Seboreik dermatit, kafa derisi ve yüz gibi vücudun yağlı bölgelerinde pullu döküntüye neden olan yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Seboreik dermatit (bazen sebore olarak da adlandırılır), her yaştan insanı etkileyebilir, ancak en çok 30 ila 60 yaş arasındaki bebeklerde ve yetişkinlerde görülür. Yetişkinler ve gençler arasında, bu cilt hastalığı erkeklerde daha yaygındır. Seboreik dermatitte döküntü ciltte birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir ve bazen başka bir cilt rahatsızlığına benzeyebilir. Doğru bir teşhis için uzman bir dermatoloğa görünmeniz önemlidir.
Seboreik dermatit nedir?
Kronik bir egzama türü olarak kabul edilen seboreik dermatit, vücudun üst sırt, burun ve saç derisi gibi çok sayıda yağ üreten (sebase) bezinin bulunduğu kısımlarında görülür. Kepekten etkilenen bölgede kızarıklığa kadar çeşitli semptomlara neden olabilir. Bu yaygın cilt rahatsızlığı her yaştan ve ırktan insanda gelişebilir. Herhangi bir zamanda ortaya çıkabilse de; 2 ila 12 aylık bebeklerde, ergenlikte ve genellikle kişinin 30'lu yaşlarında veya sonrasında başlar. Bir bebek seboreik dermatit olduğunda, semptomlar genellikle kafa derisinde görülür ve buna konak denir. Bebeklerde konak hastalığı genellikle birkaç ay içinde kendiliğinden geçer.
Bir genç veya yetişkinde seboreik dermatit geliştiğinde, tedavi olmaksızın geçebilir. Ayrıca bir genç veya yetişkinin hastalığı ömür boyu taşıması ve gelip geçebilen alevlenmeler yaşaması da mümkündür. Alevlenmeler genellikle mevsimseldir ve çoğu kış ve ilkbahar başlarında görülür. Seboreik dermatit sıcak ve nemli havalarda ortadan kalkabilir. Ayrıca birçok kişi stresli hissettiğinde de alevlenmeler yaşar.
Seboreik dermatit neden olur?
Seboreik dermatit genellikle genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle oluşur. Tetikleyici genellikle Malassezia mayasına karşı oluşan bir inflamatuar reaksiyondur, bazen pityrosporum olarak da adlandırılır. Normalde cildin yüzeyinde yaşayan bu organizma, seboreik dermatitin muhtemel nedenidir. Malessezia aşırı büyür ve bağışıklık sistemi buna aşırı tepki verir, bu da ciltte değişikliklere yol açan bir mantar enfeksiyonuna neden olur. Sedef hastalığı, HIV, akne, gül hastalığı, Parkinson hastalığı, epilepsi, alkolizm, depresyon, yeme bozuklukları ve felç veya kalp krizinden kurtulma gibi bazı tıbbi durumlar, kişilerde seboreik dermatit gelişme riskini artırabilir.
Seboreik dermatitin yaygın tetikleyicileri şunlardır:
Stres.
Sevilen birini kaybetmek gibi stresli bir durum sonrası.
Hormonal değişiklikler veya hastalık.
Deterjanlar, çözücüler, kimyasallar ve sabunlar.
Soğuk, kuru hava veya mevsim değişikliği.
Psoralen, interferon ve lityum dahil olmak üzere bazı ilaçlar.
HIV ve Parkinson hastalığı gibi bazı tıbbi durumlar.
Tüm egzama formları gibi, seboreik dermatit de bulaşıcı değildir. Başka bir kişiden "kapamazsınız". Bu sorun, çevresel ve genetik faktörlerin bir sonucudur.
Seboreik dermatit belirtileri nelerdir?
Seboreik dermatit vücudun neresinde olursa olsun, bu rahatsızlığı yaşayan birçok kişide ortak semptomlar görülür. Bu semptomlar şunlardır:
Ciltte dökülme veya kepek.
Yağlı cildin üzerinde oluşan beyaz veya sarı pullu döküntüler.
Kahverengi ve siyah ciltlerde koyu, beyaz ciltlerde ise daha açık renkte görülen tahriş edici döküntü;
Petaloid seboreik dermatiti olanlarda halka şeklinde döküntü;
Kaşıntı.
Etkilenen cilt bazen kabuk bağlar ve sebum içeren lezyonlar oluşabilir. Ayrıca iltihaptan kaynaklanan eritem veya cilt kızarıklığı da görülebilir. Alevlenmeler saç çizgisindeki kırışıklıklarda meydana gelirse, etkilenen bölgeleri çok fazla kaşıyan kişilerde saç dökülmesi de görülebilir. Ayrıca daha şiddetli vakalar etkilenen cildin bağışıklık yetersizliğine ve enfeksiyon riskinin artmasına yol açabilir.
