik bir tedavi planlanır.
Vajinal kuruluğun tedavi edilmesi için kayganlaştırıcı kullanılabilir ve yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir. Bu değişiklikler, daha doğal bir ıslaklık sağlamalıdır. Ayrıca cinsel ilişki sırasında uyarılmak da kuruluğun azalmasına yardımcı olabilir ve herhangi bir rahatsızlığı ve kanama riskini azaltabilir.
Doğal menopoza bağlı veya yumurtalıkların alınmasından kaynaklanan vajinal kuruluk, östrojen uygulanarak tedavi edilebilir. Topikal östrojen, krem veya fitil şeklinde uygulanabilir. Menopozdaki kadınlara menopozla ilgili tüm sorunlarla mücadele etmek için oral hormon tedavisi de verilebilir.
Vajinal enfeksiyonlar, maya veya bakteriden kaynaklanabilir. Bu durum uygun antibiyotikler veya antiinflamatuar ilaçlarla tedavi edilir.
Cinsel İlişki Sonrası Kanama Hakkında Sık Sorulan Sorular
Cinsel ilişkiden sonra kanamanın bazı nedenleri zararsız olsa da bazıları daha ciddi bir duruma işaret edebilir. Kanamanın yanı sıra pelviste ağrı hissedilmesi durumunda tıbbi yardım alınması gerekebilir.