Menopoza giren kadın nasıl davranır?
Menopoz, kadınlarda bedensel ve ruhsal birçok değişimi beraberinde getirir. Doğal bir süreç olan menopoz, kadınların yaşamlarında kalıcı bir değişikliğe işaret eden bir dönemdir. Bu süreçle birlikte kadınların adet döngüsü kalıcı olarak sona erer. Hormon seviyelerinde yaşanan dalgalanmalar nedeniyle menopoz belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ancak birçok kadında bu belirtiler, hem sosyal yaşamı hem de aile hayatını önemli ölçüde etkileyebilir.
Menopozun neden olduğu fiziksel ve ruhsal değişimleri hafifletmek için yaşam tarzında bazı düzenlemelere gidilmeli, gerektiğinde ise tıbbi destek alınmalıdır. Böylece hem olası sağlık sorunlarının önüne geçilebilir hem de menopoz süreci daha sağlıklı ve konforlu bir şekilde geçirilebilir.
Menopoz nedir?
Menopoz döneminde, yumurtalıklardaki folikül miktarı azalır ve bu durum östrojen üretiminde de azalmaya neden olur. Günden güne östrojen üretimi kesilerek yumurtalıklarda meydana gelen küçülme ile birlikte adet döngüsü kalıcı olarak sona erer. Bu süreç aynı zamanda üremenin de bittiği bir süreçtir.
Doğal menopoz, başka belirgin fizyolojik veya patolojik bir nedenin bulunmadığı durumlarda, 12 ay boyunca adet görülmemesiyle oluşan bir süreci içerir. Çoğu kadın, biyolojik yaşlanmanın doğal bir parçası olarak 45-55 yaşları arasında menopoz sürecine girer. Genellikle adet döngüsünde değişimlerle kendini gösteren menopoz, kademeli olabilir. Menopoz döneminde kadınlarda sıcak basmaları, terleme, uyku düzensizlikleri, vajinada kuruluk, yorgunluk gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler bazı kadınlarda hafif etkili olabilirken, bazılarında ise günlük yaşamını etkileyen yoğunluktadır.
Menopoz neden olur?
Menopoz yaşlanmanın doğal bir parçasıdır ve kadınlarda yumurtalıkların östrojen ve progesteron hormonlarını üretme kapasitesinin azalması sonucu adet döngüsünün tamamen bitmesi anlamına gelir. Menopozun en önemli nedeni yumurtalık rezervinin azalması ve hormon üretimindeki düşüştür. Yani, ilerleyen yaşla birlikte üreme yeteneğinde düşüşler meydana gelir ve durma noktasına yaklaşır. Bu döngü aslında ergenlik itibarı ile devam eder. Menopoza doğru gelinen süreçte yumurtalıklar daha az östrojen üretir. Sonuç olarak azalma ile birlikte adet döngüsünde değişimler oluşur, düzensizleşebilir ve ardından kalıcı olarak sona erer.Menopoz kimi zaman kadınlarda erken yaşlarda ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda cerrahi müdahaleler, hormonal bozukluklar veya kanser tedavileri yumurtalık fonksiyonları etkileyerek menopozun daha erken yaşlarda görülmesine sebep olabilir.
Menopoz belirtileri nelerdir?
Menopoza giren kadınlarda; düzensiz adet dönemi, sıcak basmaları, gece terlemeleri ve duygusal değişimler gibi çeşitli semptomlar yoğun veya hafif bir şekilde yaşanır.
Sık görülen menopoz belirtileri şöyle sıralanabilir;
- Aşırı terleme
- Adet düzensizlikleri
- Uyumada güçlük çekme
- Cilt ve saçlarda değişim
- Yumurtlamada kayıplar
- Ateş basmaları
- Yüzde kızarıklık
- Unutkanlık
- İştah artışı
- Çarpıntı
- Vajinal kuruluk
- Kemik yoğunluğunda azalma
- Ruh halinde dalgalanmalar
- Yorgunluk ve halsizlik
- Sık sık idrara çıkma veya idrar kaçırma
Menopoza giren kadın nasıl davranır?
Menopoza giren kadınlar hormon seviyelerindeki düşüş sebebiyle ruhsal açından zorlu bir dönem içerisine girebilirler. Genellikle yaşamdan zevk alamama, özgüven sorunları, dikkat ve konsantrasyon sorunları, sıcak basmaları, terleme, uyku düzensizlikleri bu süreçte sık sık yaşanabilir. Aynı zamanda gerginlik, sinirlilik, huzursuzluk ve cinsel istekte azalma gibi birçok belirti yaşam kalitesini etkileyebilir. Menopoz sürecine giren kadınlar bu dönemi yaşamın yeni bir dönemi olarak görmeli ve yaşama daha sıkı sarılmalıdır.