Seboreik dermatit nasıl tedavi edilir?
Seboreik dermatit için bir tedavi yoktur, ancak tedavi kaşıntı gibi semptomları hafifletebilir ve döküntüyü azaltabilir, hatta bazen ortadan kaldırabilir. Birçok cilt rahatsızlığı kaşıntılı döküntüye neden olur ve seboreik dermatitin rosacea veya sedef hastalığı gibi başka bir rahatsızlıkla birlikte olması mümkündür. Dermatologlar size doğru tanıyı koyabilir ve ihtiyaçlarınıza uygun bir tedavi planı oluşturabilir.
Seboreik dermatiti mümkün olan en kısa sürede tedavi etmek önemlidir ve dermatologlar da bunu önerebilir. Tedavi edilmezse, pullanma kalınlaşabilir. Kaşıntılı döküntüyü kaşımak enfeksiyona yol açabilir. Koyu bir cilt tonunuz varsa, seboreik dermatit cildinizde koyu lekelere ve yamalara da neden olabilir. Bunlar yüzünüzde oldukça belirgin olabilir. Erken teşhis ve tedavi koyu lekeleri ve yamaları önleyebilir.
Saçta seboreik dermatit tedavisi
Kepek şampuanı, saç derisindeki hafif ila orta şiddette seboreik dermatiti tedavi edebilir. Bazı insanlar için, ihtiyaç duydukları tek tedavi bu olabilir. Bu şampuanlar kaşıntı, kızarıklık, pullanma ve tahrişi tedavi eden farklı içerikler içerir. Seboreik dermatiti kontrol altına almak için, bu tür şampuanları belirtilen sıklıkta kullanılması gerekir. Ayrıca, seboreik dermatiti kontrol altına almak için, şampuanı dermatoloğunuzun önerdiği süre boyunca saç derinizde tutmanız önemlidir. Bu, ilacın etki etmesi için zaman kazandırır. Kepek şampuanı aynı zamanda seboreik dermatit sorunu yaşayan vücudunuzun diğer bölgelerini de tedavi etmenize yardımcı olabilir; bu nedenle dermatoloğunuz sakalınızı, yüzünüzü veya başka bir bölgeyi de şampuanlamanızı önerebilir.
Seboreik dermatit ve egzama aynı mı?
Seboreik dermatit ve atopik egzama benzer semptomlara sahiptir, ancak seboreik dermatit cildin yağlı bölgelerinde görülür. Egazama ise, cilt iltihabına neden olan bir grup rahatsızlığı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Kızarıklık özellikle saçlı deriyi ve yüzü etkiliyorsa seboreik dermatit egzama ile karıştırılabilir.
Seboreik dermatiti tespit etmeye yardımcı olan başlıca belirtiler şunlardır:
Lekelerin rengi: Sarımsı pullarla kaplı parlak kırmızı
Kafa derisinde: "kepek", aslında sıklıkla kaşıntılı yamalar halinde kümelenmiş pullardır (ölü deri).
Egzama her zaman kaşıntılıdır, ancak seboreik dermatit her zaman kaşıntılı olmayabilir. Atopik dermatit en yaygın ve pek çok insanın egzama olarak adlandırdığı bir türdür. Atopik dermatit, kuru, iltihaplı, kaşıntılı cilt lekelerine sebep olur. Bu lekelerde sonrasında kabarcıklar veya soyulmalar olabilir. Bazen cilt çatlar ve kanayabilir.
Seboreik dermatiti olanlar ne yememeli?
Belirli yiyeceklerin seboreik dermatiti tetikleyip tetiklemediğine dair çok az çalışma yapılmıştır. Yakın zamanda diyet ile seboreik dermatit arasında bir bağlantı olup olmadığı hakkında iki ayrı çalışma; Beslenme ve seboreik dermatit arasında bir ilişki bulamadı. Ancak yine de sağlıklı bir beslenmeyi benimsemek seboreik dermatitle mücadeleye yardımcı olabilir. Özellikle belirli yiyeceklerden kaçınmak önemlidir. Bunlar:
Beyaz ekmek, kızarmış patates, pişmiş havuç.
Süt ürünleri.
İşlenmiş gıdalar.
Alkol.
Ayrıca doymuş yağlar (krema vb.) ve hızla emilen şeker (tatlılar, kekler vb.) gibi belirli yiyeceklerin alımının sınırlaması önerilmektedir.
