Nevrasteni; aşırı yorgunluk, baş ağrısı, uyku bozuklukları ve vücudun diğer fiziksel semptomlarıyla karakterize edilir ve genellikle uzun süreli aşırı stresten kaynaklanır. Bu kavram; toplumun klinik, kültürel ve sosyolojik boyutlarının kesiştiği noktada ortaya çıkmıştır. Günümüzde nevrasteni artık tıbbi bir kategori olarak değil, onunla ilişkili şikayetler ve semptomlarla psikiyatrik teşhislerde başka isimler ve kategorilerde varlığını sürdürmektedir.
Nevrasteni Nedir?
Nevrasteni terimi; halsizlik, sinirlilik, baş ağrısı, hafıza kaybı, nevralji, depresiflik, sinirlilik, konsantrasyon eksikliği, hipokondri ve hiperventilasyon belirtileri gösteren bir durumdur. Latince "sinir" anlamına gelen "nöro" ve "zayıflık" anlamına gelen "asteni" kelimelerinden türetilmiştir.
Genellikle “Amerikan sinirliliği” olarak adlandırılan nevrasteni, 19. yüzyılda Amerika ve Avrupa'da yaygın bir teşhisti. Ancak 20. yüzyılın başında birçok doktorun bunu duygu durum bozuklukları gibi birçok farklı hastalığa atfedilebilecek bir grup semptom olarak tanımlaması nedeniyle kullanımı azaldı.
Terim, 1869'da psikiyatride Amerikalı nörolog G. M. Beard tarafından metaforik sinirler; kaygı, stres veya depresyon anlamında kullanıldı. Freud tarafından zihinsel işlevlerdeki temel bir bozukluğu tanımlamak için kullanılan terim, “psikonevroz” adı verilen başka bir kategoride yer aldı. 1941'den sonra bu bozukluk, tamamen ortadan kalktı. Günümüzde kronik yorgunluk sendromu ile ilişkilendirilmektedir.
Nevrasteninin klinik semptomları, genellikle büyük ölçüde tek bir organ veya organ grubuyla sınırlıdır. Dolayısıyla sinir yorgunluğunun lokal veya özel olarak adlandırılması gerekliliğini doğurur.
Nevrasteninin bu özel formları beyin, omurilik, mide, cinsel ve travmatik olarak sınıflandırılır.
- Serebral Nevrasteni: Bu, semptomların kafa ile sınırlı olduğu sinir bozukluğu şeklidir. Beyindeki, kafa derisindeki ve beynin tabanındaki duyular ve ağrılarla sınırlıdır. Bu hastalar, düzenli ve karakteristik baş ağrıları nedeniyle zorluk çeker. Sıklıkla akıllarını kaybetme konusunda ciddi korkular taşır.
- Spinal Nevrasteni: Bu, çok sayıda sırt ağrısı, yan ağrıları ve baş ağrısı da dahil olmak üzere çok sayıda ağrıları olan hastaları içerir. Hastalar, sıklıkla minimum düzeyde zihinsel veya fiziksel yorgunluktan muzdariptir. Hastalığın bu özel formuyla bağlantılı semptomlar oldukça çeşitlidir. Spinal nevrasteni tedavisinde asıl nokta, masajla birlikte dönüşümlü sıcak ve soğuk kompres ile birlikte omurilik bölgesindeki kan dolaşımının teşvik edilmesidir.
- Gastrik Nevrasteni: Bu; sinirsel hazımsızlık, kronik kabızlık, gastrik nevrasteni gibi semptomlarla karakterizedir. Mide nevrasteninin tedavisi büyük ölçüde psikoterapötiktir. Genel dolaşımın iyileştirilmesi ve kas tonusunun artırılmasını içerir. Fizik tedavinin en önemli kısımlarından biri olarak eşlik eden kabızlığın giderilmesi gerekir. Gerçek tedavi, hastanın sinirsel hazımsızlığının ortadan kaldırılmasını içerir.
- Cinsel Nevrasteni: Hastaların hem zihinsel hem de fiziksel semptom ve şikayetlerinin büyük bir kısmı, kendi cinsel yaşamları ile ilgilidir ve zihinleri, daima üreme organlarına odaklanır. Tedavi; hastanın zihnini aydınlatarak ve güçlendirerek cinsel duyguların hakimiyetini etkili bir şekilde yok edecek psikoterapötik yöntemlerdir.
- Travmatik Nevrasteni: Bu; demiryolu kazaları, otomobil çarpmaları ve diğer trajik kazalardan kaynaklanır. Aynı zamanda ani ölüm gibi şiddetli travmalarla da hızlanabilir. Aile ve iş sorunları, boşanmalar nedeniyle şiddetli pişmanlık, derin endişe ve olağan dışı kaygı duyulması ile karakterizedir.
