Sinirsel hazımsızlık nedir? Sinirsel hazımsızlık nasıl anlaşılır?
Sinirsel hazımsızlık, sindirim sisteminde yapısal bir bozukluk olmamasına rağmen mideyle ilgili çeşitli sorunlara yol açabilen işlevsel bir sindirim problemidir. Stres, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik etkenlerin önemli tetikleyicileri olduğu sinirsel hazımsızlık; şişkinlik, mide yanması, iştahsızlık ve yemek sonrası rahatsızlık hissi gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bu durumda, yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşır. Dengeli beslenme, yeterli uyku, stres yönetimi ve düzenli fiziksel aktivite semptomları hafifletebilir. Ancak bu değişikliklere rağmen şikâyetler devam ediyorsa, mutlaka bir uzmandan yardım alınması önerilir.
Sinirsel hazımsızlık nedir?
Sinirsel hazımsızlık, diğer bir ifade ile “fonksiyonel dispepsi”, açıklanabilir bir nedeni olmayan kronik hazımsızlık çeşididir. Yani çoğu zaman dispepsi belirtilerinin olağan fiziksel nedenlerle açıklanması söz konusu değildir. Genellikle yemek yedikten sonra şişkinlik ve mide ağrıları ile karakterize olan sinirsel hazımsızlık, mide asidinin aşırı salgılanması, mide hareketlerinin bozulması ve duygusal stres gibi birçok nedene bağlı gelişebilir. Bazı durumlarda semptomlarla uzun süre yaşamak yaşam kalitesini önemli ölçüde olumsuz etkiler. Ancak hazımsızlık birçok kişinin zaman zaman yaşadığı bir sorun olup her zaman ciddi bir hastalığı işaret ettiği söylenemez. Bununla birlikte belirtiler daha çok stresli dönemlerde artıyorsa, sorunun temel nedeni sinirsel kaynaklı olabilir.
Sinirsel hazımsızlık neyin belirtisi olabilir?
Zihinsel durum ve sindirim sağlığımız arasında önemli bir bağlantı olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Gün içinde yaşanılan korku, stres, kaygı, mutluluk gibi duygular çoğu zaman bazı rahatsızlıkları tetikleyebilir. Öyle ki, stres ve kaygı, fiziksel olarak mide kaygısı semptomları, şişkinlik ve diğer sindirim sorunlarına yol açabilir. Genellikle ciddi bir rahatsızlıktan kaynaklanmayan sinirsel hazımsızlık, psikolojik durumların bir belirtisi olabileceği gibi reflü, ülser, irritabl bağırsak sendromu gibi benzer belirtilere sahip hastalıklarla da karıştırılabilir. Belirtiler sıklıkla kendini gösteriyorsa bir iç hastalıkları ya da gastroenteroloji uzmanına başvurulmalıdır.
Sinirsel hazımsızlığın altında yatan nedenler şunlar olabilir;
- Stres
- Endişe
- Depresyon ve bipolar bozukluk gibi depresif bozukluklar
- Mide asidinin aşırı salgılanması
- Mide hareketlerinin bozulması
- Somatizasyon bozukluğu
- Otonom sinir sistemi dengesizliği
- Fonksiyonel sindirim bozuklukları
- Huzursuz bağırsak sendromu
- Şizofreni
- Bağırsak hastalıkları
- Tütün ve türün ürünleri kullanımı
- Aşırı kafein tüketmek veya mide zarına zarar veren aşırı alkol kullanımı
Sinirsel hazımsızlık nasıl anlaşılır?
Son dönemde aşırı strese maruz kaldıysanız hazımsızlık sorunları ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Çünkü endişeli ve gergin olduğunuzda, vücudunuz tarafından salgılanan bazı hormon ve kimyasallar sindirim sistemi sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Çoğu zaman stres, kaygı ya da duygusal baskılarla tetiklenen sinirsel hazımsızlık, yapılan tetkiklerde herhangi bir fiziksel bulgu olmadığında düşündürücü olabilir.
Sinirsel hazımsızlığa işaret eden belirtiler şunlardır;
- Yemekten sonra şişkinlik ve baskı hissi
- Sık sık geğirme, mide guruldaması
- Kramp ağrısı
- Midede huzursuzluk hissi
- Şişkinlik ve gaz
- Bulantı ve buna bağlı kusma
- Kabızlık ya da ishal sorunu
- Mide yanması ya da kazınma hissi
- Epigastrik bölgede ağrı veya rahatsızlık
- Mide bölgesinde basınç hissi
- Özellikle stres dönemlerde semptomlarda artış
- İştahsızlık ya da erken doyma
Sinirsel hazımsızlık, genellikle tedavi edilerek semptomları iyileştirilen bir durumdur. Beslenme düzeni, stres yönetimi ve gerekirse psikolojik destek yardımıyla sinirsel hazımsızlık tedavi edilebilen bir durumdur.
Sinirsel hazımsızlık nasıl geçer?
Sinirsel hazımsızlık, genellikle altta yatan belirgin bir hastalık olmaksızın ortaya çıkan ve aşırı stres, kaygı, duygusal problemler nedeniyle gelişen bir hazımsızlık türüdür. Bu durumun tedavisinde hem yaşam tarzı değişiklikleri hem de psikolojik destek büyük önem taşır. Stres, uykusuzluk, ağrı veya rahatsızlık durumunda, strese neden olan aktivitelerden kaçınmak önemlidir.
Stres, vücudumuzu fiziksel, duygusal ve zihinsel olmak üzere birçok yönden etkileyebilir ancak sindirim sağlığını korumak için duygusal refahı yönetmenin yanı sıra tüketilen besinlere de dikkat etmek gerekir. Midede daha fazla asit salınımına neden olacağından çay ve kahve gibi kafein içeriği yüksek içecekler en aza indirilmelidir. Ayrıca mideyi zorlayan yağlı, baharatlı, asitli yiyeceklerden uzak durmalıdır. Düzenli ve dengeli beslenmeye özen göstermelidir. Günlük öğünler küçük porsiyonlara bölünerek, yavaş ve sakin bir şekilde tüketilmelidir. Mideyi sakinleştirmek için ilaç kullanımı gerekebilir. Doktorunuz, mide ekşimesi semptomlarını hafifletmek için asit azaltıcı, mide ağrısı kesici, gaz giderici veya dimenhidrinat gibi ilaçlar reçete edebilir.
Diğer yaşam tarzı değişiklikleri arasında egzersiz ve dinlenme yer alır. Stresi azaltmak için nefes egzersizleri, meditasyon, yoga gibi rahatlatıcı yöntemlerden faydalanmak sinirsel hazımsızlık belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Uyku düzenine dikkat etmek ve dinlenmek için zaman ayırmak da önemlidir. Öte yandan sinirsel mide rahatsızlığın kesin tedavisi için altta yatan stresin ya da duygusal tetikleyicilerin belirlenip kontrol altına alınması şarttır. Gerekirse bir psikolog ya da psikiyatristten destek almak da faydalı olabilir.
Sinirsel mide rahatsızlığınız için tedavi gördüyseniz ancak semptomlar yatışmıyorsa ve belirtiler arasında iştahsızlık, açıklanamayan kilo kaybı, kan kusma, koyu renkli veya kanlı dışkılama gibi durumlar yer alıyorsa altta yatan temel nedenin tedavisi için derhal bir uzmana başvurmanız gerekir. Çünkü bu semptomların uzun süre devam etmesi ve kronik bir hal alması daha ciddi komplikasyonlara sebebiyet vereceğinden zamanında teşhis edilmesi önemlidir.