Bu açıdan ateş basması ve terleme ana belirtilerinizse, serin ortamlarda vakit geçirmeniz, soğuk içecekler içmeniz önerilir. Anksiyete veya uykusuzluk gibi belirtilerinizi hafifletmek için ise, yatmadan önce yoga veya kitap okuma gibi rahatlatıcı aktiviteler gevşemişinizi ve uykuya daha kolay geçmenize yardımcı olabilir. Menopoz sürecinde mümkün olduğunca sağlıklı beslenmek, aktif olmak, bol su tüketmek ve stresten uzak durmak hem fiziksel hem de ruhsal sağlığı destekler.
Menopoz döneminde ne yapmalı?
Menopoz dönemi, her kadının ilerleyen yaşla birlikte karşılaştığı bir durumdur. Menopoz dönemi semptomları her ne kadar can sıkıcı olsa da zamanla birçoğu geçecektir. Kadınlar hem sağlık açısından hem de duygusal olarak daha iyi olabilmek adına sağlıklı beslenmeli ve düzenli egzersizlerle bu süreci daha huzurlu ve dengeli hale getirmelidir.
Menopoz dönemini rahat geçirmenize yardımcı olacak öneriler şöyledir;
Sağlıklı beslenin
Menopoz döneminde kemik sağlığı bakımından kalsiyum içerikli besinler tüketmeye özen gösterin. Ayrıca D vitamini, omega 3 ve lif içerikli besinlerle dengeli ve yeterli beslenmeye dikkat edin. Hayatın her döneminde olduğu gibi menopoz döneminde de paketli hazır gıdalardan kaçınmak önemlidir.
Sıcak basmaları için önlem alın
Hafif ve kat kat giyinmeye özen gösterin. Bulunduğunuz ortamı bol bol havalandırın. Sıcak basması başladığında yavaş ve derin nefes alarak rahatlamaya çalışın.
Egzersiz yapın
Düzenli olarak egzersiz yapmak hem bedenen hem de ruhen iyi hissetmenize yardımcı olabilir. Haftanın 3 günü yüzme, yürüyüş ya da yoga gibi egzersizler yapabilirsiniz.
Uyku düzenine dikkat edin
Düzenli uyku rutinlerine sürdürmek, ruhsal sağlığınıza dikkat etmek perimenopoz ve menopoz dönemindeki semptomların hafiflemesi açısından önemlidir.
Vajinal sağlığa özen gösterin
Menopoz döneminde vajinal kuruluk için doktorunuzun reçete edebileceği HRT (hormon replasman tedavisi) veya kremler, fitiller, jel gibi başka çeşitli tedaviler veya doğal nemlendiriciler faydalı olabilir.
Doktor kontrollerini aksatmayın
Eğer menopoz belirtilerini yoğun yaşıyorsanız sağlık uzmanınızla görüşün. Hekiminizle tıbbi tedavilerin risklerini ve faydalarını değerlendirerek sizin için en uygun tedavileri tercih edebilirsiniz.
Stresi yönetin
Menopoz döneminde duygu durum değişiklikleri yaşıyor ya da kendinizi stres altında hissediyorsanız stresinizi yönetmeye yardımcı olabilecek nefes egzersizleri veya meditasyonları deneyin. Destek almak için alanında uzman bir hekime başvurabilirsiniz.
Menopoz yaşı nedir?
Menopoz yaşının dünya çapında yaklaşık 45-55 yaş arası olduğu bilinmektedir. Bu yaş ortalaması ülkemizde 47-49 yaştır. Ancak menopoz yaşı bazı durumlarda değişiklik gösterebilir. Özellikle 40 yaş öncesi meydana gelen menopoz sürecine erken menopoz dönemi adı verilir. Menopoz yaşı genetik faktörler, tütün kullanımı, kemoterapi, radyoterapi gibi çeşitli durumlardan etkilenebilir. Regl döneminde değişiklikler veya menopoz ile ilişkili olabilecek çeşitli şikâyetler karşısında bir kadın doğum uzmanında başvurulması önerilir.
Menopoza giren kadın hamile kalır mı?
Bir kadın menopoza girdiğinde, FSH ve LH seviyeleri yüksek kalırken, progesteron ve östrojen seviyelerinde düşüş meydana gelir Bu dönemdeki kadınlar artık yumurtlamazlar. Yani yumurtlamanın durması ve adet döneminin sona ermesi nedeniyle menopoz döneminde hamile kalmak mümkün değildir. Ancak menopozun hemen öncesindeki geçiş dönemi olan perimenopoz sürecinde, gebelik ihtimali düşük de olsa devam eder.
Öte yandan menopoz dönemi öncesi hamile kalmak istememenizin altında çeşitli sebepler olabilir. Yaşam şartları nedeniyle daha erken yaşlarda bebek sahibi olmakta kararsız kalmış olabilir veya kariyer planları nedeniyle gebeliği ertelemiş olabilirsiniz. Ancak menopoz döneminde doğal yollarla gebelik mümkün olmasa da bu süreçte gebeliğin sağlanabilmesi için tüp bebek tedavisine ihtiyacınız olabilir.