Nevrasteni Nevrotik Bir Durum mudur?
Nevrotik bozukluklar, herhangi bir halüsinasyon belirtileri dışında, bozulmuş psikolojik işlevle karakterize edilen psikolojik durumlar için kullanılan eski bir terimdir. Nevrotik durumlar arasında anksiyete, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), antisosyal kişilik bozukluğu, sosyal anksiyete ve diğer fobi türleri yer alır.
Nevrasteni, bazı doktorlar tarafından nevrotik bir durum olarak tanımlanmaktadır. 19. yüzyılda bazıları bunu, herhangi bir duygu durum bozukluğu, mutsuzluk veya kaygıdan muzdarip kadınlarla ilişkilendirilen bir hastalık olan histerinin eşdeğeri olarak adlandırdı. Çoğu durumda, yorgunluk gibi nevrastenik semptomlara zihinsel sağlık bozuklukları eşlik etse de bu durum her zaman böyle değildi. Bazıları nevrasteninin bir tür psikolojik durum olduğunu savunurken diğer uzmanlar nevrasteniyi ayrı bir hastalık olarak kabul etmiştir.
Nevrasteni Neden Olur?
Nevrasteni, sinir sistemini yoran herhangi bir nedenden kaynaklanabilir. Bu nedenler, kalıtsal bir eğilimin yanı sıra ölüm baskısı, iş ve aile kaygıları, cinsel aşırılıklar ve uyarıcıların ve uyuşturucuların kötüye kullanılması gibi nedenlerdir. Hastalar açısından rahatsızlık verici olan, strese neden olan, hayal kırıklığı yaratan, acı verici herhangi bir tecrübe de nedenler arasında bulunabilir. Günümüzde bunlar, anksiyete ya da depresyona bağlı olduğu bilinen nedenler arasında bulunur.
Buna ek olarak; genetik faktörler, kullanılan ilaçlar, enfeksiyonlar, tümörler gibi sağlık koşullarından da kaynaklanabilir. Diyabet, tiroit hastalıkları, hormonal bozukluklar, anemi ya da yetersiz beslenme ile ilişkili olabilir.
Nevrasteni Belirtileri Nelerdir?
Nevrasteninin ana belirtileri şu şekildedir:
- Endişe
- Konsantrasyon eksikliği
- Çarpıntı
- Artan kalp atışları
- Aşırı terleme
- Ciltte kızarma
- Vücut ağrısı
- Sırt ağrısı
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Umutsuzluk duygusu
- Sindirim problemleri
- Cinsel işlev bozukluğu
- Uykusuzluk
- Zayıf hafıza
- Kronik endişe
- Hastalık korkusu
- Sinirlilik
- Ağız kuruluğu veya hipersalivasyon
- Isıya duyarsızlık
- Disfaji
- Cilt enfeksiyonları
- Titreme
Nevrasteni Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalık için tanı kriterleri aşağıdaki gibidir:
- Karışık bir heyecan ve depresyon durumuyla birlikte genel halsizlik hissi de dahil olmak üzere, hafif zihinsel veya fiziksel çabadan sonra kalıcı ve sıkıntı verici bitkinlik belirtileri
- Kas ağrıları, baş dönmesi, gerilim tipi baş ağrısı, uyku bozukluğu, rahatlayamama ve sinirlilik semptomlarından birinin veya birkaçının birlikte görülmesi
- Dinlenme, rahatlama veya keyif alma yoluyla iyileşememe
- Rahatsız ve huzursuz, dinlendirici olmayan uyku, sıklıkla rüyalarla ilgili sorunlar
- Organik psikolojik bozukluklar, duygu durum bozuklukları, panik ya da yaygın anksiyete bozukluğu nedeniyle ortaya çıkmama
- Semptomların üç aydan fazla sürmesi
Nevrasteni Nasıl Tedavi Edilir?
Nevrasteni tedavisi, davranış değişikliklerini teşvik eden terapilerle desteklenir ve fiziksel semptomların iyileştirilmesini içerir. Tıbbi semptomların hafifletilmesi için analjezikler ve laksatifler kullanılabilir. Bazı durumlarda hastanın antianksiyolitik ve antidepresan ilaçlar alması gerekir.
Hastalar, stresle nasıl başa çıkacağını, hangi stratejileri kullanması gerektiğini öğrenebilir. Terapiler ve eğitimler, stres yönetimi için hastalara yardımcı olabilir.
